эргано́міка

(ад гр. ergon = работа + nomos = закон)

галіна ведаў, якая вывучае чалавека і яго дзейнасць ва ўмовах сучаснай вытворчасці з мэтай аптымізацыі прылад, умоў і працэсу працы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

territory [ˈterətri] n.

1. тэрыто́рыя;

inviolable territory непару́шная, недатыка́льная тэрыто́рыя

2. зямля́; мясцо́васць, раён; абша́р зямлі́;

fertile territory пладаро́дная мясцо́васць

3. Territory тэрыто́рыя (адміністратыўная адзінка ў ЗША, Канадзе, Аўстраліі, што не мае права штата або правінцыі)

4. галіна́, сфе́ра (навукі);

That is his territory. Гэта яго поле дзейнасці.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вытво́рчасць, -і, ж.

1. Грамадскі працэс стварэння матэрыяльных даброт, які ахоплівае як прадукцыйныя сілы грамадства, так і вытворчыя адносіны людзей.

Таварная в.

2. Выраб, выпрацоўка, стварэнне якой-н. прадукцыі.

В. сталі.

Фабрычная в.

3. Галіна, від народнай гаспадаркі.

Прамысловая, сельскагаспадарчая в.

4. Праца па непасрэдным вырабе прадукцыі.

Працаваць на вытворчасці.

Вучыцца без адрыву ад вытворчасці.

○

Сродкі вытворчасці — сукупнасць прадметаў і сродкаў працы: зямля, лясы, вада, нетры, сыравіна, прылады вытворчасці, вытворчыя будынкі, сродкі зносін і сувязі і пад.

|| прым. вытво́рчы, -ая, -ае.

В. план.

В. працэс.

Вытворчая брыгада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вільца ’вечарынка перад вяселлем у нявесты’ (Інстр. II). Укр. вильце́, ві́льце ’абрадавае дрэўца ўкраінскага вяселля: галіна хваіны або іншага дрэва, якая ўтыкаецца ў вясельны каравай і аздабляецца кветкамі, калоссямі, калінавай ягадай з хмелем, каляровымі ніткамі і паперай’. Да ві́лы (гл.). Слова ўзыходзіць да прасл. vidlo, якое пры дапамозе дэмінутыўнага суф. ‑ьce дало бел. вільца. Магчыма, бел. вільца запазычана з укр., якое паходзіць з ги́льце//гі́льце (< гі́лка ’галінка’) як вынік ілжэпратэзы г → в.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рагу́ля 1, ра́гуліна ’прадмет, які мае разгалінаванне ў выглядзе рагоў’ (ТСБМ, Гарэц.), ’галіна’ (Ян.), ’сукаватая палка’ (Юрч. СНЛ), ’карова з вялікімі рагамі’ (Нар. Гом., Інстр. 2). Сюды ж рагу́лькі ’наморднік з цвікамі (для маладых цялят)’. Ад рог 1 (гл.) з дапамогай памяншальна-ласкальных суф. ‑ул‑я, ‑ул‑ін‑а як крыву́ля, рыжу́ля (Сцяцко, Афікс. наз., 122–123).

Рагу́ля 2 (rohula) ’палявая кветка, Delphinium consolida’, rogulka ’тс’ (Ажэшка). Да рог 1 (гл.) з-за “рагатасці” кветак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гемелало́гія

(ад лац. gemellus = парны + -логія)

галіна біялогіі і медыцыны, якая вывучае паходжанне блізнят і аналізуе іх падабенства і адрозненні з пункту погляду генетыкі, марфалогіі, фізіялогіі і псіхалогіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

circle​1 [ˈsɜ:kl] n.

1. круг, акру́жнасць;

draw a circle начарці́ць круг;

move in circles кружы́ць

2. сфе́ра, галіна́

3. ко́ла (група людзей); асяро́дак, асяро́ддзе;

in theatrical circles у тэатра́льных ко́лах, сяро́д акцёраў

4. гурто́к

5. кругаваро́т, цыкл

6. theatre я́рус;

the dress circle бельэта́ж;

the upper circle балко́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

уча́сток м.

1. уча́стак, -тка м.; (выделенная часть — ещё) дзяля́нка, -кі ж.;

дроби́ть на уча́стки драбні́ць на ўчасткі;

земе́льный уча́сток зяме́льны ўча́стак (дзяля́нка зямлі́);

поражённый уча́сток (ко́жи) пашко́джаны ўча́стак (ску́ры);

уча́сток зараже́ния воен. уча́стак заражэ́ння;

2. (область, сфера) уча́стак, -тка м., галіна́, -ны́ ж.;

ва́жный уча́сток рабо́ты ва́жны ўча́стак (ва́жная галіна́) рабо́ты;

3. в др. знач. уча́стак, -тка м.;

избира́тельный уча́сток вы́барчы уча́стак;

враче́бный уча́сток урачэ́бны ўча́стак;

уча́сток оборо́ны полка́ воен. ўча́стак абаро́ны палка́;

полице́йский уча́сток уст. паліцэ́йскі ўча́стак.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эргано́міка

(англ. ergonomics, ад гр. ergon = работа + nomos = закон)

галіна ведаў, якая вывучае чалавека і яго дзейнасць ва ўмовах сучаснай вытворчасці з мэтай аптымізацыі прылад, умоў і працэсу працы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

адцягну́цца, ‑цягнуся, ‑цягнешся, ‑цягнецца; зак.

1. Павольна адысці, ад’ехаць убок. Абоз адцягнуўся ад вёскі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адвіснуць пад цяжарам. Галіна аднаго дрэва на самай дарозе адцягнулася ўніз. Чорны.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адкласціся на пазнейшы час. Ад’езд адцягнуўся. □ [Люба] узрадавалася .. званку: нехта ідзе, і хоць на Нейкі час адцягнецца немінуча-непрыемная размова. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)