злаве́сны, ‑ая, ‑ае.
Які прадвяшчае бяду, выклікае страх, трывогу. Злавесная цішыня гняла сваёй невядомасцю. Байцы здагадваліся, што бандыты нешта рыхтуюць. Хомчанка. Напоўніўшы наваколле злавесным гулам і грукатам, вулкан выкінуў .. чорную хмару газаў і попелу. «Звязда». Над галовамі са злавесным завываннем засвісталі бомбы. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заара́цца, ‑аруся, ‑арэшся, ‑арэцца; ‑аромся, ‑арацеся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прыкрыцца, засыпацца зямлёй. Іржэўнік заараўся.
2. Разм. Захапіўшыся ворывам, забыць на час. Нешта бацька заараўся і на абед не прыехаў.
3. Разм. Стаміцца, доўга аручы. За дзень закасіўся, заараўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заке́шкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм.
1. Заварушыцца. Каля нас у аеры нешта закешкалася, а потым ціхенька плюхнула ў ваду. Карпюк.
2. Затрымацца, замарудзіць, залішне павольна робячы што‑н. Калі .. [наглядчык] аднойчы закешкаўся, я паспеў разгледзець пры адчыненыя дзверы шырокае закратаванае акно. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грузі́ць, гружу, грузіш, грузіць; незак., каго-што.
1. Напаўняць што‑н. грузам (у 2 знач.); нагружаць. Грузіць баржы. □ Партызаны фарбавалі судна, грузілі яго дрывамі. Лынькоў.
2. Складваць, змяшчаць груз куды‑н. Грузіць мяхі на воз. □ Механізатары нешта грузілі ў кузаў самазвала. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бутафо́рскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да бутафорыі; нечым нагадвае бутафорыю. У пасажыра было нешта бутафорскае. На дварэ стаяла снежаньская сцюжа, а ён меў на сабе канфедэратку, пашытую са звычайнай... цыраты, якой накрываюць сталы. Карпюк.
2. перан. Несапраўдны, падробны. Бутафорская дзяржава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асі́лкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да асілка, належыць асілку. // Такі, як у асілка. Шчыток, якім чалавек прыкрываў свой твар, надаваў яго постаці нешта велічнае, асілкавае. Сабаленка. Можа тысячны раз.. [Галіна Адамаўна] залюбавалася яго [Яраша] асілкавай постаццю, што ўся імкнецца ў неба за галубамі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абсалю́т, ‑у, М ‑люце, м.
Кніжн. У ідэалістычнай філасофіі — вечная, нязменная першааснова ўсяго існага (дух, ідэя); у рэлігіі — боская сіла. Узвесці ў абсалют. // Нешта безадноснае, нічым не абумоўленае, незалежнае, самаіснае. // Найвышэйшае разумовае ўяўленне пра што‑н.; узор, мяжа дасканаласці. Абсалют ідэйнай чысціні.
[Ад лац. absolutus— самастойны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абве́ргнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. абверг, ‑ла; зак., што.
Выказаць нязгоду з якімі‑н. сцверджаннямі, чуткамі, даказаўшы іх непраўдзівасць. [Язэп] адчуваў, што Шугай гаворыць нешта зусім не тое, пра што павінна ісці размова, але не мог знайсці слоў, каб абвергнуць гэтыя бязглуздыя вывады. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ірані́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае ў сабе іронію, выражае іронію. Іранічны позірк. Іранічная ўсмешка. Іранічны сэнс. □ Праніклівы Ёсіп прадчуваў нешта нядобрае ў адначаснай грубасці і гэтай іранічнай ласкавасці Аніса. Дуброўскі. Мікіта не заўважыў іранічнага тону і палічыў бацькаў адказ за добры знак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міф, ‑а, м.
1. Старажытнае народнае паданне аб паходжанні свету і з’яў прыроды з фантастычнымі вобразамі багоў і легендарных герояў. Антычныя міфы.
2. перан. Нешта фантастычнае, неверагоднае; вымысел. Вялікая бітва пад Масквой у 1941 годзе развеяла міф аб непераможнасці гітлераўскіх войск. «Беларусь».
[Ад грэч. mýthos — паданне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)