рэфле́ктар, ‑а, м.
1. Увагнутае люстра для адбіцця светлавых або цеплавых праменяў. Кінааператары здымалі вячэрнюю Маскву. Яркае святло рэфлектараў сляпіла. Савіцкі. «Магчыма, грэлкі давалі мала цеплыні, — крыху збянтэжана думаў я, — электрычная печка з рэфлектарам пройме да самых касцей». Паслядовіч.
2. Тэлескоп, у якім адлюстраванне атрымліваецца пры дапамозе ўвагнутага люстра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трумо́, нескл., н.
1. Высокае стаячае люстра. [Крысціна] увесь час вярцелася перад велізарным трумо. Васілевіч.
2. Спец. Прасценак, звычайна ўпрыгожаны арнаментам.
[Фр. trumeau.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распы́рскацца, ‑аецца; зак.
1. Распляскацца, рассеяцца пырскамі. Вячэрняе люстра вады Распырскалася пад вяслом. Танк.
2. Пачаць моцна і доўга пырскацца, пырскаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трэлья́ж ‘трохстворкавая люстра’ (ТСБМ). З рус. трельяж, якое з франц. treillage ‘крацістая загарадка’ < treille ‘альтанка з вінаграднай лазы’ < лац. trichila ‘альтанка’, у выніку скарачэння tricla ‘павільён’ — слова trīclīnium ‘трохмесны стол’ (SWO, 1980, 774; Голуб-Ліер, 488; Фасмер, 4, 98). Значэнне ‘трохстворкавае люстра’ развілося ў рускай мове, дзе ўзнікла ў выніку дзеяння народнай этымалогіі (ЕСУМ, 5, 628).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лісце́рка ’люстэрка’ (светлаг., Мат. Гом.) узнікла ў выніку ад’ідэацыі з лексемай лісце пад уздзеяннем народнай этымалогіі. Да лю́стра (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
żyrandol, ~u
м.
1. жырандоль;
2. люстра
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Адлюстро́ўваць (БРС). Неалагізм 20‑х гадоў XX ст., створаны Ул. Дубоўкам (Дубоўка, Узв., 1927, 6; Гіст. мовы, 2, 249). Гл. люстра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рынаско́п
(ад гр. ihis, -inos = нос + -скоп)
люстра для агляду поласці носа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Таўле́тка ’вялікае люстра, якое ставіцца на падлогу’ (гродз., ЖНС). Няясна; параўн. укр. дыял. тавле́тка ’грыфельная дошка’, рус. та́вель ’дошка, табліца’. Гл. табліца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэфле́ктар
(рус. рефлектор, ад лац. reflectere = адлюстроўваць)
1) прыстасаванне ў выглядзе ўвагнутага люстра для адбіцця светлавых або цеплавых прамянёў;
2) тэлескоп, у якім адлюстраванне нябесных цел атрымліваецца пры дапамозе ўвагнутага люстра.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)