zadatek, ~ku

zadat|ek

м.

1. задатак; залог; абяцанне;

dać ~ek — даць задатак;

~ek przyjaźni — залог сяброўства;

2. часцей мн. ~ki — задаткі;

wrodzone ~ki — прыродныя задаткі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

рэ́верс, ‑а, м.

Спец.

1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога можна мяняць напрамак руху машыны ў процілеглы бок. Счэпшчык ляскае ручкай аўтасчэпкі, машыніст пераводзіць рэверс, і састаў ідзе назад. Васілёнак.

2. Адваротны бок медаля або манеты.

3. Пісьмовае абавязацельства, якое гарантуе што‑н.

4. У дарэвалюцыйнай арміі — грашовае забеспячэнне, залог, які ўносіць малады афіцэр у палкавую касу пры жаніцьбе.

[Ад лац. reversus — адваротны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bond1 [bɒnd] n.

1. су́вязь, е́днасць;

The treaty strengthened the bonds of friendship between the two countries. Дагавор замацаваў дружалюбныя сувязі паміж дзвюма краінамі.

2. абліга́цыя

3. AmE, law грашо́вы зало́г;

He was released on $10,000 bond. Яго вызвалілі з-пад арышту пад залог у 10 тысяч долараў.

4. pl. bonds fml ланцугі́; кайда́ны; турма́ (таксама перан.)

5. fml дагаво́р; абавяза́цельства

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Зало́жнік1 ’асоба, затрыманая ў якасці гарантыі (залогу)’. Рус., укр. зало́жник, балг. зало̀жник, макед. заложник ’тс’. Утворана ад прым. заложны (які ад залогъ — слова, вядомага яшчэ ў ст.-слав.) са знач. ’такі, што пакінуты ў залог’ з дапамогай суфікса ‑ік (гл. пра словаўтваральную мадэль Сцяцко, Афікс. наз., 104–105). Час утварэння — ст.-рус. ці нават познепрасл., паколькі адпаведныя словы вядомы паўд.-слав. мовам. БЕР, 1, 595. Паводле Шанскага (2, З, 44), рус. слова ўтворана ад дзеяслова заложить ’аддаць у залог’ з дапамогай суфікса ‑ник, аднак гэта азначала б позняе ўтварэнне слова.

Зало́жнік2 ’паліца для пасуды’ (Жд. 1; круп., Нар. сл.), ’паліца з дзіркамі для лыжак’ (пін., Нар. лекс., 108), залэжнік, залажэ́тнік ’паліца для посуду’ (Сцяшк.). Рус. смал. заложник ’тс’. Назоўнікі з конфіксам за‑ + ‑нік абазначаюць прадметы, размешчаныя за тым, што названа ў аснове (Сцяц., Афікс. наз., 238). Таму, магчыма, слова ўтворана ад ло́жак, а паліца змяшчалася за ложкам (?). Трэба адзначыць, што слова распаўсюджана шырэй, чым словатворчая мадэль, паводле Сцяцко (гом., маг.). Гл. жаложнік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

незале́жны незави́симый; незави́сящий;

~ная дзяржа́ва — незави́симое госуда́рство;

па незале́жных ад мяне́ прычы́нах — по незави́сящим от меня́ причи́нам;

н. станграм. действи́тельный зало́г

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Pfand

n -(e)s, Pfänder

1) зало́г

etw. als [zum] ~ gben* — даць што-н. у я́касці зало́гу, залажы́ць што-н.

etw. ggen ~ lihen* — даць што-н. пад зало́г

2) фант

Pfänder spelen — гуля́ць у фа́нты

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

АБЛО́ГА ў аграноміі,

ворная зямля, якая не выкарыстоўваецца доўгі час на с.-г. мэты. Кароткачасовая (8—15 гадоў) аблога ў стэпавых раёнах наз. пералог, у лесастэпавых — залог. У першыя 2—3 гады ралля зарастае адна- і двухгадовымі раслінамі (бур’яністы пералог), у наступныя 5—7 гадоў — карэнішчавымі раслінамі, рыхла- і шчыльнакустовымі злакамі. Пазней развіваецца расліннае покрыва, характэрнае для сухадольных лугоў, пад ім назапашваецца арган. рэчыва і аднаўляецца прыродная ўрадлівасць глебы. На Беларусі аблогі займаюць нязначныя плошчы пераўвільготненых і цяжкадаступных малапрадукцыйных зямель.

т. 1, с. 27

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Finis ab origine pendet

Канец залежыць ад пачатку.

Конец зависит от начала.

бел. Добры запеў ‒ усяму парадак. Які пачатак, такі і канчатак.

рус. У хорошего почина хороший конец. Хорошее начало ‒ залог успеха. Путное начало приводит к путному концу. Каково начало, таков и конец.

фр. Qui bien commence bien avance (Кто хорошо начинает, тот хорошо продвигается).

англ.

нем. Anfang gut, alles gut (Хорошее начало ‒ всё хорошо). Wer’s links anfängt, dem geht’s links (Кто плохо начал, тот плохо и кончит).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

зваро́тны

1. (ведущий назад) обра́тный;

з. шлях — обра́тный путь;

2. (возвращающийся) возвра́тный;

3. грам. возвра́тный;

з. стан — возвра́тный зало́г;

з. а́драс — обра́тный а́дрес;

з. тыф — возвра́тный тиф

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

will3 [wɪl] v. fml

1. жада́ць; пака́зваць во́лю, жада́нне;

He who wills success is halfway to it. Воля да перамогі – залог поспеху;

God has willed it so. На тое была воля Бога.

2. fml (to) завяшча́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)