сімані́я, ‑і, ж.

Гіст. Продаж і купля царкоўных пасад, распаўсюджаныя ў сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе. // Пра несумленнае набыццё царкоўнай пасады.

[Ад імя біблейскага вешчуна Сімона.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арда́лія, ‑і; Р мн. ‑яў; ж.

Спосаб, якім вызначалі ў сярэднія вякі вінаватасць ці невінаватасць абвінавачанага праз катаванне агнём, вадой і пад.

[Лац. ordalia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Middle Ages

сярэдняве́чча n., сярэ́днія вякі́, сярэдневяко́ўе n.

of the Middle Ages — сярэдняве́чны, сярэдневяко́вы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

мітэльштрэ́кер

(ням. Mittelstrecker)

бягун на сярэднія дыстанцыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

średniodystansowiec

м. спарт. бягун (гоншчык) на сярэднія дыстанцыі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

зашурша́ць і зашуршэ́ць, ‑шыць; зак.

Пачаць шуршаць, шуршэць. // Прашуршаць, прашуршэць. З размаху лодка зашуршала па пяску пакатага берага і спынілася. Пальчэўскі. Зашуршэла чырвоная заслона, адчыніліся сярэднія дзверы. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васа́л, ‑а, м.

1. Гіст. У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — землеўладальнік-феадал, які залежаў ад феадала-сюзерэна.

2. перан. Падпарадкаваная або залежная асоба ці дзяржава. Васалы імперыялізму.

[Фр. vassal]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Паж ’у сярэднія вякі — падлетак, юнак дваранскага роду, які служыў пры двары караля або буйнага феадала’ (ТСБМ). Праз рус. паж або польск. paz̏ з франц. page ад італ. paggio ’малады слуга’ (параўн. Фасмер, 3, 184).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патры́цый, ‑я, м.

Гіст.

1. У Старажытным Рыме — прадстаўнік радавой знаці.

2. У сярэднія вякі ў вольных германскіх гарадах — асоба, якая належала да багатага бюргерскага роду, што іграў першаступенную ролю ў гарадскім самакіраванні.

[Лац. patricius.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́царства, ‑а, н.

1. Гіст. Ваенна-землеўладальніцкае саслоўе ў Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі. // зб. Рыцары.

2. Званне рыцара.

3. перан. Самаадданасць, велікадушнасць, высакародства. [Хлопцы] жартавалі пры .. [Сабіне], спаборнічалі ў дасціпнасці і рыцарства смяяліся. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)