Адпя́трыць ’адсохнуць’, гл. пятры ’цапкі, столь у асеці з жэрдак, на якую кладуцца снапы для сушкі’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
су́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сушыць.
2. у знач. прым. Высушаны, нарыхтаваны шляхам сушкі. Сушаныя грыбы. □ Кожны дзень бабуля ўзнагароджвала мяне .. сушанай морквай і арэхамі. Бядуля. Дыхнула водарам сушаных траў, што тырчалі пучкамі з-пад бэлькі, сабраныя на чай і лекі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́фа, -ы, мн. -ы, шаф, ж.
1. Прадмет мэблі ў выглядзе стаячай скрынкі з дзверцамі для захоўвання чаго-н.
Кніжная ш.
Убудаваная ш. (уробленая ў сцяну). Незгаральная ш. (металічная скрынка для захоўвання каштоўнасцей).
2. Спецыяльнае прыстасаванне ў выглядзе скрынкі са створкай або дзверцамі для сушкі, выпечкі (у плітах) і пад.
Сушыльная ш.
Выцяжная ш.
|| памянш. ша́фка, -і, ДМ -фцы, мн. -і, -фак, ж.
|| прым. ша́фавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Лаку́шы ’прыстасаванне для сушкі сена’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відавочна, з’яўляецца скарочаным варыянтам рус. волокуша, пск. ’невялікі воз сена’, вяц. ’капа сена’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АЛЮМАГЕ́ЛЬ,
аморфны высокасітаваты аксід алюмінію Al2O3. Хутка паглынае вільгаць, не раствараецца і не набракае ў вадзе і арган. растваральніках. Атрымліваецца абязводжваннем гідраксіду алюмінію. Адсарбент для сушкі газаў, ачысткі вады, асвятлення раствораў у цукр. вытв-сці; улоўнік растваральнікаў, каталізатар. Алюмагелем наз. таксама любы (у т. л. крышталічны) Al2O3.
т. 1, с. 290
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Сла́сты ‘прылада для адціскання сыру’ (Сцяшк. Сл.), ‘пастка’, ‘ціскі’, ‘прыстасаванне для сушкі травы’ (Сл. ПЗБ). З літ. slãstai ‘тс’ (Сл. ПЗБ, 4, 478).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Рышка, рі́шка ’будынак з печкай для сушкі снапоў’ (ДАБМ). Запазычанне з руск. ри́га ’памяшканне для малацьбы’, ’пуня’, ’адрына’, ’гумно’, якое з фін. riihi ’тс’ (Фасмер, 3, 482).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ша́фа
(польск. szafa, ад ням. Schaff)
1) від мэблі ў выглядзе высокай стаячай скрынкі з дзверцамі;
2) скрынка са створкай або дзверцамі, якая служыць для сушкі, выпечкі і іншых мэт.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Вы́наш ’пук сухога лёну, вынесены з сушкі за адзін раз’ (Влад.). Ад выносіць (гл. насіць) з суф. ‑jь. Адносна суфіксацыі гл. Слаўскі, SP, 1, 80 і наст. Параўн. вынашай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́зы ‘насціл у ганчароў для сушкі вырабаў’, тызо́ўкі ‘тс’ (беласт., SFPS, 14, 196; БЛ, 18, 62), сюды ж, відаць, тызі ‘апоўзіны (у стозе)’ (зах.-палес., Бел. дыял. 2). Гл. тэзы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)