Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Múnterkeit
f - бадзёрасць, весяло́сць; жва́васць; шпа́ркасць, спры́тнасць; ке́млівасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Прыць ’імклівасць, шпаркасць’ (Нас., Ласт.); ’крутасць, стромкасць, круча’ (Ласт.), прыт ’жвавасць, рухлівасць’ (Бяльк.), рус.прыть ’тс’. Прасл.*prytь > бяссуфікснае вытворнае ад *prъtiti, *pryt(j)ati ’рухацца, корпацца, узнімацца’ (Варбат, Этимология–1971, 10; яе ж, Слав. языкозн., XII, 119), прадстаўленага ў беларускай мове, відаць, толькі палес.пры́тыты (гл. пры́тыць). Праблематычным з’яўляецца далучэнне сюды спріт ’спрыт, жвавасць’ (Бяльк.), а таксама рэканструкцыя ў якасці зыходнай для рус.прыть і бел.прыць формы *sprytъ, крыніцай якой лічыцца гоц.*sprūti < sprauto ’хутка’, параўн. ст.-англ.sprūtan ’даваць парасткі, развівацца’ (Мартынаў, Лекс. Палесся, 16–17); сумненні на гэты конт у Смулковай (Бел.-польск. ізал., 118–120). Аб серб.-харв.pȑtiti гл. Глухак, 507. Гл. таксама пры́тны, пры́ткі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Bewéglichkeit
f -
1) руха́васць; рухо́масць; жва́васць
2) вайск. мане́ўранасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
lotność
ж.
1. лятучасць;
2.жвавасць; кемнасць;
3. хуткасць, шпаркасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
«ВЫСО́КІ ДУБ»,
бел.нар. гульня. Удзельнічаюць ад 4 да 8 чал., гуляюць на адкрытай пляцоўцы. Для гульні патрэбны палка, дошчачка, кароткая палачка і жалуды (або каменьчыкі, сасновыя шышкі і інш.). Упоперак вузкай ямкі кладуць кароткую палачку, на яе — дошчачку. Потым па чарзе кожны гулец кладзе жолуд на апушчаны канец дошчачкі, б’е палкай па яе краі. Калі жолуд падлятае ўверх, гулец ловіць яго. Перамагае той, хто зловіць больш жалудоў. Гульня выпрацоўвае спрыт, жвавасць, трапнасць і дакладнасць рухаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
уне́сці, унясу́, унясе́ш, унясе́; унясём, унесяце́, унясу́ць; унёс, уне́сла і унясла́, уне́сла і унясло́; унясі́; уне́сены; зак.
1.каго-што. Прынесці ўнутр.
У. рэчы ў дом.
2.што. Заплаціць.
У. плату.
3.што. Перадаць на чыё-н. меркаванне.
У. прапанову ў прэзідыум.
4.каго-што. Уключыць, дабавіць.
У. змены ў праект пастановы.
У. кампост у глебу.
5.што. Выклікаць, зрабіць.
У. жвавасць у размову.
У. разлад у сям’ю.
|| незак.уно́сіць, уно́шу, уно́сіш, уно́сіць.
|| наз.унясе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завя́лы, ‑ая, ‑ае.
Які завяў, зрабіўся вялым; засохлы, падсохлы. Зморшчаныя, завялыя баравікі нанізвалі на нітку, і яны дасушваліся ўжо на сонцы.Жычка.Марцін сяджу на драбінках калёс, звесіўшы ногі, і нецярпліва кусаў пахучую завялую травінку, выцягнутую з сена.Мележ.//перан. Які страціў жвавасць, свежасць; пабляклы. Я ўспомніў.. каменданта — нізкага, тоўстага, з бычыным каркам і завялымі непрыкметнымі вачыма.Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)