верхату́ра, ‑ы, ж.
Разм. жарт. Верхняя частка якога‑н. збудавання, памяшкання; верхні, апошні паверх. Жыць на верхатуры. □ Бязногі Піліп, узлезшы сваім адумам на верхатуру царквы, гасіў ва ўсе званы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́варажыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Разм. Варожачы, прадказаць што‑н. — Але ж ты, бабка, нешта вельмі доўга варажыла, — заўважыў Лабановіч.. — Бо я хацела як найлепей вываражыць для вас. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аго́йтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Прывыкнуць да чаго‑н., асвойтацца. Каменнаму трэба быць, каб жыць у сям’і Верамейчыкаў.. Ды агойталася [Зося] ужо трохі за колькі год, прывыкла да грызні. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смуро́дзіць, ‑роджу, ‑родзіш, ‑родзіць; незак.
Разм. Распаўсюджваць смурод, непрыемны пах. На шафцы ў кухні шыпіць і смуродзіць газай прымус. Брыль.
•••
Смуродзіць свет — жыць, нічым карысным не займаючыся, чыніць людзям непрыемнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lúmpen
vi жыць у распу́сце [бяздзе́йна, бязла́дна]
◊ sich nicht ~ lássen* — не скупі́цца, не быць скна́рам [скна́рай]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
існава́ць, існу́ю і існую́, існу́еш і існуе́ш, існу́е і існуе́; існу́й; незак.
1. Быць у наяўнасці; мецца.
Існуюць розныя думкі адносна гэтага.
2. чым і на што. Здабываць сродкі для жыцця якім-н. чынам.
І. на сродкі бацькоў.
3. Жыць няпоўным жыццём, без радасці, без задавальнення.
Не жыў, а існаваў.
|| наз. існава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вадзі́цца, ваджу́ся, во́дзішся, во́дзіцца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць, жыць (пра жывёл, птушак і пад.); быць у наяўнасці.
Там водзяцца бабры.
Гэткае дабро ў нас даўно не водзіцца.
2. безас. Быць звычаем, правілам.
Як водзіцца ў нас.
3. з кім. Мець справу, сябраваць (разм.).
Не вадзіся больш з гэтым хлопчыкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пансіён, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі і ў замежных краінах: закрытая сярэдняя навучальная ўстанова з інтэрнатам і поўным забеспячэннем вучняў.
П. шляхетных дзяўчат.
2. Тое, што і пансіянат (уст.).
3. Утрыманне на поўным забеспячэнні таго, хто жыве ў каго-н.
Пакой з пансіёнам.
Жыць на поўным пансіёне.
|| прым. пансіённы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жылпло́шча, ‑ы, ж.
Плошча дома, кватэры і пад., прызначаная для жылля; жыллёвая плошча. // Памяшканне для жылля, кватэра. Дэмабілізаваўся [генерал-маёр] і хоча жыць у Мінску, але, каб прапісацца, трэба знайсці вольную жылплошчу. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
Уст. Учыняць кару, катаваць батагом ці чым‑н. іншым. Ірад меў шляхецкі ўбор і хітры Твар лісіцы І ў руках бізун, Якім батожыў мужыкоў заўсёды. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)