Разва́лы ’рама з трох жэрдак, якая кладзецца на сані для большай умяшчальнасці’ (ТСБМ), ’нізкія і шырокія сані з такой рамай’ (ТСБМ; глыб., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.), разва́лкі ’сані з разваламі’ (ТСБМ; воран., Сл. ПЗБ), разва́ліны, разва́ліны ’развалы’ (нясвіж., лях., воран., шчуч., Сл. ПЗБ), ’сані’ (Др.-Падб.), разва́ліны ’выязныя сані’, ’драбіны ў выязных санях’ (ганц., шчуч., Сл. ПЗБ), ’воз для перавозкі збожжа’ (гарад., Сл. ПЗБ), ’від саней’ (Маш.), ’частка саней’ (лях., Янк. 1), рус. ро́звальни ’шырокія сані’, дыял. развала́, разва́лки ’нізкія і шырокія сані’, разва́лка ’падоўжныя брусы саней, градак’. Тлумачыцца як “развалістыя сані” ад раз- і валіць (гл.) (Фасмер, 3, 495).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падрэ́зы (ед. падрэ́з м.) подреза́;
са́ні на ~зах — са́ни на подреза́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лу́бнячка ’выязныя сані’ (ігн., Сл. ПЗБ), польск. сейненск. łubńa ’размаляваны сундук з дошак з лаўкамі, які накладваюць на сані ў час урачыстых паездак’, рус. (ЛітССР) лу́бни ’тс’, лубня́ ’сані са спінкай’ (Сцяшк. Сл.), ярасл., кіраўск., перм. лубя́нки ’сані, пакрытыя лубам’. Паводле Грынавяцкене (Сл. ПЗБ, 2, 675), Зданцэвіча (LP, 8, 1960, 344) і Лаўчутэ (Liet. term, 155), — гэта запазычанне з літ. lúbnios ’рабочыя сані, развалы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узлажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. каго-што на што. Палажыць на што-н., паверх чаго-н.; ускласці.
У. бервяно на сані.
2. перан., што на каго-што. Даручыць што-н. каму-н.
У. адказнасць на брыгадзіраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
табага́н
(англ. toboggan, ад індз. tobagan)
1) сані без палазоў для перавозкі грузаў уручную або пры дапамозе сабак, пашыраныя ў індзейцаў Канады;
2) драўляныя сані для катання і спаборніцтваў на хуткасць спускання з гор.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
стальма́х, стэ́льмах
(ст.польск. stelmach, stalmach, ад ням. Stellmacher)
рамеснік, які робіць калёсы, сані.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Паяды́нкі ’лёгкія сані’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). З польск. pojedynka ’аднаконная брычка’. Множны лік пад уплывам лексемы с́ані.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паўпрага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Разм. Упрэгчы ўсіх, многіх. Паўпрагаць коней у сані.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́ни са́ні, род. сане́й ед. нет;
е́хать в саня́х (на саня́х) е́хаць на са́нях (у са́нях);
◊
не в свои́ са́ни не сади́сь посл. не ў свае́ са́ні не садзі́ся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папо́ў, ‑ова.
Які належыць папу.
•••
Глядзець на паповы сані гл. глядзець.
Палова вока гл. вока.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)