Verbum

анлайнавы слоўнік

zusámmenschließen

1) злуча́ць, аб’ядно́ўваць, змыка́ць

2) замыка́ць у адны́м памяшка́нні

(sich)

1) злуча́цца

2) (zu D) аб’ядно́ўвацца (у саюз і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

un-

[ʌn-]

prefix.

1) надае́ прыме́тнікам, прысло́ўям адмо́ўнае значаньне не- (ня-), без- (бяз-)

happy — шчасьлі́вы

unhappy — нешчасьлі́вы

equal — ро́ўны

unequal — няро́ўны

2) дзеясло́вам надае́ супрацьле́глае, адваро́тнае зна́чаньне

to lock — замыка́ць

to unlock — адмыка́ць

to tie — завя́зваць

to untie — разьвя́зваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

shut

[ʃʌt]

shut, shutting, v.t.

1) зачыня́ць

to shut the door — зачыні́ць дзьве́ры

to shut the eyes — заплю́шчыць во́чы

2) замыка́ць

to shut in prison — пасадзі́ць у турму́

adj.

замкнёны, замкну́ты; зачы́нены

•

- shut down

- shut off

- shut out

- shut up

- shut in

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Лёх, лёшак ’памяшканне са зрубам і страхою для захоўвання гародніны ў зямлі’, ’пограб пад падлогай у хаце’, ’склеп, падзямелле’ (Бес., Шушк., Клім., ТС, Сцяшк., Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., КЭС, лаг.; брасл., Шатал.), ’нара, падземны ход’ (Гарэц.), ’падземныя калідоры, па якіх плыве вада’ (КЭС, лаг.), лёха ’нара’, ’адтуліна ў падмуроўцы’ (ТСБМ, Федар. 1, 2; Бір. Дзярж.; докш., Янк. Мат.; лаг., Жд. 2), лёхі ’падзямелле, падземныя хады’ (Сцяшк., Мядзв., Яруш.), карэліц. лёха ’глыбокая мясціна ў старыку, якая не зарасла водарасцямі’ (Нар. словатв.), сувалк. lʼoxa (КАБ) ’акно вады на балоце’. Ст.-бел. лиохъ ’пограб’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. loch ’падземныя памяшканні, яма, пячора, пограб’, якое з с.-в.-ням. loch ’закрытае месца, схованка, пячора, турма; дзірка’, параўн. і ст.-в.-ням. lūhhen ’замыкаць’ (Слаўскі, 4, 318–319; Махэк₂, 338; Булыка, Запазыч., 190; Чартко, Бел. лінгв. зб., 149; Кюнэ, Poln., 72; Арашонкава, БЛ, 2, 50).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

key

[ki:]

n., pl. keys

1) ключ -а́ m.

2) разьвя́зь f., разьвя́зка f. (пыта́ньня, прабле́мы)

3) кля́віш -а m., кля́віша f

4) Mus. ключ -а́ m., тана́льнасьць f.

adj.

ве́льмі ва́жны, ключавы́

key industries — вяду́чыя галі́ны прамысло́васьці

v.t.

1) настро́йваць, нала́джваць (музы́чныя інструмэ́нты)

2) замыка́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Верэ́я ’верая’ (Сцяшк. МГ), верая́ ’шула, слуп у плоце’ (БРС), укр. верея́ ’шула; вось, на якой ходзяць дзверы’, рус. верея́, сарат. ’шула ў дзвярах, якое падтрымлівае страху хлява’, валаг. ’слуп у дзвярах’, бранск., разан. ’трама, бэлька’, арханг. ’шула азярода’, свярдл. ’вертыкальная вось матавіла’, паўн.-дзвін. ’абарачальны слуп у весніцах’, арханг. ’дзверцы ў плоце’, ст.-рус. верея ’бэлька, брус’; ’шула’; ’жардзіна, якою закрываюць вароты’, польск. wierzej ’аднастворкавая брамка’, wierzeja ’двухстворкавая брамка з дошак’; ’дзверы ў гумне’, ст.-польск. wierzejny ’агульны, адкрыты’, чэш. veřejný ’тс’, veřej(e) ’палавінка дзвярэй’, славац. veraj, verej ’створка дзвярэй, варот’, veraje ’вушакі’, славен. veréja ’слуп, вушак’ і ст.-слав. верѣꙗ ’засаўка’. Прасл. лексема, утвораная ад ver‑ (> ver‑ti ’закрываць, замыкаць, заціскаць’) пры дапамозе суф. Nomina agentis ж. р. ‑ěja. Мае і.-е. адпаведнікі: літ. var̃tai ’дзверы’, оск. veru ’вароты’, ст.-інд. vr̥tiḥ ’плот, агароджа’, лац. aperio ’адчыняю’ (гл. Развадоўскі, Wybór, 2, 205; Траўтман, 352; Вальдэ, 50; Фасмер, 1, 298; ЭСРЯ, 1, В, 29; Махэк, 684).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

verschlíeßen

vt замыка́ць; зачыня́ць (на замок)

éinen Wunsch in sich (D) — затаі́ць жада́нне

ein Gehéimnis in sich — зберага́ць та́йну

(sich):

sich j-s Bítten gegenüber (nicht) — (не) быць глухі́м да чыі́х-н. про́сьбаў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

shut [ʃʌt] v. (shut) зачыня́ць; зачыня́цца;

shut one’s eyes заплю́шчваць во́чы;

shut an umbrella зго́ртваць парасо́н;

shut one’s ears to smth./smb. не хаце́ць слу́хаць, затыка́ць ву́шы;

shut one’s eyes to smth. закрыва́ць во́чы на што-н., не хаце́ць ба́чыць

♦

shut one’s mouth slang закры́ць рот, замо́ўкнуць;

Shut your mouth! Заткніся!

shut away [ˌʃʌtəˈweɪ] phr. v. : shut oneself away жыць у адзіно́це, жыць само́тна

shut out [ˌʃʌtˈaʊt] phr. v. засланя́ць, загаро́джваць;

shut out light/noise не прапуска́ць святло́/шум

shut up [ˌʃʌtˈʌp] phr. v.

1. замыка́ць; зачыня́ць

2. infml замо́ўкнуць;

Shut up! Змоўкні!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

lock

[lɑ:k]

1) замо́к -ка́ m.

2) шлюз -а m.

v.t.

1) замыка́ць на ключ

2) сьціска́ць

а) у абды́мках

б) у змага́ньні, ду́жаньні

3) запру́джваць, гаці́ць (раку́)

v.i.

замыка́цца

•

- lock arms

- lock in

- lock out

- lock, stock, and barrel

- lock together

- under lock and key

- lock away

[lɑ:k]

1) ку́дзер, ло́кан -а m.

2) па́сма (валасо́ў, лёну)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Смык ₁ ‘прыстасаванне для ігры на струнных інструментах’, старое ‘прымітыўная барана’ (ТСБМ, Касп., Шымк. Собр., Сл. ПЗБ, ТС, Пятк. 2, Бяльк., Байк. і Некр.), ‘калодзежны журавель’ (івян., стаўб., глус., ДАБМ, камент., 810; Янк. 2, Сл. рэг. лекс.), смыч ‘тс’ (шчуч., Нар. сл.), ‘пугаўё’ (шальч., Сл. ПЗБ), ‘дэталь (дужка) у прымітыўным такарным станку’, ‘прылада для лоўлі бадзяжных сабак’ (Скарбы), смычо́к ‘смык (у музычных інструментах)’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), ‘прылада для трапання шэрсці’ (ТСБМ). Укр. смик ‘смык; вага калодзежнага жураўля’, рус. зах., паўн. смык ‘смык; від бараны’, смычо́к ‘смык (муз.)’, стараж.-рус. смыкъ ‘струнны музычны інструмент’, смычькъ ‘музыкант, які грае на смыкѣ’, польск. smyk ‘смык (муз.); від саней’, smyczek ‘смык’ , н.-луж., в.-луж. smyk ‘смык (муз.)’, чэш. smyk ‘валакуша, лесаспуск’, cmyčec ‘смык (муз.)’, славац. smyk ‘валакуша’. Прасл. *smykъ і *smyčьkъ; паводле Борыся (564), позняя праславянская інавацыя ад прасл. *smykati (гл. смыкаць). Гл. таксама Праабражэнскі, 2, 341; Фасмер, 3, 695; Махэк₂, 384–385; ЕСУМ, 5, 320; Трубачоў, Ремесл. терм., 128 (рэканструюе зыходнае *sъmъkъ).

Смык ₂ ‘перашыек’ (слаўг., Яшк.), смы́чка ‘невялікае паселішча паміж дзвюма вёскамі (ушац., Нар. лекс.). Параўн. укр. смик ‘павадок для паляўнічых сабак’, рус. смык ‘стык’, польск. smyk, smycz ‘павадок’, чэш. smyčka ‘пятля’. Дэрываты ад прасл. *sъmykati ‘замыкаць, злучаць’ (Борысь, 564; ЕСУМ, 5, 320–321).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)