ГЕРМА́НА-ІТАЛЬЯ́НСКІ ДАГАВО́Р 1939,

«Пакт аб саюзе паміж Італіяй і Германіяй» («Стальны пакт»). Падпісаны 22 мая ў Берліне міністрамі замежных спраў нацысцкай Германіі (І.Рыбентроп) і фаш. Італіі (Г.Чыяна) тэрмінам на 10 гадоў. Аформіў ваен. супрацоўніцтва фаш. дзяржаў (прадугледжваў іх абавязкі аб узаемадапамозе і саюзе ў выпадку ваен. дзеянняў, абавязваў не заключаць перамір’я і міру без поўнай згоды бакоў і інш.). Дагавор стаў адным з элементаў ваен.-дыпламат. падрыхтоўкі 2-й сусв. вайны, у якую Італія ўступіла на баку Германіі ў чэрв. 1940. Дагавор ануляваны ў выніку ваен. паражэння абедзвюх фаш. дзяржаў (1945).

т. 5, с. 176

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

orzekać

незак.

1. выказваць думку; заяўляць; заключаць;

2. юр. выносіць прыгавор; пастанаўляць;

prawo orzekać że ... — закон гаворыць, што...

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ГЕ́НРЫКАВЫ АРТЫ́КУЛЫ

(лац. Articuli Henriciani),

акт аб абмежаванні вярхоўнай улады манарха ў Рэчы Паспалітай сеймам, прыняты ў 1574 пры абранні каралём і вял. князем Генрыка Валезы (гл. ў арт. Генрых, франц. каралі). Складаўся з 18 пунктаў, паводле якіх кароль абавязваўся правіць разам з радай (18 чал. з сенатараў) без спадчыннага замацавання трона, склікаць сеймы праз 2 гады, без аднагалоснай згоды сейма не заключаць мір і не аб’яўляць вайну, не склікаць шляхецкае апалчэнне — паспалітае рушэнне, не ўводзіць новых падаткаў. Шляхце давалася права адмаўляцца ад паслушэнства каралю пры парушэнні ім Генрыкавых артыкулаў. Без змен Генрыкавы артыкулы пацвярджаліся наступнымі каралямі пры іх абранні на трон Рэчы Паспалітай.

т. 5, с. 158

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

negotiate [nɪˈgəʊʃieɪt] v.

1. ве́сці перамо́вы/перагаво́ры, абмярко́ўваць умо́вы; дамаўля́цца;

negotiate with smb. for/about smth. ве́сці перамо́вы з кім-н. аб чым-н.;

negotiate a contract/an agreement заключа́ць кантра́кт/дагаво́р

2. перабіра́цца, перапраўля́цца; пераадо́льваць (перашкоды, цяжкасці);

negotiate a wall перабіра́цца/перала́зіць це́раз сцяну́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

conclude

[kənˈklu:d]

v.

1) канча́ць, зако́нчваць (пасе́джаньне, прамо́ву)

2) заключа́ць (умо́ву, мір), рабі́ць высно́ву

3) пастанаўля́ць, выраша́ць

I concluded not to go — Я пастана́віў ня йсьці

4) канча́цца, зако́нчвацца

The book concluded happily — Кні́га зако́нчылася шчасьлі́ва

to conclude — такі́м чы́нам (у канцы́ прамо́вы)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

соверша́ть несов.

1. (делать) рабі́ць; чыні́ць, учыня́ць; (о чём-л. дурном) твары́ць, вытвара́ць; (производить) право́дзіць; (осуществлять) здзяйсня́ць, ажыццяўля́ць; (исполнять) выко́нваць; (вершить) вяршы́ць;

2. (условие, сделку и т. п.) учыня́ць, заключа́ць; афармля́ць;

3. (об обряде) спраўля́ць; рабі́ць; (о богослужении) адпраўля́ць; см. соверши́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

contract

1. [ˈkɑ:ntrækt]

n.

умо́ва f., кантра́кт -у m.

2. [kənˈtrækt]

v.t.

1) сьця́гваць, звужа́ць; сьціска́ць; абмяжо́ўваць, зьмянша́ць

to contract efforts — зьмянша́ць намага́ньні

2) заключа́ць умо́ву, кантра́кт

3) схапі́ць (хваро́бу)

4) скарача́ць, сьця́гваць сло́вы

do not = don’t

3. [kənˈtrækt]

v.i.

1) сьця́гвацца, звужа́цца, зьмянша́цца; сьціска́цца

2) падпі́сваць кантра́кт, абавяза́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

zamykać

незак.

1. закрываць; зачыняць; замыкаць; завяршаць; заканчваць; заключаць;

zamykać pochód — замыкаць шэсце;

2. закрываць; ліквідаваць; выключаць;

zamykać na co oczy — заплюшчваць вочы на што;

гл. zamknąć

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

страхава́ць, страху́ю, страху́еш, страху́е; страху́й; страхава́ны; незак.

1. каго-што. Праводзіць страхаванне (у 2 знач.), заключаць дагавор аб страхаванні.

С. жыццё.

С. маёмасць.

С. жыллё.

2. перан., каго-што. Засцерагаць ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.

С. сябе ад непатрэбных эмоцый.

3. перан., каго (што). Засцерагаць ад няшчасных выпадкаў пры выкананні гімнастычных практыкаванняў, небяспечнай работы і пад. (спец.).

С. электраманцёра.

|| зак. застрахава́ць, -страху́ю, -страху́еш, -страху́е; -страху́й; -страхава́ны (да 1 і 2 знач.).

|| звар. страхава́цца, страху́юся, страху́ешся, страху́ецца; страху́йся; зак. застрахава́цца, -страху́юся, -страху́ешся, -страху́ецца; -страху́йся (да 1 і 2 знач.).

|| наз. страхава́нне, -я, н. і страхо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).

Страхаванне жыцця (на выпадак смерці).

○

Сацыяльнае страхаванне — страхаванне па матэрыяльным забеспячэнні ў старасці, пры інваліднасці, хваробе і пад.

Страхоўка жывёлы.

|| прым. страхавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.) і страхо́вачны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Страхавы выпадак.

Страхавы збор.

Страховачная тэхніка.

Страховачны пояс спартсмена.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

wnosić

незак.

1. уносіць;

wnosić opłatę — уносіць аплату;

2. заключаць; рабіць выснову;

wnosić na podstawie uwag — рабіць выснову на падставе заўваг; wnosić czyje

zdrowie — падняць т за чыё здароўе;

гл. wnieść

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)