Consonus esto lupis, cum quibus esse cupis

Будзь у згодзе з ваўкамі, з якімі ты хочаш жыць.

Будь в согласии с волками, с которыми ты хочешь жить.

бел. За ваўкамі жыць ‒ трэба на воўкі выць. У лесе людзі дзічэюць, а на людзях люднеюць.

рус. С волками жить ‒ по-волчьи выть. Со зверями жить ‒ клыки точить, а не скулить. Попал в стаю ‒ лай, не лай, а хвостиком виляй.

фр. Il faut hurler avec les loups (Надо выть с волками).

англ. He who lives with the wolves learns to howl (Живущий с волками учится выть).

нем. Wer unter Wölfen ist, muß heulen (Кто находится с волками, должен выть).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

жу́дасць, ‑і, ж.

Трывожнае пачуццё страху, прадчуванне бяды, небяспекі; жах. Таццяна была рада кожнаму пражытаму дню і з жудасцю сустракала кожны новы, не ўяўляючы, як яна перажыве яго. Шамякін. Калі сабака.. ні з таго, ні з сяго пачынае выць, нейкая жудасць нападзе на чалавека. Бядуля. // Тое, што выклікае страх; трагічная з’ява, жахлівае здарэнне. — Заігралі па спінах сялянскіх панскія бізуны. Я акамянела ад гэтай жудасці. Бядуля. Ні сцюжы дальняга Якуцка, Ні холад лютае зімы, Ні жудасць катаргі нялюдскай, Ні жахі царскае турмы Ягонай сілы не зламалі... Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узвы́ць, ‑выю, ‑выеш, ‑вые; зак.

Разм. Нечакана завыць, пачаць выць (пра жывёл). / Пра плач, крык чалавека. [Малады чалавек] адпіхнуў Косцю набок. — Я цябе зараз!.. — узвыў Шмыг, узняў угору кулак. Мыслівец. / Пра вецер, матор і пад. Узвыла паветра пад гарачым свістам снарадаў. Лынькоў. Узвыў рухавік, і серабрысты знішчальнік камандзіра палка памчаўся на старт і з ходу пайшоў на ўзлёт. Алешка. // перан. Прыйсці ў стан адчаю, жаху. У павеце падпалена некалькі памешчыцкіх маёнткаў і асадніцкіх фальваркаў .. Памешчыкі .. узвылі. Дамагаліся ад стар[а]сты паслаць усе сілы, якія ёсць, на ратаванне маёнткаў. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

воўк м Wolf -es, Wölfe;

марскі́ воўк Séebär m -en, -en;

◊ глядзе́ць воўкам разм fínster dréinschauen;

выць воўкам разм ein Klágelied ánstimmen, sich bítter beklágen;

хоць воўкам вый разм das ist zum Héulen;

воўк у аве́чай шку́ры ein Wolf im Scháfspelz;

ваўко́ў бая́цца – у лес не хадзі́ць (nur) wer wagt, gewínnt;

як во́ўка ні кармі́, ён усё ў лес глядзі́ць die Kátze lässt das Máusen nicht;

з ваўка́мі жыць – па во́ўчы выць man muss mit den Wölfen héulen;

воўка но́гі ко́рмяць es sind die Béine, die den Wolf ernähren

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

во́ўк, ваўка́ і во́ўка; мн. ваўкі́, ‑о́ў; м.

Дзікая драпежная жывёліна сямейства сабачых. Колькі ваўка не кармі, ён усё роўна ў лес глядзіць. Прыказка. І ваўкі сыты і авечкі цэлы. Прымаўка.

•••

Біты воўк — пра бывалага, вопытнага чалавека.

Воўк у авечай шкуры — пра знешне лагоднага, рахманага, а на самой справе варожага, каварнага чалавека.

Воўк у лесе (за гарою) здох — пра чый‑н. дзіўны, нечаканы ўчынак.

Воўкам глядзець (пазіраць) гл. глядзець.

Лавіць бягучага воўка след гл. лавіць.

Марскі воўк — пра бывалага, вопытнага марака.

Хоць ваўкоў ганяй гл. ганяць.

Хоць воўк траву еш — пра раўнадушныя, абыякавыя адносіны да чаго‑н.

Хоць воўкам вый гл. выць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

krakać

незак. каркаць;

kiedy wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one прык. як улез у вараны, то кракай, як яны; шыць – з шаўцамі, а выць – з ваўкамі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ка́ўка ’галка’ (Касп., Сцяшк. МГ). Паводле Сл. паўн.-зах., 2, 439, запазычанне з польск. мовы. У якасці крыніцы выстаўляецца польск. kawka ’тс’. Для дзеяслова ка́ўкаць ’мяўкаць’, ’каркаць’ (Сл. паўн.-зах. прыводзіць іншую крыніцу — літ. kaūkti ’выць’ (гл. падрабязна пад ка́ўкаць). Але справа не такая простая. Паколькі гэта лексема гукапераймальнага характару (параўн. польск. kawa, kawka, укр. дыял. ка́ва, літ. kóvas ’галка, грак’, чэш. kavka, серб.-харв. kȃvka, славен. kȃvka і г. д.), то падобныя ўтварэнні могуць узнікаць незалежна ў розных мовах. Гл. агляд Трубачова, Эт. сл., 9, 165–166, які мяркуе, што прасл. *kavъka ўтворана ад *kava ’тс’. Гл. яшчэ Фасмер, 2, 152; Слаўскі, 2, 108–109.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

howl

[haʊl]

1.

v.i.

1) выць, завыва́ць (пра саба́к, ваўко́ў, ве́цер)

2) крыча́ць; раўсьці́ (са зло́сьці)

to howl down — заглушы́ць (кры́кам і гд)

We howled with laughter — Мы рагата́лі

2.

n.

1) выцьцё, скавыта́ньне n. (саба́кі, ве́тру)

2) крык -у m.

howl of laughter — ро́гат -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Скуго́ліць ‘жаласна быць, падвываць (пра жывёліну)’ (ТСБМ, Касп., Др.-Падб., Сцяшк., Мядзв., Інстр. 3), ‘тлуміць галаву, надакучаць’ (Сл. ПЗБ), ‘плакаць’ (Мат. Гом.), ску́гліць, скуглі́ць вішчаць (ТС, Ян., Сл. ПЗБ), скугіта́ць скуголіць (Шатал.), скугі́чыць ‘тс’ (Сл. ПЗБ), скуго́рыць ‘тс’ (Нас.). Укр. скугні́ти, скугота́ти ‘рохкаць’, скуго́лить ‘пішчаць, верашчаць’, ску́глить ‘выць’, рус. дыял. ску́горыць, скуго́лить, ску́гліть ‘тс’ і ‘ныць, скардзіцца’, чэш. skuhrati ‘ныць, хныкаць’, славац. skuhrať ‘скардзіцца’. Гукаперайманне, параўн. Махэк₂, 550; Фасмер, 3, 660. Першасная форма захавалася ў ску́гаць ‘скуголіць, вішчаць, кугакаць’ (ТС), пашыраная ў далейшым суф. ‑(о)лі‑, ‑іта‑, ‑ічы‑, ‑оры‑, якія характарызуюць інтэнсіўнасць дзеяння. Паколькі існуе рус. дан. ску́гор, чэш. skuhrač ‘скупы’, параўноўваюць яшчэ з літ. skaugé ‘зайздрасць’, skaugùs ‘завіслівы’, skaugéti ‘зайздросціць’, лат. skàuģis ‘зайдроснік, незычлівец’, skàust ‘зайздросціць, жадаць благога’; гл. Зубаты, AfslPh, 16, 413; Мюленбах-Эндзелін, 3, 876 і наст. Аб семантычнай мадэлі ‘ныць, скардзіцца’ → ‘скупы’ гл. Пятлёва, Этимология–1970, 214–215.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bay

I [beɪ]

n.

1) зато́ка, бу́хта f.

2) раўні́нная прага́ліна ў го́рах

3) ча́стка прэ́рыі, яка́я ўрэ́зваецца ў лес

II [beɪ]

n.

1) ні́ша f.

2) вы́ступ у сьцяне́ з вакно́м

3) камо́ра, бако́ўка f.

4) пры́старанак -ку m. (у пу́ні)

•

- horse bay

- sick bay

III [beɪ]

1.

n.

зая́длы брэх, браха́ньне, га́ўканьне n.

2.

v.i.

браха́ць, га́ўкаць, выць

3.

v.t.

1) браха́ць (на каго́-што)

to bay the moon — браха́ць, выць на ме́сяц

2) гна́цца за кім з брэ́хам

•

- bring to bay

- hold at bay

- keep at bay

- stand at bay

IV [beɪ]

n.

1) ляўро́вы ліст

2) паўно́чнаамэрыка́нская магно́лія

3) бабко́вае дрэ́ва

•

- bays

V [beɪ]

1.

n.

1) цёмна-ры́жы ко́лер

2) гняды́ конь

2.

adj.

цёмна-ры́жы, руды́, гняды́, гне́ды

VI [beɪ]

n.

гаці́на f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)