Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Наўскаса́ ’коса, наўскасяк’ (Юрч.), наўскасы ’тс’ (Сл. ПЗБ), на́ўскась, наўскось ’тс’ (Пятк. 2, Юрч., Бяльк., Растарг.), наўскасяк ’тс’ (ТСБМ, ТС, Растарг.), наўкасякі ’тс’ (Ян.). Паводле Шубы (Прыслоўе, 158), ад *ускася, ускасы і пад., якія не ўжываюцца ў сучаснай беларускай мове. Да коса, касы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скусо́рыцца (скусо́рицца) ‘коса глядзець на каго-небудзь’ (Шымк. Собр.). У выніку перастаноўкі галосных, гл. скасурыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каса
I (ка́са) ж., в разн. знач. ка́сса;
тэатра́льная к. — театра́льная ка́сса;
здаць ка́су — сдать ка́ссу;
набо́рная к. — набо́рная ка́сса;
○ к. ўзаемадапамо́гі — ка́сса взаимопо́мощи
II (каса́) ж. (заплетённые волосы) коса́
III (каса́) ж.коса́;
кляпа́ць касу́ — отбива́ть косу́;
◊ хоць касо́ю касі́ — хоть косо́й коси́;
найшла́ к. на ка́мень — погов. нашла́коса́ на ка́мень
IV (каса́) ж., геогр.коса́
V (каса́) ж., анат., разг. селезёнка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
касі́цца
1. (паглядвацькоса) ánschielen vt, von der Séite ánsehen*;
2. (глядзецьнеласкава) schief [scheel] ánsehen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ско́санареч.
1.и́скоса;
с. пагляда́ць — и́скоса погля́дывать;
2.перен.ко́са;
с. глядзе́ць — ко́со смотре́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
касі́ць², кашу́, ко́сіш, ко́сіць; незак.
1.што. Рабіць касым, крывым; перакошваць.
К. рот.
2.што і чым. Глядзець коса, убок.
Конь касіў вокам на кучу канюшыны.
3. Быць касавокім, касым.
Левае вока косіць.
|| зак.скасі́ць, скашу́, ско́сіш, ско́сіць; ско́шаны (да 1 знач.) іпакасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны (да 1 знач.).
Скасіць вугал хаты.
Вокны пакасіла (безас.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Адлі́ў ’стрэшка ўнізе франтона’ (Інстр. I), отливчики ’пад акном коса прыбітыя дошчачкі для аховы ад атмасферных ападкаў’ (П. С., 141) да ліць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Касаву́рыць ’глядзець коса, убок, касіць вочы’ (Нас.). Слова, безумоўна, складанае. Яго першая частка ўзыходзіць да косы (гл.). Але другая частка застаецца няяснай (магчыма, кантамінаванай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пахрасні́, пьхрясні ’лыкавыя лапці з заплеценым верхам’ (віц., Хрэст. дыял.; Інстр. III, Малч.). Да па‑ і хрэст (гл.). Пахрасні — лапці касога пляцення: коса = ’накрыж’.