Шапацець, шамацець, шумець. Часам і ўдзень чутно было, як у садках і прысадах шаргацелі, ападаючы, сухія лісты.Кулакоўскі.Я доўга не спаў, слухаў, як шаргацела па сцяне голле бярозы, як жаласна гуў у коміне вецер і брынчалі шыбы, і думаў аб сваім гаспадару.Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Пасшыме́чваць, драг.посшымэчуваты ’паскідваць, параскідаць’ (Клім.). Генетычна да шамацець ’шумець, шапацець’, але семантыкай бліжэй да рус.кур., дан.шемотну́ться ’кінуцца’. Паходзіць з аргатычнай прыстаўкі ше‑ і метать ’кідаць’ (Гараеў, 421; Фасмер, WuS, 3, 200; ён жа, 3, 427).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
säuseln
1.
viшамаце́ць, шалясце́ць
2.
vt шапта́ць
j-n in den Schlúmmer [Schlaf] ~ — укалы́хваць, люля́ць каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
whisper2[ˈwɪspə]v.
1. шапта́ць; шапта́цца; гавары́ць шэ́птам;
He whispered a word in my ear. Ён шапнуў нейкае слова мне на вуха.
2.lit.шамаце́ць, шапаце́ць, шалясце́ць (пра вецер, дрэвы і да т.п.);
The wind was whispering in the leaves. Лісце шапацела на ветры.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Пашало́хіваць ’шалясцець’ (Нас.), пашаляхцець ’патрэсці’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Да шалахцець ’мітусіцца, сноўдаць’ (паст., там жа), шалясцець ’шастаць, шамацець, шапацець’, шаласту‑ ны, шалястунэ, шэлестуны ’шамкі’ (Сл. ПЗБ) — (гл.). Усе — гукапераймальныя ўтварэнні, як укр.шелестіти, рус.шелестеть, шелестить, польск.szelest, szeleścić, чэш.šelestiti, славац.šelestiť і да т. п., а таксама ўкр.шерестіти, рус.шорох. Гэта інтэнсівы з суфіксам ‑st‑ ад гукапераймання, якое перадае ’шамаценне, шастанне’ (Міклашыч, 337; Махэк₂, 604; Фасмер, 4, 423).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шалёстаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1.каго-што. Біць, сцябаць з шумам. Было на .. [грэблі], казалі, і страшнае месца, адкуль часамі выбягаў нехта ў чырвоным, з пугаю ў руках і шалёстаў па вушах таго, хто позна ехаў з поля.Колас.Ціха ўвайшла [маці] праз сені ў кухню, зняла з цвіка татаў рэмень, ш-шах! — адчыніла дзверы ў хату і давай шалёстаць — і папа і дыякана!Брыль.
2.Шамацець, шалясцець. Шалёсталі ссохлым лісцем, палівалі зямлю золкімі дажджамі верасні.Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пы́шкаць ’брадзіць; пухцець, пыхцець’ (шальч., Сл. ПЗБ), пу́шкаць (*пышкаць) ’цяжка дыхаць, пыхкаць’ (ТС), пышкаць, пшыкаць ’шыпець’ (там жа), ’шумець’: пышкай ў вушах (шальч., Сл. ПЗБ), сюды ж пу́шкнуць ’шыкнуць’, пушкоцець ’пыхцець’, пушкорыцца ’шамацець’ (ТС), параўн. рус.пышкать ’пыхцець; шыпець’, балг.пишкам, пешкам ’пыхцець; стагнаць’ і пад. Прасл.*pyšьkati, вытворнае ад Трухай (БЕР, 5, 276), гл. пыхаць. Грынавяцкене і інш. (Сл. ПЗБ) параўноўваюць пышкаць ’брадзіць, шумець’ з літ.pyškėti ’тс’, што хутчэй за ўсё з’яўляецца роднасным утварэннем, чым крыніцай запазычання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swish3[swɪʃ]v.
1. рассяка́ць паве́тра са сві́стам;
swish a cane разма́хваць кі́ем
2.шамаце́ць, шо́ргаць, шалясце́ць;
We swished through the long grass. Мы з шолахам прайшлі па высокай траве.
swish off[ˌswɪʃˈɒf]phr. v. ско́шваць, збіва́ць са сві́стам;
He swished off the tops of the nettles. Ён збіў верхавіны крапівы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Жу́мрыць ’хрупаць (есці)’ (КСТ), кобр.жо́мраты ’павольна есці, жаваць’ (Жыв. сл., 100). Рус.перм., свярдл.жумрить ’жаваць’, укр.жу́мрити, жу́мрати ’есці’ (Грынч.), н.-луж.žumliś ’цяжка жаваць, мямліць’, в.-луж.žumlić ’гаварыць у нос, мямліць’, уст. ’намагацца перажаваць’ (Пфуль). Параўн. серб.-харв.жумо́рити, жубо̀рити і жу̏борити ’рабіць невялікі шум, ціха і няясна гаварыць’, шумо̀рити, шу̀морити ’шамацець’, славен.šumoréti, šumréti ’тс’. Элемент жу‑ суадносіцца, верагодна, з жав‑ у жаваць (гл.) < *žev‑ < і.-е.*g(i̯)eu‑. Далейшыя часткі кораня (м, р) няясныя. Параўн. жупарыць, жабанець.