Вало́ссе ’валасяное покрыва’ (З нар. сл.). Да волас з суфіксам зборнасці ‑ьje‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́нскі Pférde-, Ross-;
ко́нскі во́лас Rósshaar n -(e)s, -e;
ко́нскае мя́са Pférdefleisch n -es
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
трыхабактэ́рыі
(ад гр. thriks, -ichos = волас + бактэрыі)
ніткаватыя бактэрыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
валасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.
1.гл.волас.
2. Тонкая металічная ніць, спружына, дроцік у якім-н. механізме.
3. Тое, што і варсінка (у 2 знач.; спец.).
◊
На валаску (вісець) (разм.) — знаходзіцца ў вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.
Жыццё хворага на валаску.
На валасок (валаску)ад чаго — вельмі блізка (ад якога-н. няшчасця).
Быць на валасок ад смерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
атры́хіі
(ад а- + гр. triks, -ichos = волас)
бактэрыі, пазбаўленыя жгуцікаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ворс
(перс. vars = волас)
кароткі начос на паверхні некаторых тканін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
włosień
м.
1. конскі волас;
2.заал. трыхіна (Trichinella spiralis)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ворс, ворса (БРС, КТС, Нас., Касп.) ’адходы воўны пры часанні ў выглядзе асобных кароткіх валокнаў’ (Влад.); ’мяккая воўна’ (Мядзв.). Рус.ворс, укр.ворс. Відавочна, сумеснае ўсходнеславянскае запазычанне са ст.-перс.vars ’волас’; параўн. таксама авест.varǝsa ’волас’, н.-перс.gars ’тс’, роднаснае рус.волос (Фасмер, 1, 355; Шанскі, 1, В, 169; Брукнер, 627). З слав. запазычана літ.varsà ’жмут шэрсці, валасоў’ (Буга, KS, 199; Скарджус, Slav., 233).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
манатры́хі
(ад мана- + гр. thriks, -ichos = волас)
бактэрыі з адным палярна размешчаным жгуцікам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВАЛАСНІ́
(Gordiacea),
клас першаснаполасцевых чарвей. 2 атр., 21 род, каля 300 відаў. Пашыраны ў марскіх і прэсных водах ад тропікаў да тундры. Паразіты насякомых і ракападобных. На Беларусі ў канавах, сажалках і азёрах найб. пашыраны валасень звычайны (Gordius aquaticus).
Даўж. ад некалькіх сантыметраў да 1,5 м. Цела шорсткае, воласападобнае (адсюль нар. назвы жывы волас, конскі волас), жоўтае, цёмна-карычневае, амаль чорнае, укрытае кутыкулай. Кішэчнік часткова рэдукаваны (у целе жывёлы-гаспадара жывяцца асматычнай Выдзяляльная, дыхальная і крывяносная сістэмы адсутнічаюць. Раздзельнаполыя. Лічынкі валаснёў — паразіты, у развіцці зменьваюць 2 прамежкавых гаспадароў (лічынкі матылёў, аўсянікаў, камароў і буйныя членістаногія — драпежныя жукі). У канчатковым гаспадару вырастаюць у дарослых чарвей, праз покрыва цела выходзяць у навакольнае асяроддзе (гаспадар звычайна гіне). У скуру чалавека і пазваночных жывёл не ўкараняюцца.