Каменная глыба, гара з крутымі схіламі, вострымі выступамі. Па моры плывуць караблі, Плывуць паміж рыфаў і скал...Купала.Непрыступнаю сцяной Карпацкія ўзняліся скалы.Танк.Узбярэжжа акіяна, на якім узнік горад — гэта магутная велізарная скала.Новікаў.//перан. Пра сілу, стойкасць, згуртаванасць. Рэспублікі нашы — скала, А сілу ім дружба дала — З’яднанасць савецкіх народаў.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куцця́, ‑і, ж.
1. Урачыстая вячэра напярэдадні каляд, новага года, якая суправаджалася варажбою. Калядныя куцці, як вядома, дзве: адна посная, другая — скаромная, або багатая.Якімовіч.// Дзень, у які адбываецца гэта ўрачыстасць. Снег на куццю — грыбы на лета, Такая матчына прымета.Колас.
2. Каша з ячных або іншых круп як традыцыйная абрадавая яда ўсходнеславянскіх і інш. народаў. У печы з панцаку варыцца калядная куцця. На куццю, пад вечар, чакаюць гасцей.Васілевіч.Куцці святочнай задымілася гара.Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шало́мСтар. Узгорак, гравійная гара; узгорак на дне ўпадзіны (Слаўг.).
□в. Шаламы́Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
АРАВІ́ЙСКАЯ КАТЛАВІ́НА,
падводная катлавіна наПнЗ Індыйскага ак. паміж Аравійска-Індыйскім хрыбтом і паўн. часткай Цэнтр. Індыйскага хрыбта. Даўж. 2500 км, шыр. да 1500 км. Пераважная глыб. 4000 м, найб. — 5803 м (упадзіна наПд). Значная частка Аравійскай катлавіны — конус вынасу р. Інд; у зах. частцы — падводная гара МДУ (глыб. над ёй — 2758 м). Грунт — фарамініферавы глей і чырв. гліна.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЯРЭ́ЗІНСКІ КАНА́Л, Бярэшчынскі канал,
у Лепельскім р-не Віцебскай вобл. Беларусі, частка Бярэзінскай воднай сістэмы. Дзейнічаў з 1805 да канца 19 ст. Сцёк у вадазбор р. Эса (бас.Зах. Дзвіны). Даўж. 8 км. Выцякае з усх. часткі воз. Плаўна за 1 кмнаПнЗ ад в. Валовая Гара, упадае ў воз. Бярэшча за 3 кмнаПдЗ ад в. Окана.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
звалі́цца
1. (hináb)stürzen vi (s); (úm)fállen*vi (s); zu Bóden fállen* (назямлю);
2.разм. (захварэць) krank wérden;
◊
у мяне́гара́ з плячэ́й звалі́лася mir ist ein Stein vom Hérzen gefállen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
мышж. мышь;
○ ляту́чая м. — лету́чая мышь;
◊ сядзе́ць як м. пад ве́нікам — сиде́ть затаи́в дыха́ние; сиде́ть ни жив ни мёртв;
загі́нуць як руда́я м. — пропа́сть ни за что;
надзьму́цца як м. на кру́пы — наду́ться как мышь на крупу́;
гара́ нарадзі́ла м. — погов. гора́ родила́ мышь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ГАРШЭ́ВА ГАРА́,
вышэйшы пункт Віцебскага ўзвышша і Беларускага Паазер’я. У Лёзненскім р-не Віцебскай вобл., за 15 кмнаПн ад г.п. Лёзна, каля в. Гаршэва. Выш. 296 м. Складзена з марэны, перакрыта лёсападобнымі суглінкамі апошняга паазерскага зледзянення. Мае спадзістапукатую форму, выцягнута з ПнУнаПдЗ. Паўд. і ўсх. схілы спадзістыя (да 5°), паўд. і зах. стромкія (да 20°), эрадзіраваныя. Глебы дзярнова-падзолістыя на лёсападобных суглінках. Большая ч. Гаршэвай гары разарана, на стромкіх участках паласа лесу.
на плеча́х проти́вникавоен.на пляча́х праці́ўніка;
плечо́м к плечу́ плячо́ ў плячо́;
по плечу́ пад сі́лу, па сі́ле;
не по плечу́ не пад сі́лу;
име́ть го́лову на плеча́х мець галаву́на пляча́х;
име́ть за плеча́ми мець за пляча́мі;
пожима́ть плеча́ми паціска́ць пляча́мі;
руби́ть с плеча́ сячы́ з-за пляча́;
с плеч доло́й! з плячэ́й дало́ў!;
гора́ с плечгара́ з плячэ́й;
вы́нести на свои́х плеча́х вы́несці на сваі́х пляча́х;
взвали́ть на пле́чи узвалі́ць на пле́чы;
лежа́ть на плеча́х ляжа́ць на пляча́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ЛАКАЛІ́Т
(ад грэч. lakkos яма, упадзіна + lithos камень),
грыбападобнае (караваепадобнае) або лінзападобнае інтрузіўнае цела (гл.Інтрузія), што ўтвараецца на невял. глыбіні пры ўкараненні магмы ў тоўшчу асадкавых горных парод, якія купалападобна прыўзнімаюцца над інтрузівам. Бываюць пранізаны жыльнымі магматычнымі пародамі, якія адыходзяць ад ядра Л. Працэсы дэнудацыі могуць агаляць Л.на паверхні (напр., г. Аюдаг у Крыме, група Л.на Каўказе, у наваколлі гарадоў Пяцігорск і Кіславодск).
