ідэ́я

(гр. idea = паняцце)

1) сукупнасць паняццяў, уяўленняў аб рэчаіснасці ў свядомасці чалавека, якая выражае яго адносіны да навакольнага свету;

2) асноўны, істотны прынцып светапогляду;

3) асноўная думка, задума, якая вызначае змест чаго-н. (напр. і. рамана);

4) намер, план (напр. і. эканамічнага развіцця).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

current​2 [ˈkʌrənt] adj.

1. цяпе́рашні, суча́сны;

current affairs суча́сныя грама́дска-паліты́чныя падзе́і;

current events суча́сныя падзе́і;

the current issue of a magazine ну́мар часо́піса за гэ́ты ме́сяц/чарго́вы ну́мар часо́піса;

the current price існу́ючая цана́;

the current year гэ́ты год;

her current boyfriend яе́ цяпе́рашні/чарго́вы кавале́р

2. распаўсю́джаны;

a current opinion агульнапрыня́тая ду́мка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

niggle [ˈnɪgl] v.

1. хвалява́ць, не дава́ць спако́ю, раздражня́ць (злёгку, але на працягу доўгага часу);

It’s been niggling at my mind ever since I bought the car. Гэта думка не дае мне спакою з таго часу, як я набыў машыну.

2. (at smb.) (about/over smth.) прыдзіра́цца да дро́бязі

3. займа́цца глу́пствам, пусцяка́мі; разме́ньвацца на дро́бязі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

thought​1 [θɔ:t] n.

1. мы́сленне; разва́га, ро́здум

2. ду́мка;

at the very thought пры адно́й ду́мцы;

collect one’s thoughts сабра́цца з ду́мкамі

3. наме́р, ідэ́я

♦

as quick as thought ≅ ху́ткі як мала́нка;

be lost in deep thought паглыбля́цца ў ду́мкі;

a beauty beyond thoughts незвыча́йная прыгажо́сць;

on second thoughts до́бра паду́маўшы; паду́маўшы дво́йчы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БАГДАНО́ВІЧ Генадзь Васілевіч

(1885, в. Луначарскае Верхнядзвінскага р-на Віцебскай вобласці — 1937 ?),

бел. грамадскі дзеяч, педагог. Скончыў Віленскі настаўніцкі ін-т. З 1911 настаўнічаў. У 1916—19 справавод Мін-ва (з кастр. 1917 Нар. камісарыят) поштаў і тэлеграфаў. У 1917 увайшоў ад Бел. сацыяліст. грамады ў Асобую нараду па падрыхтоўцы праекта закону аб выбарах ва Устаноўчы сход Расіі. На пач. 1918 заг. юрыд. аддзела Бел. нац. камісарыята ў Петраградзе. З 1919 настаўнічаў у Дрысе, выкладаў геаграфію ў Віленскай бел. гімназіі, рэдагаваў газ. «Незалежная думка». У 1924 эмігрыраваў у СССР. Працаваў выкладчыкам віцебскіх пед. тэхнікума і ветэрынарнага ін-та. У 1930 арыштаваны, прыгавораны да 5 гадоў высылкі ў г. Слабадскі Кіраўскай вобласці. Рэабілітаваны ў 1957.

А.С.Ліс.

т. 2, с. 204

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АРАКЧЭ́ЕЎШЧЫНА,

палітычны рэжым у Расіі ў 1815—25 (назва ад прозвішча А.А.Аракчэева). Устаноўлены для ўмацавання абсалютызму ва ўмовах пашырэння грамадскага руху пасля вайны 1812. У дзяржаве панавалі самавольства, паліцэйскі дэспатызм і дэспатычны парадак у арміі, жорстка каралася любая праява незадаволенасці. Для прадухілення рэв. руху ў гарадах размяшчаліся вайсковыя каманды. Узмацнілася памешчыцкая эксплуатацыя сялян, жорстка душыліся выступленні сялян, у т. л. ў Брэсцкім і Пружанскім пав., Мазырскім старостве. Узмацнілася рэакцыя ў галіне асветы і культуры: праследаваліся прагрэс, матэрыяліст. думка, прагрэс. навукоўцы, забаронена дзейнасць масонаў (1822), пачаліся ганенні на т-вы філаматаў і філарэтаў (1823). Метады аракчэеўшчыны захаваліся і ў перыяд царавання Мікалая I. Слова «аракчэеўшчына» стала сінонімам самавольства і паліцэйскіх метадаў кіравання.

т. 1, с. 451

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЛАРУ́СКІ СТУДЭ́НЦКІ САЮ́З

(БСС),

арганізацыя студэнтаў-беларусаў Віленскага ун-та ў 1920—39. Створаны 1.12.1920. У розны час БСС узначальвалі А.Абрамовіч, Т.Куніцкі, І.Гагалінскі, М.Марцінчык і інш. Меў 4 секцыі (культ.-асветную, навуковую, выдавецкую, працы), бібліятэку. Друкаваныя органы — час. «Новы шлях», «Студэнцкая думка». Гал. мэты: аб’яднанне сваіх членаў на грунце навук. пазнання Беларусі, выхавання нац. самасвядомасці народа. Вёў асв.-прапагандысцкую дзейнасць, у аснове якой было чытанне сярод насельніцтва Зах. Беларусі лекцый рознай тэматыкі. Пры БСС працавалі завочныя каап. Курсы, адкрыта студэнцкая сталовая. Быў арганізатарам суботнікаў, экскурсій, дыскусійных вечарын, канцэртаў, тэатр. пастановак. Існаваў на ахвяраванні розных арг-цый, т-ваў, асобных грамадзян. Спыніў дзейнасць у сувязі з закрыццём ун-та ў вер. 1939.

т. 2, с. 456

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тэндэ́нцыя, ‑і, ж.

1. Напрамак, у якім адбываецца развіццё чаго‑н. (грамадства, эканомікі, культуры і пад.). Асноўная і галоўная тэндэнцыя капіталізму заключаецца ў выцясненні дробнай вытворчасці буйной, і ў прамысловасці і ў земляробстве. Ленін. // Ідэалагічны напрамак, цячэнне ў палітыцы, навуцы, мастацтве і пад. Аднак пасля смерці Ф. Энгельса, з надыходам эпохі імперыялізму ў дзейнасці II Інтэрнацыянала ўзмацняюцца апартуністычныя тэндэнцыі. «Звязда». Беларуская літаратура адчула на сабе і плённы ўплыў братняй украінскай літаратуры, таксама вельмі багатай дэмакратычнымі тэндэнцыямі. «Полымя».

2. Імкненні, намеры, уласцівыя каму‑, чаму‑н.; погляды, прынцыпы. «Дарагое маё», «Светлае», «Сапраўднае» — гэтыя вершы, як і паэтызацыя Праўды, вечных тэм жыцця і смерці, кахання і прыроды, ярка выявілі характэрную для С. Дзяргая тэндэнцыю паэтызаваць галоўныя вартасці жыцця, быцця чалавека. Лойка. // Схільнасць, уласцівасць. [Васіль:] — У цябе, Міхей Пятровіч, тэндэнцыя к зазнайству. Шамякін. У Вукатага гэта і раней было: толькі сабе каб добра, а людзям і абсеўкі, маўляў, можна. Вось за гэтую тэндэнцыю Валько яму лазінку і заламаў. Савіцкі.

3. Асноўная думка, ідэя, накіраванасць навуковага, мастацкага і пад. твора, выказвання і пад. Тэндэнцыя трылогіі Я. Коласа «На ростанях».

4. Прадузятая, аднабаковая думка, якая праводзіцца, навязваецца (чытачу, слухачу і пад.), але не выцякае з сутнасці справы або з развіцця мастацкага вобраза. П’еса з тэндэнцыяй.

[Лац. tendentia — накіраванасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

notion

[ˈnoʊʃən]

n.

1) паня́цьце, разуме́ньне n.

He has no notion of what I mean — Ён ня ма́е ўяўле́ньня, пра што я кажу́

2) по́гляд, пагля́д -у m., ду́мка f., перакана́ньне n.

3) наме́р -у m.

4) дурна́я вы́думка; глу́пства

•

- notions

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

faint

[feɪnt]

1.

adj.

1) няя́сны (ду́мка), бля́клы, невыра́зны (ко́лер)

2) кво́лы, слабы́

a faint voice — кво́лы го́лас

3) неахво́тны, без запа́лу

4) блі́зкі да непрыто́мнасьці, гато́вы самле́ць

5) нясьме́лы, баязьлі́вы

2.

v.i.

мле́ць, тра́ціць прыто́мнасьць

3.

n.

непрыто́мнасьць f., самле́ньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)