аднаўленне мясцовых відаў жывёл і раслін у пэўным раёне, дзе яны раней жылі, але потым зніклі ў сувязі з рэзкай зменай асяроддзя або ў выніку гаспадарчай дзейнасці чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэгрэ́сія
(лац. regressio = рух назад)
1) адступленне мора з занятай ім раней тэрыторыі, у выніку чаго пашыраецца суша (параўн.трансгрэсія 1);
2) імавернасная залежнасць сярэдняга значэння якой-н. велічыні ад іншай велічыні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
наза́дпрысл.
1. rǘckwärts, zurück;
накірава́ны наза́д rǘckwärts geríchtet;
адда́ць наза́д zurückgeben*vt;
узя́ць наза́д zurücknehmen*vt;
2. (у знач. «раней») vor, zurück;
два гады́ (таму́) наза́д vor zwei Jáhren;
пераве́сці гадзі́ннік наза́д die Uhr zurückstellen;
наза́д! zurück!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
назіра́цца, ‑аецца; зак.
1. Бываць, здарацца. Падобныя здарэнні назіраюцца рэдка.// Выяўляцца, адзначацца. У гісторыі беларускай літаратуры ніколі раней не назіралася такога росквіту, як пасля грамадзянскай вайны.Пшыркоў.За Рыгорам Іванавічам часта такое назіраецца: спярша возьме пацікавіцца, а потым зробіць сваю заўвагу.Кірэйчык.
2.Зал.да назіраць (у 2, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
небяспе́чны, ‑ая, ‑ае.
Які пагражае небяспекай, можа прычыніць няшчасце, зло, шкоду. Становішча для рэспублікі стваралася небяспечнае, прыходзілася прымаць надзвычайныя меры.Колас.[Крушынскі:] — Я занядужаў яшчэ раней за вас і мая хвароба больш небяспечная за вашу.Бядуля.// Звязаны з небяспекай, рызыкай. Саша ахвотна згадзілася ехаць у горад, хоць ведала, што паездка небяспечная.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Стаць сухім, прасушыцца, высахнуць. Ўжо прасохла ралля, Ўжо рунее трава, К сабе кліча зямля.Купала.У дарогу прыйшлося рушыць раней, чым прасохла зямля.Колас.У той бок, пад Эйсманты, дзе пачынаўся канал, торф паспеў прасохнуць і парудзеў, а ля экскаватара ён быў глянцавіта-чорны.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўтара́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1.Незак.да паўтарыцца (у 1 і 2 знач.).
2. Паўтараць тое, што было сказана, зроблена раней. Мне цяпер не хацелася паўтарацца, складаць.. паслужны спіс.Брыль.Іліко не паўтараўся. Ён падбег да хлапца і з разгону ўдарыў яго кулакамі ў бок.Самуйлёнак.
3.Зал.да паўтараць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліквідава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., каго-што.
Правесці (праводзіць) ліквідацыю. [Бохан:] — Абвяшчаю вам загад штаба: атрад ваш мы ліквідуем, распускаем.Лынькоў.Сёння з раніцы я пачаў перадаваць тэлеграмы, спадзеючыся хутка ліквідаваць загрузку.Шынклер.Ганне Сяргееўне і раней у падполлі прыходзілася сустракацца з такімі выпадкамі, калі трэба было ліквідаваць правакатараў.Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
з’іна́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Стаць інакшым, перайначыцца. Як быццам з’іначыўся свет уначы, Маўкліваю, летняй начною парою, І тыя, што клаліся мірна спачыць, Уранку Ўставалі, трымаючы зброю.Броўка.— Я намнога з’іначыўся і сам гэта бачу. З гэтай прычыны мне здаецца, што жыццё маё дома пойдзе нейк інакш, як раней.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калектывізава́ць, ‑зуецца; зак. і незак.
1. Аб’яднацца (аб’ядноўвацца) у калектыў.
2.Зал.да калектывізаваць.
калектывізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
Аб’яднаць (аб’ядноўваць) у калгасы. Калектывізаваць сялянства. □ Сымон Карызна, упэўнены ў немінучай удачы, даў сабе слова намагчыся ўсімі сіламі і калектывізаваць свой сельсавет раней ад усіх у раёне.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)