awake

[əˈweɪk]

awoke or awaked

1.

v.i.

прачына́цца

2.

v.t.

1) будзі́ць

Awake me at six o’clock — Пабудзе́це мяне́ а шо́стай

2) абуджа́ць; узбуджа́ць (зацікаўле́ньне)

3.

adj.

1) прачну́ўшыся

to be awake — ня спаць

wide awake — зусім прачну́ўшыся

2) пі́льны; сьве́дамы

to be awake to opportunities — быць сьве́дамым, я́сна разуме́ць магчы́масьці

•

- awake to smth

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Széne

f -, -n

1) сцэ́на

etw. in die ~ sétzen — інсцэні́раваць што-н.; зрабі́ць, арганізава́ць што-н.

éine ~ erlében — быць све́дкай яко́й-н. сцэ́ны [з’я́вы]

j-m éine ~ máchen — устро́іць каму́-н. сцэ́ну

2) з’я́ва (у п’есе)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verbléiben

* vi (s) знахо́дзіцца, быць, застава́цца

bei séiner Méinung ~ — заста́цца пры сваёй ду́мцы

es dabéi ~ lássen* — пакі́нуць што-н. як было́

mit bésten Grüßen verbléibe ich… — шлю сардэ́чнае прывіта́нне і застарся Ваш… (у канцы ліста)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

hínlegen

1.

vt кла́сці, палажы́ць

hínlegen! — лажы́ся!

2.

(sich) лажы́цца, кла́сціся hínnehmen

* vt

1) браць, узя́ць (сабе́)

2) прыма́ць, цярпе́ць, міры́цца (з чым-н.)

3)

von der Musík híngenommen sein — быць у захапле́нні ад му́зыкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Máske

f -, -n ма́ска

éine ~ trágen* [vórnehmen*] — быць у ма́сцы (тс. перан.)

die ~ áblegen [von sich wérfen*] — зняць [скі́нуць] з сябе́ ма́ску (тс. перан.)

j-m die ~ vom Gesícht réißen* — перан. сарва́ць ма́ску з каго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verschlíeßen

*

1.

vt замыка́ць; зачыня́ць (на замок)

éinen Wunsch in sich (D) — затаі́ць жада́нне

ein Gehéimnis in sich — зберага́ць та́йну

2.

(sich):

sich j-s Bítten gegenüber (nicht) — (не) быць глухі́м да чыі́х-н. про́сьбаў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Vórurteil

n -(e)s, -e

1) pl забабо́ны, пры́мхі

sich über ~e hinwégsetzen — быць вышэ́й за забабо́ны [за пры́мхі]

2) прадузя́тасць

gégen j-n, gégen etw. (A) ein ~ háben — ста́віцца да каго́-н., да чаго́-н. прадузя́та

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

durchdringen

I dúrchdringen

*

vi (s) праніка́ць (цераз што-н.)

das Wásser dringt durch die Schúhe durch — у чараві́к прасо́чваецца вада́; прарыва́цца, прабіва́цца

II durchdríngen

* vt праціна́ць, прані́зваць

von éiner Idée durchdrúngen sein — быць прася́кнутым (ідэяй)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

erübrigen

1.

vt захо́ўваць, зберага́ць, зэкано́міць

Zeit ~ — выйграва́ць час

2.

vi застава́цца

es erübrigt nur noch zu ságen — застае́цца яшчэ́ то́лькі сказа́ць

3.

(sich) быць залі́шнім

es erübrigt sich zu ságen, dass… — залі́шне каза́ць, што…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Жэнь ’матуз для пад’ёму бортніка на дрэва’ (ельск., Анох.), ’прыстасаванне для гэтага ж’ (КСТ). Рус. жень ’прыстасаванне (вяровачная лесвіца) для пад’ёму бортніка на дрэва’ (Даль), ’матуз для пад’ёму бортніка на дрэва’ (ніжнегар., кастрам.), укр. жень (Грынч.), палес. же̂нь, жінь, жинь (Ніканчук, Матеріали до лексичного атласу укр. мови. Київ, 1979, с. 214–215) ’прыстасаванне для пад’ёму бортніка на дрэва’, ст.-чэш. žině ’грубая нітка, матуз з воўны’ (Махэк), славац. žínka ’матуз’, славен. žínjica ’конскі волас, матуз з конскіх валасоў’, серб.-харв. žińica ’кайма’ (RJA). Рэканструкцыя прасл. формы выклікае пэўныя цяжкасці: галосны мог бы быць *ě (укр. дыялекты ведаюць на яго месцы не толькі i, але і e; славен. дыялекты ведаюць i). Гэтаму не пярэчыць і балт. ei ў роднасных утварэннях: літ. geinỹs, лат. dzeinis ’матуз для пад’ёму бортніка на дрэва’. Аднак *ē > *ě > *a (пасля *ž), а калі *ě < *oi, перад ім не ўзнікае *ž, а *dz > *z. Гэтаму адпавядае польск. dzieńić ’карыстацца дрэвам у бортніцтве’ (SJP, 2, 582: пад dzień II), dzianek ’дрэва, якім карыстаюцца бортнікі’, дыял. dzianka ’борць у старой сасне’ (Карловіч). У форме *žěnь, што адлюстравалася ў бел., рус., укр., чэш., славац., славен., *ž узнікла, магчыма, пад уздзеяннем *žica; польск. dzień уступала ва ўзаемадзеянне з dziać (< *děti) ’рабіць’ (у тым ліку вуллі ў дрэве), што садзейнічала захаванню dz у dziany, якое страчвала сувязь з dzień і атрымлівала з dziać (гл. Bartnictwo ў Глогера, Encyklopedia staropolska, І, 121). На сувязь балт. слоў з рус. указана ўжо ў Мюленбаха–Эндзеліна (1, 540), а Махэк₂ (728) адзначыў роднаснасць ст.-чэш. і славац. з балт. і лац. funis ’канат, матуз’ (дзе можа быць з *oi, Эрну-Мейе, 262). Тады жэнь роднаснае жычка (гл.), прычым можа ўзыходзіць да і.-е. кораня *g​u̯hei̯: g​u̯hī (Покарны, 1, 489) і рэканструявацца як *g​u̯hoi̯n‑i‑s. Гл. яшчэ жыла.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)