Кабасёк-кабасёк ’падзыўныя словы для вепрука’ (З нар. сл.). Да кабась (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АМАФО́РМЫ

(ад гама... + лац. forma форма, вонкавы выгляд, абрыс),

словы, якія ў асобных граматычных формах супадаюць гучаннем і напісаннем, але не супадаюць значэннем. Амаформы могуць быць словамі той самай або розных часцін мовы, напр., «горы» (назоўны склон мн. л. назоўніка «гара») і «горы» (месны склон адз. л. назоўніка «гора»), «кліч» (назоўнік) і «кліч» (дзеяслоў загаднага ладу), «вусны» (назоўнік) і «вусны» (прыметнік) і інш.

т. 1, с. 308

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АКАЗІЯНАЛІ́ЗМ,

моўная з’ява, якая не адпавядае агульнапрынятаму ўжыванню; ствараецца як выразны сродак у пэўным кантэксце і не замацоўваецца як моўная норма. Аказіяналізм — звычайна словы («вершаправод», «ночапіс», «шалёнагубая»), але магчыма выкарыстанне асобных формаў у якасці новых слоў («соў», «савя» замест літ. «сава», «статуй» — «статуя») і словазлучэнняў («мяцеляцца спіцы», «навальніцы ракет»). Найчасцей утвараюцца пісьменнікамі, таму інакш наз. аўтарскімі, індывідуальна-стыліст. неалагізмамі. Набываюць значэнне паэт. тропаў.

т. 1, с. 182

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЛАКАНІ́ЗМ

(ад грэч. lakōnismos),

гранічная сціпласць і дакладнасць у выказванні думак. Паводле легенды, такой рысай славіліся жыхары Лаканіі (Стараж. Грэцыя) — спартанцы ў адрозненне ад красамоўных афінскіх аратараў. Л. выступае як вызначальная адзнака асобных фальклорных жанраў (прыказка, прымаўка, загадка, анекдот, жарт), абумоўлівае жанрава-кампазіцыйныя формы эпіграмы, эпітафіі, карацелькі. Лаканічнасцю вызначаюцца крылатыя словы, афарызмы. Л. можа з’яўляцца адным са сродкаў выяўлення ідэі літ. твора.

т. 9, с. 106

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пераста́віць несов., в разн. знач. переста́вить;

п. мэ́блю — переста́вить ме́бель;

п. сло́вы ў ска́зе — переста́вить слова́ в предложе́нии;

п. ха́ту — переста́вить избу́;

п. нагу́ — переста́вить но́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

topnieć

topni|eć

незак. раставаць, тапіцца;

~ał, słuchając jej słów — ён лагаднеў, слухаючы яе словы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

frazes, ~u

м.

1. перан. фраза;

puste ~y — пустыя словы;

2. уст. фраза; выраз; зварот

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

іеро́гліфы

(гр. hieroglyphoi = свяшчэнныя знакі)

1) фігурныя знакі ў ідэаграфічным пісьме (гл. ідэаграфія), якія абазначаюць цэлыя паняцці, словы або склады (напр. старажытнаегіпецкія іерогліфы, кітайскія іерогліфы);

2) перан. неразборлівы почырк.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кама́ндаваць

(рус. командовать, ад фр. commander)

1) аддаваць каманду 1, вымаўляць словы каманды;

2) быць камандзірам якой-н. воінскай часці (напр. к. батальёнам, к. парадам);

3) перан. аддаваць распараджэнні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

маўле́нчы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да маўлення. Маўленчыя сітуацыі. □ У многіх казках словы ў сказе пастаўлены так, што зрушыўшы іх парадак, разбурым жывую тканіну, .. натуральную маўленчую плынь, а тым самым вобразны лад, гармонію казачнага складу. Саламевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)