*Талабе́нь, толобе́нь — слова з няяснай семантыкай у традыцыйнай формуле сватання: Надобе́нь толобе́нь? а як недоўбе́нь, то я дале подоўбень (ТС). Відаць, метафарычная назва асобы з суф. ‑ень ад толуб ’фігура, тулава; аснова лапця’ (гл. тулаб), параўн. укр. то́лоб ’кадаўб’. Меркаванне Коваля (Бел. эрот. фольклор, 119) пра трансфармацыю зыходнага таўка́ч у якасці эўфемізма не пераконвае. Магчыма, “звонкі” варыянт ад талапень ’някемлівы чалавек, ёлупень’ (гл.). Гл. і наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́рап ’страх, перапуд’ (Нас.). Укр. то́роп ’замяшанне, разгубленасць’, рус. о́торопь ’збянтэжанасць’, ц.-слав. утрапъ ’зрушэнне, ссоўванне’, ’вар’яцтва’; славен. trȁp ’дурань, ёлупень’, балг. тра́пен ’збіты з панталыку’. Прасл. *torpъ ад *torpiti ’рабіцца адубелым, скарчанелым’ (гл. тарапіцца 2), якое праз чаргаванне галосных звязана з прасл. *tьrpěti (гл. цярпець) (Фасмер, 4, 85; Бязлай, 3, 213; Сной₂, 777–778; Махэк₂, 391; ЕСУМ, 5, 607). Сюды ж тарапа́ны ’страх’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

duda

ж.

1. дуда, валынка;

гл. miech;

2. перан. ёлупень, дуда, рэхва, тумак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

мяну́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Назва, дадзеная чалавеку жартам, у насмешку або для канспірацыі. [Дзед:] — Марка — гэта імя таго чалавека, а Руды — вулічная мянушка, бо ён меў рудую бараду... Шуцько. Быдла, ёлупень, балбес, лапатнік, турак, фармазон — якія толькі мянушкі несыпаліся на галовы бедных семінарыстаў! С. Александровіч. Карніцкаму, які насіў мянушку Пчала, у той час было яшчэ далёка да трыццаці год. Паслядовіч.

2. Назва, дадзеная адной жывёле ў адрозненне ад іншых падобных. [Святлана:] — Тата, а як мы яго назавём? У звярынцы ж ва ўсіх звяроў ёсць мянушкі. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

балда́ ж.

1. (молот) уст. до́ўбня, -ні ж., мо́лат, -та м., булаве́шка, -кі ж.;

2. (о человеке) бран. до́ўбня, -ні м. и ж.; ёлуп, -па м., ёлупень, -пня м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

gander

[ˈgændər]

1.

n.

1) гуса́к -а́ m.

2) ёлуп -а m., ёлупень -ня m.

3) Sl. праця́глы по́зірк

take a gander — прыгле́дзецца

2.

v.i., Sl.

агляда́ць, разгляда́цца, прыгляда́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

zakuty

zakut|y

1. закаваны; закуты; скаваны;

2. разм. закаснелы;

~y łeb (~a głowa) разм. ёлупень; доўбень

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zliczyć

зак. злічыць; палічыць;

do trzech zliczyć nie umie (nie potrafi) — да трох не палічыць; ёлупень, тумак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dummy

[ˈdʌmi]

1.

n., pl. -mies

1) манеке́н -а, маке́т -а m., мадэ́ль f.

2) Print. маке́т -у m., папярэ́дні ўзо́р, про́бны экзэмпля́р

3) падста́ўная асо́ба

4) informal ду́рань -ня m., дуры́ла -ы m. & f., ёлупень -ня, балва́н -а́ m.

2.

adj.

падро́блены, несапра́ўдны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Scháfskopf

m -es, -köpfe разм. ду́рань, ёлупень; карт. казёл, ду́рань (гульня) =schaft суф. назоўнікаў ж.р., утварае:

1) назвы стану або ўласцівасці: Féindschaft варо́жасць

2) назоўнікі зборнага значэння: Studéntenschaft студэ́нцтва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)