змаўча́ць сов.
1. (не ответить, не возразить) смолча́ть, промолча́ть;
яна́ пакры́ўдзілася, але́ ~ча́ла — она́ оби́делась, но смолча́ла (промолча́ла);
2. (умышленно не сказать) умолча́ть;
ён ве́даў, але змаўча́ў — он знал, но умолча́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
забаўля́цца несов.
1. развлека́ться; забавля́ться; увеселя́ться; игра́ть;
2. перен. игра́ть, потеша́ться (над кем, чем);
яна́ то́лькі ~ля́ецца з табо́ю — она́ то́лько игра́ет с тобо́й (потеша́ется над тобо́й);
◊ з. сло́вамі — игра́ть слова́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наперарэ́з
1. нареч. наперере́з;
дзе́ці бягу́ць н. — де́ти бегу́т наперере́з;
2. предлог с дат. наперере́з;
яна́ кру́та ве́рне свой чо́вен н. друго́му чо́ўну — она́ кру́то повора́чивает свой чёлн наперере́з друго́му челну́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
wiosna
ж. вясна;
wiosna ludów — вясна народаў;
zmarła w piętnastej wiośnie życia — яна памерла на пятнаццатым годзе жыцця
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
płynnie
1. плаўна; роўна;
2. бегла; свабодна;
ona mówi płynnie po angielsku — яна свабодна (бегла) гаворыць па-англійску
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Бураў ’свердзел’ (Інстр. II). Рус. бура́в, укр. бура́в. Лічыцца запазычаннем (у рус. мове з XVI ст.) з цюрк. моў (тат. burau̯‑ < цюрк. bur‑ свідраваць’, bura‑, buraɣy і г. д.). Корш, AfslPh, 9, 494; Бернекер, 102; Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 22; Фасмер, 1, 242–243; Шанскі, 1, Б, 228–229. Версія пра запазычанне з герм. моў (гл. бур) не пераконвае (яна ў Гараева, 33; Праабражэнскі, 1, 53; Рудніцкі, 257).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Канадры́ста, канодрыста ’кураслеп (анемона) дуброўны, Anemone nemorosa L.’ (лун., Шатал.), стол. конадрысь, драг. коноздрыця ’тс’ (Нар. лекс.). Складанае слова: першая часткада прасл. kotib ’конь’, у паўн.-слав. гаворках яна замяняецца на каза‑ (параўн. гродз. казадрост белы# казарост жоўты): другая — да прасл. drbslb (ад дзеяслова ärtstati, drbščę) ’дызентэрыя’. Параўн. яшчэ ст.-польск. kozia drześć ’казялец, Ranunculus Candidus’ (SP, 5, 38), мар. kozi drisi, польск. kozidrzyst ’анемона’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карнаву́гал ’круглая упадзіна сярод поля, якая арэцца пазней, бо ў ёй доўга вясной стаіць вада’ (Яшк.). Відавочна, складанае слова: карна‑вугал. Другая аснова празрыстая. Яе значэнне ’асобная частка поля’. Што датычыцца першай, то яна ўваходзіць у склад іншых слоў, сярод які* найбольш распаўсюджанае карнавухі (гл.) ’з алрэзанымі вушамі’. Параўн. таксама карнаткі (гл.), гл. карпаць. Такім чынам карпавугал мела першаснае значэнне ’адрэзаны вугал, адрэзаная частка поля’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кля́ча 1 ’худы заезджаны конь’ (ТСБМ, Жыв. сл.), таксама пра чалавека (Жыв. сл.). Укр. кляча, рус. кляча, ст.-рус. клѧча ’тс’. Усходнеславянская інавацыя. Да klęčati ’падаць на калені’ (гл. клякаць). Пра назву каня гл. Адзінцоў, 140.
Кля́ча 2 ’бакавы брусок у рыбалоўнай сетцы, да якога яна прымацоўваецца зверху і знізу’ (ТС, Нар. словатв.). Параўн. укр. кляч ’тс’. Словаўтваральна да *klękja, якое ад klękati ’згінацца’ (ЕСУМ, 2, 471).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ П’ян м. і ж. р., п яна ’ап’яненне’ (смарг., в.-дзв., Сл. ПЗБ). Адад’ектыўныя ўтварэнні, гл. пячы; назоўнік м. р., хутчэй за ўсё, другасны, параўн. м. і ж. р. пьянь ’п’янства’ і іншыя назоўнікі з тэматычным суф. *‑ь: бель, гніль і пад., што тлумачыцца генералізацыяй родавых паказчыкаў у выніку выцяснення н. р. на беларуска-балтыйскім паграніччы. Магчыма дапусціць адваротныя дэрываты ад пʼянка ’ап’яненне’ (шальч., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)