ап’яня́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад ап’яняць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Такі, які праводзіць у стан ап’янення. Вераснёўскае паветра пахла ап’яняючай свежасцю. Колас.
3. Дзеепрысл. незак. ад ап’яняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асімілява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак., каго-што.
1. Прыпадобніць (прыпадабняць) сабе; ператварыць (ператвараць) адно ў другое, падобнае да яго.
2. Спец. Засвоіць (засвойваць). Асіміляваць вуглярод паветра. Асіміляваць умовы знешняга асяроддзя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духо́ўка, ‑і, ДМ ‑хоўцы; Р мн. ‑ховак; ж.
Жалезная скрынка (звычайна ўстаўленая ў пліту), у якой гатуюць ежу з дапамогай нагрэтага паветра. У духоўцы .. пяклося прыгатаванае па ўсіх правілах пячэнне. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́шны, ‑ая, ‑ае.
Гарачы, насычаны выпарэннямі. Ноч была ціхая, душная, і паветра моцна пахла пылам, .. збажыной і яблыкамі. Шамякін. // З цяжкім, нясвежым паветрам (пра памяшканне). Ачуняла Галя ў цёмным, душным сутарэнні. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагусце́ць, ‑ее; зак.
Стаць, зрабіцца густым, гусцейшым. Хвойнік пагусцеў. □ Паветра пагусцела, напоўнілася новымі пахамі. Шахавец. Сеялі жыта рэдка, а яно закусцілася, пагусцела і цяпер, як шчотка, было роўнае на ўсім полі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
траві́цца 1, травіцца; незак.
Зал. да травіць 1.
траві́цца 2, травіцца; незак.
Зал. да травіць 2.
траві́цца 3, травіцца; незак.
1. Спец. Выходзіць вонкі (пра пару, паветра).
2. Зал. да травіць 3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́драны в разн. знач. ядрёный; (о воздухе — ещё) све́жий;
~ная капу́ста — ядрёная капу́ста;
я. арэ́х — ядрёный орех;
~нае паве́тра — ядрёный (све́жий) во́здух;
я. напі́так — ядрёный напи́ток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Маляры́я, лудз. малярэй, круп. малярэя ’інфекцыйнае захворванне з характэрным для яго прыступам ліхаманкі’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ). З рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 88), у якой маляри́я паходзіць з італ. malaria < mala aria ’дрэннае паветра’ (malo з лац. malus ’дрэнны’). Меркавалі, што выпарэнні з балот былі прычынай ліхаманкі (Голуб-Ліер, 300).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Самалёт ’цяжэйшы за паветра лятальны апарат з рухавіком і, звычайна, нерухомымі крыламі’ (ТСБМ). З рус. самолёт ’тс’ або адаптаванага польск. samolot ’тс’, што не выключае і самастойнае ўтварэнне ад сам (гл.) і лятаць (гл.), параўн. самапла́ў ’тс’ і заўвагу Бузука: «вельмі прыгожае наваўтварэньне, якое я чуў у Асіпавічах» (Буз., 257), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
łyk, ~u
I м.
глыток; лык;
łyk powietrza — глыток паветра
II м. гіст. пагард.
мешчанін
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)