по́лудзень, -дня, мн. -дні, -дняў, м.

1. Тое, што і абед (у 2 знач.).

Узяць торбачку з полуднем.

2. Сярэдзіна дня, поўдзень.

Ужо мінула за п.

3. Лёгкая яда паміж абедам і вячэрай, падвячорак.

П. —у пяць гадзін.

|| прым. по́лудзенны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

махну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. гл. махаць.

2. Кінуцца куды-н. (разм.).

М. цераз плот.

3. Адправіцца, паехаць куды-н. (разм.).

М. на поўдзень.

◊

Махнуць рукой на каго-што (разм.) — перастаць звяртаць увагу на каго-, што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Míttagsstunde

f -

1) по́ўдзень

2) абе́дзенны час

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

зюйд, ‑у, М ‑дзе, м.

Спец.

1. Поўдзень, паўднёвы напрамак. Трымаць курс на зюйд.

2. Паўднёвы вецер.

[Ням. Züd.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расхаце́ць, ‑хачу, ‑хочаш, ‑хоча; зак., чаго і з інф.

Перастаць хацець. Расхацець марожанага. Расхацеў ехаць на поўдзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

południe

południ|e

н.

1. паўдня, поўдзень;

przed ~em — да абеду (поўдня);

po ~u — па абедзе; у другой палове дня;

w ~e — апоўдні;

2. поўдзень;

na ~e od ... — на поўдзень ад ...

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Паўдзе́нне ’поўдзень’ (Нас., Касп.). Прасл. форма была б роlъ dьnьje. Да паў- і дзень (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Андры́на (Янк. I; ДАБМ карта 236, галоўным чынам на поўдзень ад Мінска) з адрына (устаўное н).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тро́пік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Уяўны круг, які праходзіць паралельна зямному экватару на адлегласці 23°26’ на поўнач або на поўдзень ад яго.

Т.

Казярога.

Т.

Рака.

2. Гарачы пояс зямнога шара, размешчаны паміж экватарам і гэтым кругам.

|| прым. трапі́чны, -ая, -ае.

Трапічная спёка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Паўня́ ’поўдзень’ (гродз., Сл. ПЗБ). З паўдня < прасл. polъ‑сіьпе. Пра выпадзенне ‑д‑ гл. Карскі, 1, 352.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)