рэакліматыза́цыя

(ад рэ- + акліматызацыя)

аднаўленне мясцовых відаў жывёл і раслін у пэўным раёне, дзе яны раней жылі, але потым зніклі ў сувязі з рэзкай зменай асяроддзя або ў выніку гаспадарчай дзейнасці чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэгрэ́сія

(лац. regressio = рух назад)

1) адступленне мора з занятай ім раней тэрыторыі, у выніку чаго пашыраецца суша (параўн. трансгрэсія 1);

2) імавернасная залежнасць сярэдняга значэння якой-н. велічыні ад іншай велічыні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наза́д прысл.

1. rǘckwärts, zurück;

накірава́ны наза́д rǘckwärts gerchtet;

адда́ць наза́д zurückgeben* vt;

узя́ць наза́д zurücknehmen* vt;

2. (у знач. «раней») vor, zurück;

два гады́ (таму́) наза́д vor zwei Jhren;

пераве́сці гадзі́ннік наза́д die Uhr zurückstellen;

наза́д! zurück!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

назіра́цца, ‑аецца; зак.

1. Бываць, здарацца. Падобныя здарэнні назіраюцца рэдка. // Выяўляцца, адзначацца. У гісторыі беларускай літаратуры ніколі раней не назіралася такога росквіту, як пасля грамадзянскай вайны. Пшыркоў. За Рыгорам Іванавічам часта такое назіраецца: спярша возьме пацікавіцца, а потым зробіць сваю заўвагу. Кірэйчык.

2. Зал. да назіраць (у 2, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

небяспе́чны, ‑ая, ‑ае.

Які пагражае небяспекай, можа прычыніць няшчасце, зло, шкоду. Становішча для рэспублікі стваралася небяспечнае, прыходзілася прымаць надзвычайныя меры. Колас. [Крушынскі:] — Я занядужаў яшчэ раней за вас і мая хвароба больш небяспечная за вашу. Бядуля. // Звязаны з небяспекай, рызыкай. Саша ахвотна згадзілася ехаць у горад, хоць ведала, што паездка небяспечная. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Стаць сухім, прасушыцца, высахнуць. Ўжо прасохла ралля, Ўжо рунее трава, К сабе кліча зямля. Купала. У дарогу прыйшлося рушыць раней, чым прасохла зямля. Колас. У той бок, пад Эйсманты, дзе пачынаўся канал, торф паспеў прасохнуць і парудзеў, а ля экскаватара ён быў глянцавіта-чорны. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўтара́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да паўтарыцца (у 1 і 2 знач.).

2. Паўтараць тое, што было сказана, зроблена раней. Мне цяпер не хацелася паўтарацца, складаць.. паслужны спіс. Брыль. Іліко не паўтараўся. Ён падбег да хлапца і з разгону ўдарыў яго кулакамі ў бок. Самуйлёнак.

3. Зал. да паўтараць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліквідава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., каго-што.

Правесці (праводзіць) ліквідацыю. [Бохан:] — Абвяшчаю вам загад штаба: атрад ваш мы ліквідуем, распускаем. Лынькоў. Сёння з раніцы я пачаў перадаваць тэлеграмы, спадзеючыся хутка ліквідаваць загрузку. Шынклер. Ганне Сяргееўне і раней у падполлі прыходзілася сустракацца з такімі выпадкамі, калі трэба было ліквідаваць правакатараў. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

з’іна́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

Разм. Стаць інакшым, перайначыцца. Як быццам з’іначыўся свет уначы, Маўкліваю, летняй начною парою, І тыя, што клаліся мірна спачыць, Уранку Ўставалі, трымаючы зброю. Броўка. — Я намнога з’іначыўся і сам гэта бачу. З гэтай прычыны мне здаецца, што жыццё маё дома пойдзе нейк інакш, як раней. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калектывізава́ць, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Аб’яднацца (аб’ядноўвацца) у калектыў.

2. Зал. да калектывізаваць.

калектывізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.

Аб’яднаць (аб’ядноўваць) у калгасы. Калектывізаваць сялянства. □ Сымон Карызна, упэўнены ў немінучай удачы, даў сабе слова намагчыся ўсімі сіламі і калектывізаваць свой сельсавет раней ад усіх у раёне. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)