Разм. Які ўтварае шорхат, шуміць, шапаціць. Вецер .. гнаў цераз чыгунку ў шэрую далеч шархоткія статкі лісцяў.Быкаў.Дым імпэтна, нібы хто цягне яго, узвіваецца над гнуткімі шархоткімі лазнякамі і знікае бясследна ў блізкай зусім цемры.Савіцкі.
шархо́ткі2, ‑так; адз. шархотка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Абл. Бомы, шамкі. Жарты, відаць, цягнуліся б і далей, каб раптоўны бразгат шархотак на двары не ўзбударажыў усіх. — Маладыя прыехалі!..Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1.(1і2ас.неўжыв.). Утвараць глухі адрывісты гук (пры падзенні, якіх‑н. рухах і пад.). Суха шахала салома, вылятаючы на падстаўленыя вілы, — змятая, перакручаная, з абвялымі, патанчэлымі каласамі.Савіцкі.Чутно, як шахае піламі стары тартак.Сабаленка.
2. З энергіяй, сілай рабіць што‑н. Пракос за пракосам шахала [маці], скінуўшы душны каптан, аж адпаўзаў ад страху далей у затоку туман.Макарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бей. Рус.бей, укр.бей і г. д. (у многіх еўрапейскіх мовах: ням.Веі, Bey, франц.bey, рум.bei, венг.bej і да т. п.). Запазычанне з тур. мовы (тур.bey, роднаснае іншаму цюрк. слову, гл. бек). Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 20; Шанскі, 1, Б, 82; Локач, 24; параўн. далейMESz, 1, 269.
Гарка́вы2 ’гаркаваты, горкі’ (Нас., Бяльк., Касп.). Здаецца, прасл. слова *gorьkavъjь; серб.-харв.го̏ркав, чэш.hořkavý, польск.gorzkawy. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 55. Далей сюды рус. назва рыбы горька́вка (там жа), бел. назва расліны гарка́ўка (параўн. у Бяльк.: «Калі сырваць яе — унізе выступаем горкае малако»).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Даро́га ’дарога’. Прасл. слова. Параўн. рус.доро́га, укр.доро́га, польск.droga, чэш.dráha ’тс’, серб.-харв.дра̏га ’яр, лагчына’ і г. д. Праформа *dórga. Найбольш верагоднае тлумачэнне: *dorga‑, вытворнае ад *dьrgati ’рваць, вырываць, расчышчаць’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 75. Гл. далейФасмер, 1, 530; Бернекер, 1, 212; Траўтман, 45; Слаўскі, 1, 167.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́рабак ’наёмны сельскагаспадарчы рабочы ў памешчыцкай або кулацкай гаспадарцы’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Яруш.), па́робок, па́рубок (ТС), па́рабак, па́рабок, па́робак, парабчу́к ’тс’ (Сл. ПЗБ), паробкова́ць (ТС). Рус.па́робок ’хлопец’, укр.па́робок, па́рубок ’тс’, польск.parobek, parobczak ’батрак, парабак; хлопец’, славац.parobok ’хлопец’. Прасл.дыял.parobъкъ. Далей гл. раб, рабі́ць. Гл. Фасмер, 3, 208.
1.каго-што. Тое, што і занесці (у 1 знач.); несучы, даставіць куды-н. або каму-н.; адцаць, вярнуць.
А. кнігі ў бібліятэку.
Бацька ўзяў дзіця на рукі і аднёс у хату.
2.каго-што. Перамясціць, перасунуць; аддаліць што-н. ад чаго-н.
Лодку аднесла (безас.) далёка ў мора.
А. плот ад вуліцы.
3.што. Ацкласці, перанесці на далей.
А. сустрэчу на верасень.
4.перан., каго-што. Уключыць, залічыць у склад якіх-н. прадметаў або з’яў, на чый-н. рахунак, звязаць з пэўным перыядам, класіфікаваць.
А. рукапіс да 16 стагоддзя.
|| незак.адно́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.
|| наз.аднясе́нне, -я, н. (да 3 і 4 знач.), адно́с, -у, м. (да 1—3 знач.) іадно́ска, -і, ДМ -но́сцы, ж. (да 1 і 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
windy[ˈwɪndi]adj.
1. ве́траны (дзень, надвор’е і да т.п.);
a windy plain раўні́на, яку́ю прадзіма́е ве́цер
2.infml, dated баязлі́вы; напу́жаны;
She is a bit windy about staying alone in the house. Яна крыху пабойваецца заставацца адна дома.
♦
Windy CityAmE «Го́рад вятро́ў» (Чыкага);
keep on the windy side of the law трыма́цца дале́й ад палі́цыі, улады і да т.п.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
away
[əˈweɪ]
adv.
1) дале́й
Get away from the fire — Адыдзі́ся дале́й ад агню́
2) далёка
far away from home — далёка ад до́му
a mile away — за мі́лю адгэ́туль
3) абазнача́е рух, аддале́ньне
to go away — адыйсьці́ся; пайсьці́
He is away — Няма́ яго́
throw away — вы́кінуць
to turn away — адвярну́цца
to give away — адда́ць
4) абазнача́е заніка́ньне, зьнішчэ́ньне
The sounds died away — Гу́кі заме́рлі
to boil away — выкіпа́ць
waste away — со́хнуць, занепада́ць здаро́ўем
5) бесьпераста́нку, безупы́нна
to work away — безупы́нна працава́ць
6) адра́зу ж, за́раз жа
Fire away! — За́раз жа страля́й!
•
- Away with him
- do away with
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вахля́ць ’ляпіць, мазаць; рабіць што-небудзь на скорую руку’ (Нас.), рус.вахля́ть ’халтурыць, рабіць нядбайна’. Сюды адносяцца вахля́к ’слабасільны чалавек, вялы работнік’ (Нас.), вахля́й ’вялы, непаваротлівы чалавек’ (Нас.), рус.вахля́й. Далей сюды, бясспрэчна, адносіцца вахла́к ’вахлак’ (БРС); ’брудны, неахайны чалавек’ (КЭС), рус.вахла́к, вахляк ’дурань, нязграбны чалавек’. Фасмер (1, 280) лічыць рус. словы няяснымі.