Verbum

шчыр

1. Ст.-бел. Цаліна; новае поле. Тое ж шчы́рка, шчырэп («Наша Ніва», 1914, №50, 3), шчарэц, шчырэц, шчырына́ (Мін.).

2. Бор (Смален. Дабр.).

3. Зараснік травы амаранту, аксамітніку хвастатага Amaranthus retroflexus L., A. caudatas L. (Гродз. Кіс. 13, Беларусь Даль, т. IV, 658).

□ ур. Слабадскі Шчыр каля в. Ст. Бяляеўка Чач. (Запіскі аддзела гуманітарных навук, кн. 11. БАН, т. II. Мінск, 1930, 477), ур. бор Шчыры (1726) каля в. Грамыкі Чач. староства (ІЮМ, вып. 28, ч. I, 1900, 32).

касце́рня

1. Месца, дзе ў драўляным зрубе або ў каменным будынку з крыжам на даху сабраны чалавечыя косці (Нас.).

2. Месца бою, пабоішча (Магілёў).

□ ур. Касцерня — частка г. Магілёва каля Дняпра (Археагр., 2, 1867, V, стар. XVIII).

ку́пнік

1. Месца на сухадоле, у балоце, багатае купінамі (Краснап. Бяльк., каля р. Пціч Серб. 1915, 6, Слаўг.). Тое ж купні́к (Лёзн., Сур. Касп.), купня́к, ку́пні́на́ (Слаўг.).

2. Наточаныя кратом кучкі зямлі (Слаўг.). Тое ж купіннік (Слаўг.).

падсо́чка

1. Сасновы лес, у якім робіцца падсочванне дрэў на корані для збірання смалы-жывіцы (БРС). Тое ж падсе́чка (Слаўг.), падра́ска, падра́сіна (Вілен.).

2. Месца, дзе высечаны падсочны лес (Слаўг.).

□ ур. Падсочка (лес) каля в Шаламы Слаўг.

перахо́д

1. Месца, зручнае для пераходу, цераз раку, з аднаго лесу ў другі (БРС).

2. Частка шляху, якую можна прайсці, не адпачываючы (БРС).

□ ур. Пераходы (вузкая палоска зямлі паміж узгоркамі) каля в. Чарсвяны Уш., в. Пераходцы Леп.

плес

1. Глыбокае месца на балоце, дзе заўсёды знаходзіцца вада (Сядл. губ. Бес., 310).

2. Прырэчная сенажаць, якая заліваецца вадой у час разводдзя (Глуск. Янк.).

3. Забалочаныя берагі азёр (Палессе Талст.).

□ в. Плесы каля Гомеля (К. 1838).

рага́тка

1. Загарода на дарозе; застава, шлагбаум (Слаўг.).

2. Выступ сушы, які ўдаецца ў вадаём (Слаўг.).

3. Скрыжаванне дарог (Слаўг.).

□ ур. Рага́цік (луг) каля в. Крамянка Слаўг., Рага́ткі (месца, дзе сыходзяцца рагі вуліц) у в. Любаны Слаўг.

сала́ш

1. Будка, будан; часовае збудаванне з галля, лапак, сена для жылля летам у лесе, на лузе (Я. Колас. Дрыгва, 1946, 90). Тое ж будала́ш (Слаўг.), буда́ч, буда́ш (Чэр.).

2. Месца каля кураня (гл.), будкі (Маз., Стол.).

та́барышча

1. Месца, дзе стаяла войска; качэўе цыганоў; бойкае месца (Краснап. Бяльк., Слаўг.). Тое ж та́бар (БРС).

2. Выган, паша (Краснап. Бяльк.).

□ ур. Та́барышча (месца, дзе стаяў лагер Пятра I у 1708 годзе) каля в. Лясная Слаўг.

шнур

1. Вузкая паласа зямлі (БРС). Тое ж шнуры́на́, шнор (Слаўг.).

2. Стар. Лінейная мера зямлі, роўная 10 прэнтам (гл.) або 75 локцям (Гарб. 355).

□ ур. Шнуры валочныя (поле) Паст., ур. Шнураўское балота каля в. Шарсцін Ветк.