(н.-лац. blastoidea, ад гр. blastos = парастак + eidos = выгляд)
клас вымерлых беспазваночных жывёл тыпу ігласкурых, панцыр якіх нагадваў бутонападобны келіх; існавалі ў морах палеазою.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
хіто́ны
(ад гр. chiton = панцыр)
род панцырных малюскаў, пашыраных у морах ад Арктыкі да Антарктыкі; у большасці цела пакрыта ракавінкай з васьмі чарапіцападобна размешчаных пласцінак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
armature
[ˈɑ:rmətʃʊr]
n.
1) Elec.
а) я́кар -у m.
б) браня́f. (ка́бэля)
2) Art армату́ра f
3) Zool., Bot. абаро́нны панцы́р
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
хіці́н
(лац. chitinum, ад гр. chiton = панцыр, абалонка)
арганічнае рэчыва групы вугляводаў, якое ўваходзіць у склад знешняга покрыва членістаногіх, а таксама абалонак клетак грыбоў, некаторых відаў водарасцяў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АРХАЗА́ЎРЫ
(Archosauria),
самы вялікі падклас выкапнёвых паўзуноў. 5 атр.: тэкадонты (зыходная група архазаўраў), кракадзілы, дыназаўры яшчара- і птушкатазавыя, птэразаўры (лятучыя яшчары). Знойдзены ў адкладах верхняй пярмі на ўсіх кантынентах. Насялялі сушу, прэсныя і марскія воды, паветра.
Даўж. да 35 м, маса да 50 т. Пярэднія канечнасці карацейшыя і слабейшыя за заднія. Чэрап з дзвюма скроневымі ўпадзінамі. У многіх скурны панцыр. Драпежнікі і раслінаедныя. У сучаснай фауне прадстаўлены толькі кракадзіламі. Ад архазаўраў паходзяць птушкі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АНКІЛАЗА́ЎРЫ,
(Ankylosauria), панцырныя дыназаўры, падатрад выкапнёвых паўзуноў атр. птушкатазавых дыназаўраў. Рэшткі вядомы з адкладаў сярэдняй і верхняй юры Зах. Еўропы і мелу Паўн. Амерыкі, Зах. Еўропы і Аўстраліі. 2 сям., каля 25 родаў, 40 відаў.
Даўж. да 9 м. Мелі шырокае, сплюшчанае цела, зверху ўкрытае касцянымі шыпамі і панцырнымі пласцінкамі, злітымі ў суцэльны панцыр (адсюль другая назва). На канцы хваста, які служыў актыўным сродкам абароны ад драпежных дыназаўраў, былі вострыя шыпы. Карміліся расліннасцю.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БУЛЬ (Boulle, Boule) Андрэ Шарль (11.11.1642, Парыж — 28.2.1732), французскі майстар маст. мэблі. З 1672 прыдворны майстар Людовіка XIV. Распрацаваў свой варыянт тэхнікі інтарсіі, т.зв.маркетры (мазаічны ўзор), шырока выкарыстаўшы эбенавае дрэва, слановую косць, перламутр, чарапахавы панцыр, медзь, бронзу і волава. Мэбля з майстэрні Б. (з ім працавалі яго 4 сыны) эвалюцыяніравала ад класіцызму 17 ст. да ракако; зберагаецца ў Луўры, Версалі, Фантэнбло, Музеі Клюні (Парыж) і інш. Імітацыя работ Буля (пераважна ў 19 ст., т.зв. стыль Буля) сустракаецца ва ўсёй Еўропе.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Rüstung
f -, -en
1) гіст.па́нцыр, ла́ты
2) узбрае́нне;
konventionélle ~ звыча́йнае ўзбрае́нне
3) буд. рыштава́нне
4) тэх. армату́ра, абсталява́нне
5) падрыхто́ўка, збо́ры
6) падрыхто́ўка да вайны́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
crust
[krʌst]1.
n.
1) скары́нка f., акра́ец -йца m.
2)
а) зацьвярдзе́лы пласт (шкарлу́пінка)
б) ра́кавінка f. (ра́ка, кра́ба), панцы́р чарапа́хі
3) Geol. зямна́я кара́
4) струп -а m. (на ра́не)
5) аса́дак -ку m. (віна́)
2.
v.
пакры́ць (-ца) скары́нкаю, каро́ю
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
раскало́цца, ‑калюся, ‑колешся, ‑колецца; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Раздзяліцца, разваліцца на часткі ад удару або ціску, даць трэшчыну. Раскалолася, як цацачная, і рухнула каменная лазня, выбуховай хваляй скінула з рэек вагон.Навуменка.Лёдавая паверхня мора раскалолася і была падобна на панцыр гіганцкай чарапахі.Бяганская./уперан.ужыв.І раптам увесь гэты гарачы і ясны дзень раскалоўся ад свісту.Чорны.
2.(1і2ас.неўжыв.); перан. Распасціся на дзве або некалькі груп у выніку рознагалоссяў. Свет раскалоўся на два лагеры. □ Народніцтва раскалолася на прыхільнікаў і праціўнікаў палітычнай барацьбы.«Полымя».
3.перан.Разм. Выдаць, расказаць тайныя, сакрэтныя звесткі. Спачатку [Косцік] хацеў падгаварыць і Воўку, каб разам .. ісці ў лес, потым перадумаў. Воўку — не. Скнара ён і размазня. Зловяць немцы, прыціснуць Воўку, ён і расколецца.Арабей.Пан Мазурэцкі глядзеў на Рыгора і думаў сабе: «Гэты расколецца, нідзе дзенецца».Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)