тэлета́йп, ‑а, м.

Літарадрукавальны тэлеграфны апарат з клавіятурай, як у друкарскай машынцы, для перадачы тэксту на адлегласць. Запрацавалі механізмы ўнутры машыны, і праз некалькі мінут пачуўся выразны пошчак тэлетайпа: адказ ёсць. «Маладосць».

[Ад грэч. tēle — далёка і англ. type — друкаваць на машынцы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

учатыро́х, прысл.

У колькасці чатырох асоб (асобна пра мужчын або пра жанчын). Недзе, за некалькі вёрст, быў пажар, — ружовы промень ледзьве трапятаўся на чорным небе. Алесь падышоў [да пажарнага склада]. Каля помпы стаялі ўчатырох. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хада́ ж

1. (паходка) Gang m -(e)s, Gänge, Gángart f -, -en;

2. (хадзьба) Géhen n -s;

тут дзве гадзі́ны хады́ hier zwei Stúnden zu Fuß;

за не́калькі хвілі́н хады́ ein paar Minúten von hier

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

неаднойчы, неаднаразова; стакрот, стакроць (абл.) □ не раз, не раз і не два, некалькі разоў

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Зало́м ’паварот’, ’выступ’, ’заламаныя і звязаныя ў пук сцяблы жыта, ільну з мэтай наклікаць бяду на гаспадара поля’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. залі́м, зало́м ’тс’, рус. кур., тамб., арл., зах., бранск., калуж., смал., цвяр., пск., пецярб., забайк. зало́м ’некалькі скручаных сцяблоў жыта з мэтай злога чараўніцтва’, польск. załom ’паварот’. Бязафіксны наз. ад заламаць (< ламаць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Не́ка ’не; ніяк’ (бешанк., Нар. сл.; Цых.). Магчыма некалькі тлумачэнняў паходжання слова, якія маюць права на існаванне, асабліва пры дапушчэнні аманіміі форм: не́ка < не́а (адмаўленне, гл.) шляхам устаўкі к паміж галоснымі; не + ка (часціца, як у тута‑ка, тама‑ка, нямаша‑ка, немае‑ка і г. д.); утворана ад дзеяслова не́каць ’гаварыць «не»’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адлічы́ць сов.

1. отсчита́ть;

а. дзе́сяць кро́каў — отсчита́ть де́сять шаго́в;

а. не́калькі ты́сяч рублёў — отсчита́ть не́сколько ты́сяч рубле́й;

2. (удержать) отчи́слить, вы́честь;

а. з зарпла́ты — отчи́слить (вы́честь) из зарпла́ты

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сука́ць, сучу, сучаш, суча; незак., што.

1. Звіваць, скручваць у адну некалькі нітак. Сукаць пражу. // Рабіць дратву, звіваючы, скручваючы некалькі нітак у адну. // Пра намотванне пражы на цэўкі пры тканні. А потым .. [Фядора] сама памагла Анюце сукаць цэўкі, дык зноў затрымалася. Васілевіч.

2. Разм. Віцца, лятаць. Пчала суча каля носа.

3. Разм. Махаць, пагражаць кулаком (кулакамі).

4. Разм. Перабіраць, матляць нагамі (пра маленькіх дзяцей). Хлопчык суча ножкамі.

•••

Сам на сябе вяроўку суча — сам лезе, наклікае на сябе бяду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надво́р’е, ‑я, н.

Стан атмасферы ў пэўны час у пэўным месцы. Добрае надвор’е. Дрэннае надвор’е. Зводка надвор’я. □ Ужо некалькі дзён цягнецца дажджлівае надвор’е. Маўр. Надвор’е стаяла цёплае, лагоднае, з сухім лёгкім ветрыкам. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наўця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Уцягнуць за некалькі прыёмаў унутр чаго‑н. у вялікай колькасці.

2. перан.; каго. Разм. Прыцягнуць да ўдзелу ў чым‑н. многіх. Наўцягваць студэнтаў у драматычны гурток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)