замата́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Матаючы, закруціць вакол чаго‑н., навіць на што‑н. Заматаць канец вяроўкі за слуп.

2. чым. Разм. Абкруціць, абматаць чым‑н. Заматаць шалікам шыю. Заматаць рану бінтам.

3. перан. Разм. Стаміць, знясіліць рознай работай, клопатамі і пад. Яго зусім заматалі розныя непаладкі.

замата́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Пачаць матаць ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

оберну́ть​I сов. (чем) абгарну́ць, мног. паабго́ртваць, абвіну́ць; (во что) укруці́ць, мног. паўкру́чваць, завіну́ць, загарну́ць, мног. пазаго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абгарну́ць, мног. паабго́ртваць, аблажы́ць; (обмотать) абкруці́ць, мног. паабкру́чваць;

оберну́ть паке́т бума́гой загарну́ць паке́т папе́рай;

оберну́ть кни́гу аблажы́ць кні́гу;

оберну́ть косу́ вокру́г головы́ абкруці́ць касу́ вако́л галавы́;

◊

оберну́ть вокру́г па́льца абве́сці вако́л па́льца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

замата́цца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закруціцца, абматацца вакол чаго‑н. Пуга заматалася за аглоблю.

2. Абкруціць, абматаць сябе чым‑н. Заматацца шалікам.

3. перан. Разм. Стаміцца, знясілець ад рознай работы, клопатаў. — Так, цяжка табе, Савасцян Змітравіч, даводзіцца, — паспачуваў Асот. — Такіх спецыялістаў у раёне не густа — не дзіва, што заматаешся. Аношкін.

замата́цца ​2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пачаць матацца ​1 (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апавіва́ць, апаві́ць

1. (абматаць, абкруціць) umwíckeln vt (чым-н. mit D); umschlíngen* vt; umwínden* vt;

2. (ахутаць) éinwickeln vt, éinhüllen vt (чым-н. in A); umhüllen vt (mit D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

обверну́ть сов., разг. (чем) абвіну́ць, абгарну́ць, мног. паабго́ртваць; (во что) укруці́ць, мног. паўкру́чваць, завіну́ць, загарну́ць, мног. пазаго́ртваць; (книгу, тетрадь и т. п.) абгарну́ць, мног. паабго́ртваць, аблажы́ць; (обмотать) абкруці́ць, мног. паабкру́чваць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

умота́ть сов.

1. (обмотать) разг. абкруці́ць, абмата́ць, укруці́ць, умата́ць;

2. (наматывая, уместить) умата́ць;

3. (сильно утомить) прост. вы́матаць; (изнурить — ещё) змардава́ць; (утомить) змары́ць, стамі́ць; (лишить сил — ещё) знясі́ліць;

4. см. умота́ться​ 4;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апаві́ць, апаўю, апаўеш, апаўе; апаўём, апаўяце; зак., што.

1. Абматаць, абкруціць што‑н. чым‑н. Апавіць галаву стужкай. // Размясціць вакол чаго‑н., абкружыць. Здаецца, недарэчным было да гэтых вочак-васількоў, да льняных кудзеркаў, што вянком апавілі твар яе [Ганнін] белы, браўнінг пры поясе, маленькая карабінка за плячыма, кулямётная стужка цераз плячо... Нікановіч. // Аплесці сабой (аб раслінах).

2. перан. Пакрыць з усіх бакоў, ахугаць; заслаць (дымам, туманам). Лісце алае засыпае роў, Пушчу чорную апавіў туман. Караткевіч. Ціхі ночы спакой усё наўкол апавіў. Гурло. // Ахапіць, абняць (пра пачуцці). Невыразна лёгкі, як дымок, сум апавіў сэрца. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агарну́ць

1. (абкруціць; накрыць) verhüllen vt; zúdecken vt; éinwickeln vt, éinhüllen vt (чым-н. in A); umhüllen vt (чым-н. mit D);

2. (абняць) umármen vt;

3. перан. (ахапіць, пра пачуцці) (er)fássen vt, pácken vt;

непако́й агарну́ў яго́ Únruhe páckte [überkám] ihn

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ашукаць, абмануць, абманіць, падмануць, абдурыць, паддурыць, правесці, падвесці, абвесці, звесці, абысці, схітраваць, схітрыць, абхітрыць, перахітрыць, аблічыць, абважыць; абгуляць, падседзець, скруціць, абкруціць, аблытаць, апутаць, нагрэць, абалваніць, абжуліць, зжульнічаць, ачмурыць, ачмуціць (разм.) □ увесці ў зман, абвесці вакол пальца, абкруціць вакол пальца, падвесці пад манастыр, пусціць пыл у вочы, пусціць пылу ў вочы, абуць у лапці

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

агарну́ць, агарну, агорнеш, агорне; зак., каго-што.

1. Укрыць з усіх бакоў, абкруціць. Іван, нічога не кажучы, агарнуў адзежынай худыя, вострыя плечы [Джуліі]. Быкаў. // Абняць, абхапіць каго‑, што‑н. Аберуч агарнуў [хлопчык], як з маткаю абняўся, І ў споласе сачыў за бамбавозам, І нават у пажары не расстаўся з бярозай. Вітка. // перан. Настаць, заспець (пра ноч, цемру і пад.). Зося гэтак шчыра запрацавалася, што не пабачыла, як яе агарнула ноч. Чарот. Ціхі летні вечар агарнуў зямлю. Якімовіч.

2. перан. Завалодаць, захапіць, падпарадкаваць сабе; адолець, апанаваць. Дома Міця доўга не мог супакоіцца. Думкі пра Сюзану ўладна агарнулі душу. Навуменка. // Ахапіць каго‑н. (пра пачуцці, стан). [Іван і Джулія] не здолелі прайсці таемна, адкрылі сябе, ззаду застаўся сведка, і непакой з новаю сілай агарнуў хлопца — выдасць аўстрыяк ці не? Быкаў. [Язэп:] — «Што ты, Віктар, выдумляеш, хто пра мяне гаворыць?» А ў самога сэрца ў пяткі заскочыла, і млявасць агарнула ўсё цела. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)