сітнёг, ‑нягу, м.
Тое, што і сітнік. [Рэчка] нешырокая, з нізкімі берагамі, якія густа зараслі яварам, сітнягом і чаротам. Якімовіч. Пад алешынай, узарваўшы стальную роўнядзь вады, пляснуў шчупак і зялёнай стралой мільгануў у сітнёг. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галадо́ўка, ‑і, ДМ ‑доўцы; Р мн. ‑довак; ж.
1. Разм. Тое, што і галаданне. // Галодны час. Шчупак пасля доўгай зімовай галадоўкі робіцца асабліва пражэрлівым. Шашкоў.
2. Адмаўленне ад яды ў знак пратэсту. Аб’явіць галадоўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спі́нінг, ‑а, м.
Рыбалоўная снасць, якая складаецца з вудзільна, шпулькі з лёскай і блясны. [Рыбак] пачынае круціць шпульку спінінга — і шчупак на беразе. Вірня. Летам вы зможаце адправіцца ў цікавыя падарожжы з вудай ці спінінгам. Матрунёнак.
[Англ. spinning.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дубяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Мерзнучы, страчваць рухомасць, адчувальнасць. Прабіраў мароз. Дубянелі рукі і ногі, трэслася ўсё цела ад холаду. Капыловіч.
2. Зацвердзяваць, карчанець (пра труп). — Праз паўгадзіны [жывец] дубянее, а нежывога шчупак не бярэ. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацягну́ць, -цягну́, -ця́гнеш, -ця́гне; -цягні́; -ця́гнуты; зак.
1. гл. цягнуць.
2. што. Пакрыць паверхню чаго-н. тонкім слоем якога-н. рэчыва або абшыць паверхню вопраткі якім-н. матэрыялам.
П. падлогу лакам.
П. кажух сукном.
3. Тое, што і заважыць.
Шчупак пацягнуў пяць кілаграмаў.
4. перан., што. Змагчы выканаць, зрабіць што-н. (разм.).
Ён гэтай работы не пацягне.
5. Пачаць цягнуць (у 1—9, 12—16 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натамі́ць, ‑тамлю, ‑томіш, ‑томіць; зак., каго-што.
Утаміць, змарыць; змучыць. Шчупак, брат, ёмкі: на паўпуда, Але сарваўся. Ах, паскуда! І натаміў, як мае быць. Колас. Першы знямогся хранаметражыст. Ён добра натаміў ногі і апоўдні прылёг пад сасной. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пражо́ра ’абжора’ (ТСБМ, Мат. Гом.), прожо́ра, пражы́ра (Сл. ПЗБ), про́жар ’калі шчупак адразу хапае ўсю прымашчу’ (паўн.-усх., КЭС). Рус. прожо́ра, прожера, укр. про́жирь, про́жра ’тс’. Да этымалогіі гл. абжора. Сюды ж прыметнікі: пражорны, пражорлівы, пражырны, пражарысты ’пражорлівы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́раснік, ‑у, м.
Густа парослыя дрэвы, кусты, травы. На абодвух берагах.. [рэчкі], раслі чаромха і крушына, пераплеценыя хмелем і калючай ажынай, а над усім гэтым зараснікам узвышаліся верхавіны старых алешын. Хомчанка. Часам там, у чаротавых зарасніках, чуўся гучны ўсплеск: жыраваў шчупак. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віравы: віравая вада, віравы шчупак ’які мае адносіны да вір 1 (КТС). Укр. вирови́й ’вірны, віровы, бяздонны, дрыгвяны’, рус. вирово́й, вырово́й ’тс’, польск. wirowy ’вярчальны; віхравы’, чэш. vírový, vířivý ’тс’, славац. vírový ’віравы’. Адназоўнікавы прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ав‑ы (< прасл. ov‑ъ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кука́н, ‑а, м.
Вяровачка, на якую нанізваюць злоўленую рыбу, каб апусціць яе ў ваду да канца лоўлі. Тады хлопец згінаецца, выцягвае з вады кукан, на які нанізаны акуні, а зверху вялізны толькі што злоўлены шчупак кілаграмаў на шэсць і працягвае ўсю гэту здабычу Лявону. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)