абстрагава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак. і незак., што.

Кніжн. Выдзеліць (выдзяляць) найбольш істотныя, заканамерныя прыкметы і сувязі прадмета шляхам мысленнага аддзялення ад мноства іншых, неістотных яго уласцівасцей, якасцей, сувязей. Абстрагаваць рысы характару героя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

відавы́ ​1, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да віду ​1 (у 1 знач.). Відавы фільм.

відавы́ ​2, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да віду ​2 (у 2, 3 знач.). Відавыя паняцці. Відавыя прыкметы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадве́сце ’прыкметы наступлення чаго-небудзь новага’ (ТСБМ). З рус. (ц.-слав.) предве́стие ’тс’, утворанага па прыкладу изве́стие з прыстаўкі пред‑ і ‑вестие. Да ведаць, вестка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ізамарфі́я

(ад іза- + гр. morphe = форма)

аднолькавыя марфалагічныя прыкметы ў прадстаўнікоў розных груп арганізмаў, далёкіх з пункту погляду сістэматыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ла́стаўка, -і, ДМ -таўцы, мн. -і, -тавак, ж.

1. Пералётная птушка атрада вераб’іных з вузкімі вострымі крыламі, вёрткая і хуткая ў палёце.

Берагавая л.

Белагрудая л.

2. Гімнастычная фігура, пры якой пастава цела нагадвае птушку ў палёце.

3. Ласкавы зварот да асоб жаночага полу.

◊

Першая ластаўка — пра першыя прыкметы з’яўлення чаго-н.

|| прым. ла́стаўчын, -а (да 1 знач.).

Ластаўчына гняздо.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мярцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. Страчваць прыкметы жывога, станавіцца мёртвым.

2. Страчваць чуллівасць; нямець.

Мярцвеюць рукі ад холаду.

3. перан. Рабіць пустынным, змярцвелым.

Мярцвее лес.

|| зак. змярцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 2 і 3 знач.), амярцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е, абмярцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 2 і 3 знач.) і памярцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; наз. амярцве́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Амярцвенне тканак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

супрэ́сія

(лац. suppressio = ціск)

поўнае або частковае ўзнаўленне ў спадчынна змененых формах арганізма нармальнага праяўлення прыкметы ў выніку новай мутацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВАРЫЯЦЫ́ЙНАЯ СТАТЫ́СТЫКА,

раздзел матэматычнай статыстыкі, вывучае ўласцівасці сукупнасцей аб’ектаў, у якіх паказчык прыкметы, што даследуецца, мяняецца (вар’іруе) ад аб’екта да аб’екта.

т. 4, с. 20

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІ...

[лац. bi... дву(х)... ад bis двойчы],

прыстаўка, што абазначае: які складаецца з 2 частак, мае 2 прыкметы, напр. біметал, біплан.

т. 3, с. 138

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Вусе́ль ’вусач’ (брагін., Шатал.). Ад вус, да словаўтварэння параўн. чубе́ль ’чубаты чалавек’, гарбе́ль ’гарбаты чалавек’ і пад., якія абазначаюць «асобу паводле адмоўнай прыкметы» (Сцяцко, Словаўтв., 244; Грам. бел. мовы, 1, 120).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)