по́мпа1
(фр. pompe)
прыстасаванне для падачы куды-н. або адкачвання вадкасці, газаў (напр. пажарная п.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Лаґажы́ ’драўлянае прыстасаванне з палазамі для транспарціроўкі сельскагаспадарчых прылад’ (шальч., Сл. паўн.-зах.). Да лагожы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Махіна́цыя ’махлярства’ (ТСБМ). Узыходзіць да лац. māchinātio ’хітрыкі’, ’машына, прыстасаванне’. Прыйшло праз польск. ці рус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́нкер, ‑а, м.
1. Прыстасаванне ў гадзіннікавым механізме, якое звязвае хадавое кольца з маятнікам і забяспечвае раўнамернасць ходу гадзінніка.
2. Металічная дэталь, якая служыць для змацавання састаўных частак збудаванняў, машын.
[Ням. Anker.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канавя́зь і ко́навязь, ‑і, ж.
Прыстасаванне ў выглядзе гарызантальнага тонкага бервяна на слупах для прывязвання коней на адкрытым месцы. Каля .. [бальніцы] раслі старыя стромкія таполі і стаяла абшмуляная лейцамі канавязь. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мары́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога мераць насякомых. Марылка для коканаў.
2. Спец. Вадкасць, якой насычаюць паверхню дрэва з мэтай афарбоўкі; пратрава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трал, ‑а, м.
1. Вялікая сетка для лоўлі рыбы з суднаў.
2. Гідраграфічная прылада для даследавання паверхні марскога дна, яго флоры і фауны.
3. Прыстасаванне для выяўлення і знішчэння мін.
[Англ. trawl.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акліматыза́цыя
[ад лац. ас = да + клімат]
1) прыстасаванне жывёл і раслін да жыцця ў новых геаграфічных, пераважна кліматычных умовах;
2) прыстасаванне чалавека да жыцця, працы ў новым асяроддзі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канта́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
1. Сутыкненне, непасрэдная блізкасць па месцы знаходжання.
Уступіць у к. з хворым.
2. перан. Цесная ўзаемасувязь, узгодненасць у дзеяннях, узаемаразуменне.
Устанавіць к.
Дзелавыя кантакты.
3. Прыстасаванне, якое забяспечвае судакрананне правадоў электрычнага ланцуга (спец.).
|| прым. канта́ктны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
размеркава́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Асоба, якая размяркоўвае што-н.
2. Установа, якая ведае размеркаваннем каго-н. (раненых па шпіталях, дзяцей-сірот па дзіцячых дамах).
3. Магазін, які адпускае тавары па пэўных нормах (уст).
4. Прыстасаванне для размеркавання электрычнага току, газу, вады і пад.
Р. электраэнергіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)