Verbum

анлайнавы слоўнік

sophisticate

[səˈfɪstɪkeɪt]

v.t.

1) рабі́ць быва́лым, дасьве́дчаным

2) уво́дзіць у зман; перакру́чваць фа́кты, займа́цца сафі́стыкай

3) рабі́ць больш склада́ным, эфэкты́ўным (пра машы́ну, інструмэ́нт)

[səˈfɪstɪkət]

быва́лы, дасьве́дчаны, вы́танчаны чалаве́к

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

stupid

[ˈstu:pəd]

adj.

1) дурны́, бязглу́зды; тупы́

a stupid person — дурны́ чалаве́к

2) неціка́вы

a stupid book — неціка́вая кні́га

дурны́ -о́га m., дурна́я f.; ду́рань -ня m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

пра́ктыка ж.

1. в разн. знач. пра́ктика;

вы́вучыць што-не́будзь на ~тыцы — изучи́ть что-л. на пра́ктике;

п. склада́ння сло́ўнікаў — пра́ктика составле́ния словаре́й;

ле́тняя п. студэ́нтаў — ле́тняя пра́ктика студе́нтов;

2. опыт м.;

чалаве́к ма́е ~ку — челове́к име́ет о́пыт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пустальга́ ₁ ’легкадумны, пустагаловы чалавек’ (Нас., ТСБМ, Др.-Падб., Гарэц., Ян.), ’балбатун’ (Жд. 3), ’асоба з недарэчнай пустой гутаркай’ (Варл.), ’пустадомак’ (клец., Нар. лекс.), ’пустыя размовы’: пустальгу несець (Нас.), ’пустая справа’: ён толькі пустальгой займаецца (ветк., Мат. Гом.), пусто́льга ’нядбайны чалавек, гультай’ (ПСл), ’свавольнае дзіця’ (лун., Шатал.), пустальга́ ’пустагаловы, несур’ёзны чалавек’, параўн. рус. дыял. пустольга́ ’легкадумны чалавек; нешта несур’ёзнае’. Усё да пусты́ (гл.), параўн. Фасмер, 3, 410; незвычайнае заканчэнне слова можна патлумачыць “пеяратыўным ‑l‑ суфіксам” (Бязлай, 3, 138), што выступае ў славен. pustẹ̑la ’пусты чалавек’ і экспрэсіўнай фіналлю ‑га́ (параўн. і рус. дыял. пустольга́, пустерга́, пустерьга́ ’тс’). Зрэшты, знешняе падабенства да харв. pustolegija, pustelegija ’нязносны сельскі хлапчук; авантурыст, разбэшчаны чалавек’, а таксама pustelekati ’сноўдацца’ дапускае і іншыя тлумачэнні.

Пустальга́ ₂ ’пусташ’ (гродз., навагр., бабр., ЛА, 2), пустэ́льга ’пустэча; запушчаны, занядбаны кут’ (Др.-Падб.), рус. дыял. пустельга́ ’неапрацаваная, незасеяная зямля’. Да пусты́ ’неапрацаваны, незагаспадараваны’ (гл.), параўн. серб. пу̀столина ’дзікае месца, пустэча’, якое Сной (516) узводзіць да рэканструяванага *pustol ’тс’; суфіксацыя як у папярэднім слове; для пустэ́льга можна дапусціць азванчэнне суфіксальнага зычнага (пустэ́ля > *пустэлька > пустэ́льга).

Пустальга́ ₃ ’драпежная птушка’ (ТСБМ), ’птушка Falco tinnunculus’: пустальга́ як той каршун (петрык., калінк., рэч., Мат. Гом.), параўн. укр. постильга́, постільга́ ’тс’, рус. пустельга́, пустерга, смал. пу́стольга́ ’тс’, польск. pustułka, pustółka, postołka ’тс’, славац. postolka, pustovka ’тс’, чэш. poštolka ’тс’, славен. postólka, pustólka, pustolȏvka ’тс’, серб.-харв. по̀столка ’тс’. Слова няяснага паходжання. Меркаванні пра славянскае паходжанне звязваюць яго з *pustъ ’пустынны’ (ад месца распаўсюджання) або фармальна атаясамліваюць з пустальга ₁ і пустальга ₂ (Фасмер, 3, 410), адсюль і абагуленая форма pustelьga (Копечны, Zákl. zásoba, 349). Банькоўскі (2, 966) для польскай і чэшскай назвы прапануе зыходнае *postola, *postolъka (ад *po‑stl‑a‑ti ’паслаць’) з другаснай адідэацыяй да *pusty ’пусты’, што семантычна цяжка давесці. Прапанаваная Ніканавым (ЭИРЯ, 2, 90–92) версія запазычання з цюркскіх моў (параўн. хакас. постаргай ’жаўранак’, алт. босторкой, нагайск. бозторгъай ’тс’) не тлумачыць заходнеславянскія і паўднёваславянскія формы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

набо́б

(англ. nabob < інд. navāb, ад ар. nūvvāb)

1) тытул правіцеляў індыйскіх правінцый у 17—19 ст.;

2) перан. еўрапеец, які разбагацеў у Індыі ў 18 ст.;

3) перан. вельмі багаты чалавек, які жыве ў раскошы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэцыды́ў

(лац. recidivus = які аднаўляецца, вяртаецца)

1) паўторнае праяўленне якой-н. з’явы пасля таго, як яна, здавалася, знікла;

2) новае абвастрэнне хваробы пасля таго, калі чалавек, здаецца, паправіўся;

3) паўторна зробленае злачынства асобай, якая была пакарана.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сто́ік

(лац. stoicus, ад гр. stoikos)

1) паслядоўнік антычнай філасофіі стаіцызму, якая патрабавала ад чалавека поўнага падпарадкавання пануючай у свеце неабходнасці і ўлады над сваімі страсцямі;

2) перан. чалавек, які стойка і мужна пераносіць жыццёвыя выпрабаванні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Гайдама́к ’гайдамак’ (БРС), гайдама́ка ’разбітны чалавек, гуляка, п’яніца’ (Нас., Мал.), гайдама́чыць ’весці марнатраўнае жыццё’, ’мантачыць’ (Нас.). Рус. гайдама́к. Запазычанне з укр. гайдама́ка, а гэта з тур. hajdamak ’грабежнік’. Гл. Фасмер, 1, 383 (там і іншая літ-ра).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Ляпа́к ₁, лепа́к ’цяльпук’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. lapõkas ’такі сабе, не асаблівы’, lėpė̃kas, lepekiùšas ’бесталковы чалавек’.

*Ляпа́к ₂, лепа́к ’пляскач’ (ТС). Да ля́паць ’біць па чым-небудзь мяккім’ (гл.).

*Ляпа́к ₃, лепа́к ’муляр’ (ТС). Да ляпі́ць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Лі́мах ’гультай’ у параўнанні лыжэть (^’ляжыць’) былімах (драг., І. Лучыц-Федарэц.). Відавочна, лімаг, якое з прасл. !!!ёт££ъ ’бэлька’ (гл. лемягі, лемяг). Параўн. польск. пшас- нышск. lemięga ’чалавек, не варты ні да чаго, няўклюда’ (Слаўскі, 4, 149).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)