самасто́йны, -ая, -ае.
1. Які існуе асобна ад іншых; незалежны.
Самастойная дзяржава.
Жыць самастойна (прысл.).
2. Здольны дзейнічаць сам, без чужой дапамогі.
С. чалавек.
Самастойныя паводзіны.
3. Які робіцца сваімі сіламі або па сваёй ініцыятыве, без пабочнага ўплыву.
Самастойнае даследаванне.
|| наз. самасто́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
знемажэ́нне, ‑я, н.
Стан поўнай стомленасць, бяссілля, знямогі. Працаваў [Фларыян Ждановіч] гадзінамі асобна з кожным акцёрам, выматваў усе жылы і сам стамляўся да поўнага знемажэння. Мядзёлка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бедла́м, ‑у, м.
Разм. Неразбярыха, шум, вэрхал. [Максім:] — Ды плюнь ты на ўсю іхнюю гаспадарку і ўвесь іх дамашні бедлам, пачні ты жыць асобна. Машара.
[Англ. bedlam.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ábgesondert
a
1.
асо́бы; адасо́блены
2.
adv асо́бна, паасо́бку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gesóndert
a асо́бны, адасо́блены
von állen ~ — асо́бна ад усі́х
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
osobno
osobn|o
асобна;
z ~a — паасобку; паасобна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ге́стка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Верхняя асобна скроеная частка плацця, блузкі, да якой на вышыні грудзей прышываецца астатняя частка і рукавы; какетка (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гру́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Памянш. да груда (у 1, 3 знач.). Асобна ўзвышаліся грудкі шруб, раскладзеных па калібрах, ляжалі паіржавелыя цвікі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
áusklammern
vt не ўключа́ць, разгляда́ць асо́бна; пакіда́ць па-за ду́жкамі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ По́прыч ’асобна, паасобку’ (Нас., Байк. і Некр.), попрыж ’тс’ (ТС), параўн. укр. попріч ’насуперак’. Відавочна, звязана з апрыч ’асобна’ (Нас.), апрычны ’асобна, паасобку’ (Нас.), што разглядаюцца як вынік кантамінацыі з апрача (гл.). Украінскае слова выводзяць з прыназоўнікаў попри ’пры, насуперак, паўз’ і пріч ’акрамя’ (ЕСУМ, 4, 519). З улікам формы попрыж можна дапусціць сувязь з прыгаць, прылсыць ’скакаць’ (гл.), параўн. попрыг ’асобна, паасобку’ (Нас.), прыіскі ’скакуны’, тады семантычна ідэнтычнае слову адскок ’адыход, аддзяленне’ (гл. адсека).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)