Ро́шча ’гай’ (стаўб., Прышч. дыс.), ’малады бярэзнік’ (крыч., Яшк.), ’расліннасць’ (Гарэц., Стан.), ’гадаваны ўчастак лісцевага лесу каля населенага пункта’, ’гарадскі парк’ (рэч., слаўг., Яшк.), ’могілкі’ (маг., Яшк.); ’гародніна’ (Жыв. НС); ’працэс росту, рост, развіццё’ (Клім., Сцяц., Ян.; кобр., Нар. лекс.; брэсц., Жыв. сл.; Сл. Брэс., ТС), ’рост у вышыню’ (Скарбы), ’прарослае збожжа’ (Ян.). З прасл. *orst‑ja < *orsti > расці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
steel
[sti:l]
1.
n.
1) ста́ль f.
2) рэч са ста́лі
3) Figur. як сталь
nerves of steel — жале́зныя нэ́рвы
2.
adj.
стальны́, сталёвы, са ста́лі
3.
v.t.
1) пакрыва́ць ста́льлю
2) Figur. гартава́ць (сі́лу, хара́ктар)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
trade2 [treɪd] v.
1. гандлява́ць
2. AmE (at) купля́ць (што-н.)
3. (for) абме́ньваць (на што-н.); купля́ць па ба́ртары
♦
trade on smb. скарысто́ўваць каго́-н. у сваі́х мэ́тах
trade in [ˌtreɪdˈɪn] phr. v. выме́ньваць стару́ю рэч на но́вую (з даплатай)
trade off [ˌtreɪdˈɒf] phr. v. infml збыва́ць;
trade off old goods збыць стары́я тава́ры
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
наса́дка ж
1. (дзеянне) Áufsetzen n -s; Bestíelen n -s (сякеры і г. д.);
2. тэх (рэч) Kópfbalken m -s, -; Áufsatz m -es, -sätze; Káppe f -, -n; Verlängerer m -s, -; Düse f -, -n;
3. (прынада для рыб) Köder m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
deformity
[dɪˈfɔrməti]
n., pl. -ties
1) выро́длівасьць, дэфармава́насьць f., ненарма́льная фо́рма
Doctors can now cure many deformities — Лекары́ цяпе́р выле́чваюць шмат які́я ненарма́льнасьці
2)
а) зьняве́чаны чалаве́к або́ жывёліна
б) дэфармава́ная рэч
3) пачва́рнасьць, бры́дкасьць f. (фізы́чная)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
це́нность в разн. знач. кашто́ўнасць, -ці ж.;
вещь высо́кой це́нности рэч высо́кай кашто́ўнасці;
хране́ние це́нностей захава́нне кашто́ўнасцей;
его́ рабо́та име́ет большу́ю це́нность для нау́ки яго́ рабо́та ма́е вялі́кую кашто́ўнасць для наву́кі;
материа́льные и духо́вные це́нности матэрыя́льныя і духо́ўныя кашто́ўнасці;
культу́рные це́нности культу́рныя кашто́ўнасці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ахво́сце 1 (БРС), рус. охвостье, ухвостье. Ад хвост ’тое, што застаецца ззаду’ (пры веянні), параўн. славен. hvost ’тс’, балг. опашка ’хвост’ і ’збожжа, што падае пры веянні адразу за лепшым’, гл. Лекс. Палесся, 58 і наст.
Ахво́сце 2 ’месца за ўзгоркам і паваротам ракі’ (рэч., Яшкін). Параўн. рус. ухвостье доўгае, вузкае заканчэнне вострава, задні канец прадмета, выток ракі’, паводле Фасмера, 4, 178, ад хвост (вострава).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вузмук ’шост, да якога прымацаваны сеткавы мяшок у рыбалоўнай прыладзе («паплаў»)’ (рэч., калінк., Браім). Аддзеяслоўнае ўтварэнне са значэннем прылады дзеяння; зыходнымі прыставачнымі дзеясловамі могуць быць *уз‑мы́каць або *вы‑смыка́ць ’вырываць, выхопліваць’; гл. мы́каць, смы́каць, семантыка якіх паказвае прызначэнне дэталі (параўн. «вузмукі маглі свабодна рухацца па вертыкалі ўздоўж жорасцей», г. зн. пры дапамозе іх лёгка можна выхапіць сетку з вады), фанетыка характэрна для гаворак поўдня Беларусі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мала́й, мала́йчык ’бохан хлеба’, стол. ’маленькая булачка’ (Сл. Брэс., ’булачка з вотруб’я для прыгатавання квасу’ (драг., лельч., Вешт.), ’недапечаны хлеб’, ’хлеб з грэцкай мукі’ (Ян.), ’дранікі’ (рэч., браг., Мат. Гом.). Укр. мала́й ’хлеб з кукурузы, гароху ці проса’, ’глёўкі хлеб’, ’проса, Panicum miliaceum’; рус. мала́й ’каша з прасяной мукі’. Запазычана праз укр. мову з рум. mălaiu ’кукуруза’ (< melʼ latu ’чорная прасяная мука’) (Фасмер, 2, 562).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матацы́кл, матацыкле́т ’падобная да веласіпеда машына з рухавіком унутранага згарання’ (ТСБМ), драг. моцокле́т ’тс’ (КЭС), мато́цык ’тс’ (Жд. 1, лід., Сл. ПЗБ, паст., смарг.); мацыкле́т, калінк. матацы́кла, чачэр. матацыкле́та, рэч. мацыкле́та (Мат. Гом.), манцыкле́та (Мат. Гом.). З польск. motocykl і рус. мотоци́кл, мотоцикле́т, якія з франц. motocycle (< лац. motus ’рухомы’ + ст.-грэч. κύκλος ’кола’), motocyclette ’матацыкл’. Крукоўскі (Уплыў, 83) крыніцай запазычання лічыць рус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)