зве́ку, прысл.
З даўніх часоў, спрадвеку. — Ці нарадзіўся ў вашай вёсцы хоць адзін вялікі чалавек? — Ды не. У нас звеку нараджаюцца толькі маленькія дзеці. «Вожык». // Зроду, ад нараджэння. Ён звеку глухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ске́пнік ‘грыб лось (пеўнік стракаты), Sarcodon imbricatus (Fr.) Karst.’ (Касп.). Відаць, да скяпаць, ске́пка (гл.), таму што грыб мае «пашчапаную» калючую паверхню. Параўн. яго навуковую назву вожычнік стракаты, а таксама іншыя народныя назвы: скепанка, ёршык, вожык, сямірога (Сярж.–Яшк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
басо́к, ‑ска, м.
1. Разм. Не вельмі моцны бас. То, бывала, ціўхаў, як малады пеўнік, а то, як па заказу, басок з’явіўся. «Вожык».
2. Струна на шчыпковых музычных інструментах, якая дае нізкі гук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напэ́цкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. Нарабіць бруду; запэцкаць што‑н. Напэцкаць на падлозе.
2. перан. Зрабіць дрэнна, нядбайна. Звалі [памяшканне] з недаробкамі, напоркалі, напэцкалі, нібы гэта рабілі, гуляючы, самі выхаванцы дзіцячага садзіка. «Вожык».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распраста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Зрабіцца простым, роўным, разагнуцца. Вожык зноў заварушыўся, хустачка распрасталася і накрыла яго ўсяго. Васілевіч. // Напружыўшы мышцы, выпрастацца, расправіцца. Як сагнецца [стары], дык хоць ты разгінай яго, ніяк распрастацца не можа. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ажы́на ’Rubus fruticosus’ (Бяльк., БРС, Гарэц.), ажыннік, ажэўнік (Кіс.) ’Rubus nessensis W. Hall’ (гл. ажэўнік), ажына ’Rubus nessensis W. Hall, Rubus caesius L.’ (Кіс.). Толькі ўсходнеславянскае: рус. ожина, ежевика, укр. ожина да ожь ’вожык’. Гл. Фасмер, 3, 125. Параўн. Шцібер, SOr, 1968, 3, 419–420.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сатане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца злым, злаваць. Сатанець ад злосці. // Прыходзіць у стан моцнага ўзбуджэння. Лёшка сатанеў ад задавальнення. «Вожык». // перан. Лютаваць (пра вецер, буру і пад.). Ісці далей не было сіл. Дый вецер.. сатанеў. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эхі́н
(гр. echinos = вожык)
архіт. частка капітэлі дарычнай калоны ў выглядзе круглай у плане падушкі з выпуклым крывалінейным профілем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
папаганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.
Разм. Ганяць доўга, неаднаразова. [Старшыня:] — Ну і папаганяў я самагоншчыкаў — ног пад сабою не чую. «Вожык». [Кастусь] рэчку ведае на сто вёрст у адзін і ў другі бок. Ды і плытоў папаганяў — дай божа. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эхінары́нх
(ад гр. echinos = вожык + rynchos = морда, дзюба)
паразітычны калючагаловы чарвяк, які жыве ў кішэчніку пазваночных жывёл і чалавека, выклікаючы вялікія болі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)