Навы́тар ’практыкаванне’ (Дуж-Душ.), навытарынный ’навучаны, звычны да справы, набіўшы руку, не навічок’, дзеепрым. залежнага стану ад дзеяслова навытырыць (Нік., Оч.). Этымалогія няпэўная; паводле Ластоўскага, бел.навытар ’навык да выканання чыннасцяў’ паходзіць ад тор ’шлях, дарога’, торыць ’праціраць дарогу’ (Ласт. 106) і, відаць, звязана з рус.поднатореть ’навучыцца, набіць руку ў якой-небудзь справе’, аднак няясным застаецца пачатак слова. Спробы звязаць з новы, параўн., напрыклад, чэш.novotář ’аматар новага, наватар’, славен.novotorija ’навіна, новыя парадкі’ і пад., ствараюць семантычныя цяжкасці. Мартынаў (вусна) выводзіць з *na‑o‑tor‑.
Прымусіць прывыкнуць, прызвычаіцца да каго‑, чаго‑н. [Каня] усё-ткі Нічыпар прывучыў, быў не такі хлопец, каб адступіцца.Мележ.Употай ад маці Ліда прывучыла карову да ярма.Паслядовіч.// Выпрацаваць якую‑н. звычку, навык да пэўнай работы, занятку і пад. Прывучыць да працы. Прывучыць да цярплівасці. □ Паляўнічыя прывучылі .. [сабачку] не псаваць здабычу, а цэлай прыносіць у рукі.Лынькоў.Змалку прывучыў .. [Сёмку] бацька хадзіць каля зямлі, любіць яе і даглядаць.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
налаўчы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
1.зінф., чым, чаму і без дап. Набыць навык, спрыт у якой‑н. справе; навучыцца рабіць што‑н. Палонны найбольш трапляў гаварыць па-польску, але за год налаўчыўся ўжо крыху і па-тутэйшаму.Чорны.З дзіцячых гадоў яшчэ Павел палюбіў лыжы.. А калі пасталеў, ён так налаўчыўся хадзіць на іх, што рэдка хто мог яго абагнаць.Шахавец.[Язэп] не налаўчыўся яшчэ працаваць адной рукой, таму нават адзяваўся марудна, злаваў на сваё няўмельства.Асіпенка.
2.без дап.Разм. Злаўчыцца, прылаўчыцца. Турок упёрся ў зямлю, налаўчыўся і ўсім целам рынуўся на немца.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zwyczaj, ~u
м.
1. звычай; нораў;
2.навык, звычка; звычай;
mieć zwyczaj (w ~u) — мець звычку;
wejść w zwyczaj — увайсці ва ўжытак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
skill
[skɪl]
n.
1) спра́ўнасьць, спры́тнасьць f.
with skill — спра́ўна, спры́тна
2) уме́льства, майстро́ўства, майстэ́рства n., спрыт -у m.; кваліфіка́цыя f., на́вык -у m.
it takes skill to tune a piano — Патрэ́бнае ўме́льства, каб нала́дзіць піяні́на
He has no skills although he is interested in carpentry — Ён ня ма́е нія́кіх кваліфіка́цыяў, хоць ціка́віцца сталя́ркай
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
custom
[ˈkʌstəm]1.
n.
1) звы́чка f., на́вык -у m.
custom to rise early — звы́чка ра́на ўстава́ць
2) звы́чай -ю m.
3) кліенту́ра f.
4) мы́та n. (на і́мпарт)
2.
adj.
1) зро́блены на замо́ву
custom clothes — во́пратка, шы́тая на замо́ву
2) які́ ро́біць на замо́ву
custom tailor — краве́ц, які́ шы́е на замо́ву
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прызвыча́іцца, ‑чаюся, ‑чаішся, ‑чаіцца; зак.
1. Прывыкнуць да чаго‑н. як да звычайнага, абавязковага. Часта .. [Манг] адлучаўся на некалькі дзён, і бацькі прызвычаіліся да гэтага і не пярэчылі.Маўр.Быстры, уладны і настойлівы, .. [Коля] заўсёды кіраваў іншымі і прызвычаіўся, каб яго паважалі і слухаліся.Мележ.[Цярэшка] прызвычаіўся да жыццёвага дабрабыту і не хацеў страціць яго.Мікуліч.// Адчуць сябе звычайна, нармальна ў якой‑н. абстаноўцы; асвойтацца, звыкнуцца. Ужо дні праз чатыры Віцька прызвычаіўся да работы.Паслядовіч.[Зіна] прызвычаілася да чужых людзей.Брыль.Пакрысе прызвычаіўшыся да цемры, Аўсееў стаў бачыць цьмяную лінію чыгункі.Быкаў.
2. Адчуць сімпатыю, прывязанасць да каго, чаго‑н. [Марыя:] Пажывуць далей-болей, паразумнеюць абое, прызвычаяцца адно да аднаго [дачка з мужам].Пальчэўскі.
3. Набыць навык да чаго‑н., прывучыцца рабіць што‑н. У апошні час .. [Чыжык] прызвычаіўся не выказваць сваіх адносін да людзей і навін.Лупсякоў.Ніякай працы .. [Лабановіч] не баіцца, бо змалку прызвычаіўся да яе...Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
1. Размясціцца дзе‑н. Віктар хутка ўзлез, ёмка прыладзіўся на галіне і запусціў у дупло руку.Маўр.Сабе Апейка папрасіў кухаль піва; пакуль буфетчыца налівала, агледзеўся, дзе б прыладзіцца.Мележ.
2. Атрымаць якое‑н. месца, становішча; уладкавацца на работу. Брат Ціхан вярнуўся з вайны, але жыць дома не стаў — паехаў у Сібір і прыладзіўся там недзе на чыгунцы.Хадкевіч.Пяты брат працаваў на абутковай фабрыцы, куды дапамог прыладзіцца на працу Джыавані.Лынькоў.Казалі людзі, пашанцавала Сымону: прыладзіўся недзе служыць стрэлачнікам.Шынклер.
3. Прыстасавацца, падладзіцца пад каго‑, што‑н.; набыць навык рабіць што‑н. Прыладзіцца пад хаду спадарожніка. Прыладзіцца пісаць левай рукой. □ [Горбікаў] выдаваў сябе за бежанца з Фацежскага раёна, умеў сарыентавацца ў абстаноўцы, прыладзіцца да людзей, выклікаць у іх спагаду да сябе.Дудо.
4.Разм. Далучыцца да каго‑, чаго‑н. з карыслівымі мэтамі; прымазацца. Прыладзіцца да чужой славы. Прыладзіцца да чужой працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)