абяца́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак. і незак.
Тое, што і абяцаць. Другі раз абяцаўся.. [Сухавараў] прыйсці з гітарай, бо панна Ядвіся яго вельмі прасіла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неаднаразо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які робіцца або адбываецца не адзін раз. Неаднаразовыя папярэджанні. □ Неаднаразовыя гутаркі з галоўным хірургам скончыліся тым, што [Наталлю Максімаўну] выклікаў начальнік шпіталя. Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перабракава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., каго-што.
1. Забракаваць усё, многае або ўсіх, многіх. Перабракаваць увесь тавар.
2. Паўторна, яшчэ раз вызначыць якасць вырабаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плуга́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Працаваць на ворыве з плугам. Згарэў даўно ля вогнішча плашч, тады, калі Раман першы раз плугарыў ноччу. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саслабе́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які стаў фізічна слабы, нядужы. Салвесіха варухнула саслабелай рукой, стараючыся дацягнуцца да ўнучкі і, магчыма, апошні раз абняць яе. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успу́хлы, ‑ая, ‑ае.
Які ўспух. А мне, калі я яшчэ раз зірнуў на яго звернуты набок нос і ўспухлую губу, свет не мілы. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыстрафі́я
(ад гр. dys = раз-, не- + trophe = ежа, жыўленне)
мед. парушэнне жыўлення тканак, органаў або арганізма ў цэлым, якое прыводзіць да паталагічных змен.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэзадара́нт
(ад фр. dés- = ад, раз + лац. odor = пах)
сродак, які знішчае дрэнны пах і араматызуе паветра ў памяшканні, цела чалавека і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэзактыва́цыя
(фр. désactivation, ад dés- = ад, раз + activation = актывацыя)
выдаленне радыеактыўных рэчываў з аб’ектаў знешняга асяроддзя (глебы, вады, збудаванняў, адзення, прадуктаў і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Разама́ра ’неахайны чалавек; пудзіла’ (Нас., Гарэц. 1). Паводле Насовіча (там жа), ад размара́ць (гл. мара́ць ’пэцкаць’), што выклікае словаўтваральныя цяжкасці; хутчэй, да ма́ра ’прывід, страшыдла, пачвара’ (гл. мара́ 1) з узмацняльнай прыстаўкай раз(а)‑ (гл. раз-), параўн. разне́слух ’вялікі неслух’ (Нас.), раздо́бры ’вельмі добры’, раздаўны́м даўно́ ’вельмі даўно’. Не вельмі ясныя адносіны да чэш., славац. rozmar ’капрыз, настрой’, што параўноўваецца з польск. rozmarzony ’адданы марам, летуценнік’ (Махэк₂, 520), тады да mara ’летуценне’ (гл. ма́ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)