до сей поры́ дагэ́туль, да гэ́тай пары́, да гэ́тага ча́су;
по сей день па гэ́ты дзень;
при сём препровожда́етсяофиц. пры гэ́тым адпраўля́ецца (пасыла́ецца, накіро́ўваецца).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
«АПО́ВЕСЦЬ ПРА ТАЎДА́ЛА»,
«Книга о Таудале-рыцеры», помнік бел. перакладной л-ры 16 ст., творцарк.-рэліг. характару. Арыгінал аповесці ўзнік у 12 ст. на лац. мове ў Ірландыі. Бел. пераклад з чэшскай крыніцы. У аповесці выкарыстаны папулярны матыў тагачаснай л-ры — дзівоснае перавыхаванне героя-грэшніка. У аснове сюжэта незвычайнае падарожжа па замагільным свеце душы рыцара Таўдала, які ад моцнага перапою часова страціў прытомнасць. Уражаны страшнымі пакутамі грэшнікаў у пекле, герой каецца ў грахах і вырашае жыць праведна, па хрысц. запаветах. Твор цікавы як сведчанне духоўных запатрабаванняў таго кола бел. чытачоў эпохі Адраджэння, у асяроддзі якіх былі яшчэ жывыя сярэдневяковыя ўяўленні і густы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
арабе́ска, ‑і, ДМ ‑цы; Рмн. ‑сак; ж.
1. Складаны арнамент фантастычнага характару з геаметрычных фігур і стылізаваных лісцяў, кветак і пад. — першаначаткова ў помніках арабскага мастацтва. Чырвонымі арабескамі Лісце лес ураніў.Караткевіч.
2. Невялікі музычны твор.
[Іт. arabesco.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іды́лія, ‑і, ж.
1. Невялікі літаратурны твор, які ідэалізавана паказвае вясковы побыт на ўлонні прыроды.
2.Іран. Спакойнае, нічым не засмучанае, шчаслівае існаванне. Венцяроўцы жылі ціха і супакойна праз шмат дзесяткаў гадоў... Нішто не парушала іх ідылію...Чарот.
[Ад грэч. eidyllion — карцінка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
Разм.Твор літаратуры, жывапісу і пад., які ставіць толькі агітацыйныя мэты і не ўлічвае мастацкага боку. Палітычная агітка. □ Няўжо такі выдатны верш? Прачытаў. Нічога асаблівага. Так сабе агітка.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
arabesque
[,ærəˈbesk]1.
n.
1) арабэ́ска f. (арна́мэнт)
2) арабэ́ска (по́за ў бале́це)
3) музы́чны твор
2.
adj.
1) арабэ́скавы
2) вы́танчаны, вы́штукаваны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
эцю́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. У выяўленчым мастацтве — твор, які выконваецца з натуры, з’яўляецца першапачатковым накідам, эскізам, часткай кампазіцыйнага цэлага. Пісаць эцюд. □ Каля дзесятка менш значных эцюдаў і эскізаў былі выстаўлены ў мастацкім магазіне, што таксама гарантавала пэўныя шансы.Васілевіч.//толькімн. (эцю́ды, ‑аў). Маляванне фарбамі з натуры для практыкавання, загатоўкі эскізаў. Пайсці на эцюды.
2. У музыцы — твор віртуознага характару для аднаго інструмента, а таксама высокамастацкае сачыненне для канцэртнага выканання. Фартэп’янныя эцюды Ліста. □ Кожны ўдзельнік выканаў адзін твор Баха, тры віртуозныя эцюды.«ЛіМ».
3. Практыкаванне (звычайна імправізацыйнага характару), якое служыць для развіцця і ўдасканальвання тэхнікі артыстычнага майстэрства ў студыі, кіно і пад. — Пакажы які-небудзь эцюд. — А што гэта такое? — пытаюся. Смяюцца. — Ну, якую-небудзь сцэнку з жыцця.Сяргейчык.
4. Невялікі твор навуковага, крытычнага і пад. характару, прысвечаны якому‑н. асобнаму пытанню. Якраз у гэты час, у перыяд актыўнай публіцыстычнай дзейнасці, пісьменнік ад празаічных эцюдаў пераходзіць да апавяданняў.Каваленка.
5. Шахматнае (шашачнае) заданне, якое заключаецца ў тым, каб выйграць або зрабіць нічыю пры пэўнай пазіцыі з невялікай колькасцю фігур. Шахматны эцюд. Шашачны эцюд. □ У эцюдзе выдатнага савецкага майстра Л. Кубеля галоўнай дзеючай асобаю быў ферзь белых.«Маладосць».
[Фр. étude.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арты́кул, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Невялікі навуковы або публіцыстычны твор у часопісе, газеце, зборніку.
Крытычны а.
2. Самастойны раздзел, параграф у юрыдычным дакуменце, слоўніку і пад.
А. канстытуцыі.
Слоўнікавы а.
3. Раздзел фінансавага плана, каштарыс, які вызначае крыніцу даходаў або мэту расходаў (спец.).
Расходны а.
4. Тып вырабу, умоўнае абазначэнне тавараў (спец.).
А. тканіны.
|| прым.арты́кульны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фанта́зія, -і, мн. -і, -зій, ж.
1. Здольнасць да творчага ўяўлення і само творчае ўяўленне.
Багатая ф.
2. Мара, прадукт чыйго-н. уяўлення.
Гэта не сапраўднасць, а ф.
3. Нешта непраўдападобнае, выдуманае.
Гэта дзіцячая ф.
4. Дзівацтва; нечаканы, дзіўны ўчынак (разм.).
Прыйшла ў галаву ф.
5. Музычны твор свабоднага характару; імправізацыя.
Ф. на тэмы беларускіх народных песень.
|| прым.фантазі́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)