пренебреже́ние ср.
1. (действие) грэ́баванне, -ння ср.; пагарджа́нне, -ння ср.; занядба́нне, -ння ср.;
пренебреже́ние пра́вилами движе́ния пагарджа́нне (грэ́баванне) пра́віл ру́ху; см. пренебрега́ть, пренебре́чь;
2. (презрение) пага́рда, -ды ж.; знява́га, -гі ж.;
вы́казать пренебреже́ние вы́казаць пага́рду (знява́гу);
относи́ться с пренебреже́нием ста́віцца з пага́рдай (знява́жліва);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звя́заны
1. прич., прил., в разн. знач. свя́занный; вы́вязанный;
2. прич., охот. состру́ненный;
3. прич., спец. сча́ленный, сплочённый;
1-3 см. звяза́ць;
4. прич. свя́занный, сопряжённый;
гэ́та спра́ва ~на з некато́рымі ця́жкасцямі — э́то де́ло свя́зано (сопряжено́) с не́которыми тру́дностями;
5. прил. (не свободный) свя́занный;
~ныя ру́хі — свя́занные движе́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыго́жы
1. в разн. знач. краси́вый; (о лице, человеке) милови́дный;
п. пейза́ж — краси́вый пейза́ж;
~жыя ру́хі — краси́вые движе́ния;
~жая му́зыка — краси́вая му́зыка;
п. ўчы́нак — краси́вый посту́пок;
~жыя сло́вы — краси́вые слова́;
~жая дзяўчы́на — краси́вая (милови́дная) де́вушка;
2. изя́щный;
п. касцю́м — изя́щный костю́м;
◊ ~жае пісьме́нства — изя́щная литерату́ра, изя́щная слове́сность;
п. пол — прекра́сный пол
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подёргивать несов.
1. (дёргать слегка, с перерывами) пату́зваць, пашмо́ргваць; пато́ргваць; см. подёргать 1;
2. (делать непроизвольные, судорожные движения) падры́гваць, паце́пваць, матля́ць, мата́ць;
подёргивать плеча́ми паце́пваць пляча́мі (плячы́ма);
подёргивать голово́й мата́ць галаво́й;
3. (сводить судорогой) безл. перасмы́кваць; (трясти) трэ́сці, калаці́ць; (корчить) крыві́ць, ку́рчыць;
его всего́ подёргивает яго́ ўсяго́ перасмы́квае (кало́ціць, кры́віць, ку́рчыць);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БЕЛАРУ́СКІ ШТАБ ПАРТЫЗА́НСКАГА РУ́ХУ
(БШПР),
рэспубліканскі орган ваен. кіраўніцтва партыз. рухам на Беларусі ў Вял. Айч. вайну. Дзейнічаў з 9.9.1942 да ліст. 1944. Сфарміраваны ў паласе 4-й ударнай арміі Калінінскага фронту, у вёсках Шэйна і Цімохіна Тарапецкага р-на Калінінскай вобласці. З ліст. 1943 размяшчаўся ў Маскве, з мая 1943 — на ст. Сходня пад Масквой, з лютага 1944 — у в. Чонкі Гомельскага р-на, з ліп. 1944 — у в. Лошыца пад Мінскам. Нач. штаба: П.З.Калінін, з кастр. 1944 А.А.Прохараў; нам. нач. штаба: І.М.Арцём’еў, І.П.Ганенка, В.І.Закурдаеў, І.А.Крупеня, А.А.Прохараў, І.І.Рыжыкаў, Р.Б.Эйдзінаў. У сваёй дзейнасці штаб кіраваўся дырэктывамі ЦК ВКП(б), Дзярж. к-та абароны СССР і інш. вышэйшых органаў дзярж. і ваен. ўпраўлення. Працаваў пад непасрэдным кіраўніцтвам Цэнтральнага штаба партызанскага руху і ЦК КП(б)Б. Штаб распрацаваў і ажыццяўляў мерапрыемствы па разгортванні партыз. барацьбы, планаваў, арганізоўваў і кантраляваў баявую дзейнасць брыгад і атрадаў, вырашаў пытанні забеспячэння партызанаў сувяззю, зброяй і боепрыпасамі; арганізоўваў авіяперавозкі ваен. грузаў і асабовага складу; праводзіў эвакуацыю параненых у сав. тыл; кіраваў падрыхтоўкай і ўлікам партыз. кадраў. 14.11.1944 расфарміраваны. У в. Чонкі (Гомельскі р-н) у гонар БШПР пастаўлены помнік.
Літ.:
Калинин П.З. Партизанская республика. 3 изд. Мн., 1973;
Артемьев И.Н. В эфире партизаны. М., 1971;
Брюханов А.И. В штабе партизанского движения. Мн., 1980.
А.Л.Манаенкаў.
т. 2, с. 462
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адарва́цца сов., в разн. знач. оторва́ться; (порваться в результате резкого движения — ещё) оборва́ться;
у паліто́ ~ва́ўся гу́зік — у пальто́ оторвала́сь пу́говица;
фіра́нка ~ва́лася — занаве́ска оторвала́сь (оборвала́сь);
самалёт ~ва́ўся ад зямлі́ — самолёт оторва́лся от земли́;
ад кні́гі не́льга а. — от кни́ги нельзя́ оторва́ться;
а. ад наро́да — оторва́ться от наро́да;
а. ад праці́ўніка — воен. оторва́ться от проти́вника;
◊ сэ́рца ~ва́лася — се́рдце оборвало́сь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мя́ккі в разн. знач. мя́гкий;
м. хлеб — мя́гкий хлеб;
мя́ккае святло́ — мя́гкий свет;
м. го́лас — мя́гкий го́лос;
мя́ккія ру́хі — мя́гкие движе́ния;
м. хара́ктар — мя́гкий хара́ктер;
○ м. ваго́н — мя́гкий ваго́н;
мя́ккая паса́дка — мя́гкая поса́дка;
мя́ккія зы́чныя — лингв. мя́гкие согла́сные;
мя́ккая вада́ — мя́гкая вода́;
м. знак — мя́гкий знак;
мя́ккая мэ́бля — мя́гкая ме́бель;
мя́ккае паднябе́нне — анат. нёбная занаве́ска;
◊ м. як воск — мя́гкий как воск
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
направле́ние ср.
1. (действие) накірава́нне, -ння ср., накіро́ўванне, -ння ср., скірава́нне, -ння ср., скіро́ўванне, -ння ср.; см. напра́вить 1;
2. (линия движения, идейная устремлённость) кіру́нак, -нку м., напра́мак, -мку м.;
направле́ние ума́ кіру́нак ро́зуму;
по направле́нию к… у кіру́нку да…;
дава́ть направле́ние дава́ць кіру́нак (напра́мак);
направле́ние враще́ния мат. кіру́нак вярчэ́ння;
3. (общественное течение, группировка) кіру́нак, -нку м.;
4. (документ) накірава́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слу́жба ж., в разн. знач. слу́жба;
паступі́ць на ~бу — поступи́ть на слу́жбу;
вярну́цца са ~бы — верну́ться со слу́жбы;
вайско́вая с. — вое́нная слу́жба;
с. су́вязі — слу́жба свя́зи;
с. ру́ху — слу́жба движе́ния;
○ абавязко́вая с. — действи́тельная слу́жба;
◊ паста́віць на ~бу — (чаму) поста́вить на слу́жбу (чему);
не ў ~бу, а ў дру́жбу — погов. не в слу́жбу, а в дру́жбу;
дру́жба дру́жбай, а с. ~бай — погов. дру́жба дру́жбой, а слу́жба слу́жбой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
во́льный
1. прил., в разн. знач. во́льны;
во́льное обраще́ние во́льнае абыхо́джанне, во́льныя паво́дзіны;
во́льная борьба́ спорт. во́льная барацьба́;
во́льные движе́ния спорт. во́льныя ру́хі;
во́льный перево́д во́льны перакла́д;
во́льные стихи́ во́льныя ве́ршы;
по во́льному на́йму па во́льным на́йме;
2. сущ., ист. во́льны, -нага м.;
◊
во́льная шу́тка во́льны жарт;
во́льная пти́ца во́льная пту́шка;
во́льный каза́к во́льны каза́к;
на во́льном во́здухе на во́льным паве́тры;
во́льному во́ля, спасённому рай посл. во́льнаму во́ля, шалёнаму по́ле.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)