да-ка́па

(іт. da саро = зноў, спачатку)

знак у нотным пісьме, які прапануе паўтарыць п’есу спачатку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

контрасігнату́ра

(лац. contrasignatura = міністэрскі подпіс)

знак, які выбіваўся даўней на манетах для надання ім новай вартасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

полісемі́я

(ад полі- + гр. sema = знак)

лінгв. наяўнасць у аднаго слова некалькіх значэнняў, мнагазначнасць (проціл. монасемія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Ма́рка ’значок аплаты паштовых і інш. збораў’, ’кляймо прадпрыемства на тавары’, ’гатунак, тып тавару, вырабу’ (ТСБМ, Яруш.). З рус. мовы, у якой з новав.-ням. Marke ’адзнака, знак’ < с.-в.-ням. marc ’тс’, спачатку ў сярэдневякоўі ’пагранічны знак, абазначэнне граніц’ < merken ’адзначаць’ (Фасмер, 2, 574). Ст.-бел. марковати ’тс’, аднак са ст.-польск. markować, якое таксама з с.-н.-ням. merken ’заўважаць, звяртаць увагу’ (Чартко, Пыт. мовазнаўства і метад., 122). Сюды ж маркаваць ’намячаць радкі для пасеву’ (зэльв., Сцяшк. Сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

распазна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Вызначыць, пазнаць па якіх-н. прыкметах.

Р. хваробу.

2. Адрозніць, вылучыць сярод падобных.

3. Пазнаць у падрабязнасцях, дэталях.

Р. мясцовасць.

|| незак. распазнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.

|| наз. распазна́нне, -я, н. і распазнава́нне, -я, н., прым. распазнава́льны, -ая, -ае.

Р. знак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

*Рубяжы́, рубыжі́ ’тое, што і граблі́ — трава, што застаецца паміж пракосамі’, ’знакі на скуры няроўна абстрыжанай авечкі’ (драг., Нар. словатв.). Магчыма, архаізм, параўн. ст.-рус. рубежь ’засечка; знак мяжы’ (гл. рубеж).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

усло́вный в разн. знач. умо́ўны;

усло́вный знак умо́ўны знак;

усло́вное согла́сие умо́ўная зго́да;

усло́вная пра́вда умо́ўная пра́ўда;

усло́вная ли́ния перен. умо́ўная лі́нія;

усло́вный жест умо́ўны жэст;

усло́вный сою́з грам. умо́ўны злу́чнік;

усло́вное наклоне́ние грам. умо́ўны лад;

усло́вная па́хота с.-х. умо́ўнае во́рыва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

галадо́ўка, ‑і, ДМ ‑доўцы; Р мн. ‑довак; ж.

1. Разм. Тое, што і галаданне. // Галодны час. Шчупак пасля доўгай зімовай галадоўкі робіцца асабліва пражэрлівым. Шашкоў.

2. Адмаўленне ад яды ў знак пратэсту. Аб’явіць галадоўку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раке́тніца, ‑ы, ж.

Спецыяльнае прыстасаванне для пуску ракет (у 1 знач.). [Багун] яшчэ раз абдумаў план усёй аперацыі, успомніў, што ён павінен даць чырвоную ракету — знак агульнага наступлення, абмацаў у кішэні .. ракетніцу і пакрочыў далей. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэпры́за, ‑ы, ж. і рэпры́з, ‑а, м.

1. Паўтарэнне якога‑н. раздзела музычнага твора. // Нотны знак гэтага паўтарэння.

2. Кароткі жартоўны нумар, які выконваецца клоунамі або іншымі артыстамі размоўнага жанру ў цырку і на эстрадзе.

[Фр. reprise.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)