Трэ́пуцень экспр. ‘несур’ёзны, непаслухмяны чалавек’ (Руб.), сюды ж, магчыма, трэп — мянушка чалавека па прозвішчы Трыпуцень (Аляхн.). Відаць, звязана з трэпнуць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́кста ’хрышчоны яўрэй’ (Нас.). Утварэнне пры дапамозе суф. ‑а да дзеяслова выксціць (гл.). Сюды ж вы́кстка — форма ж. р. да гэтага слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Відэ́лка ’відэлец’ (Нас., Касп.) — кантамінаваная форма ад бел. відэлец і рус. вилка ’тс’. Сюды ж відэлкі (Шат.), а таксама відэлька ’тс’ (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лубок ’лубянка’, ’абечак’, ’луб’ (ТСБМ, ТС, Касп.). Да луб 1. Гл. таксама лубк 1. Сюды ж маст. лубок ’сабачая будка’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матэры́зна ’брыдкія словы, мат’ (Нас.). Утворана па існаваўшаму тыпу мацяры́зна ’спадчына па мацеры’ ад слова мат (гл.). Сюды ж матэркі ’брыдкі’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мыгла́ ’непразрыстае паветра, насычанае вільгаццю’ (Сцяшк.). Балтызм. Параўн. літ. migla ’туман’. Сюды ж мыг‑ ліниць ’імжэць’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Гл. таксама мігла.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пако́н ’канец, скананне’ (Нас., Бяльк.), ’пачатак (іспакон)’ (Нас.). Ст.-рус. поконъ ’пачатак’. Да кон 3, канаць (гл.). Сюды ж пако́нішча ’могілкі’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ракава́ць ’жыць на працягу года’ (Нас., ЛП). Ад рок ’год’ па мадэлі век > векаваць. Сюды ж ракавы́ ’гадавы’ (Нас., Сл. рэг. лекс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рацымо́нія ’цырымонія’, сюды ж вытворнае з пашырэннем семантыкі рацымо́ницьца ’прадстаўляць рацыі’, жарт. ’цырымоніцца’ (Нас.). Трансфармацыя цырымонія (гл.) пад уплывам рацыя, рацэя (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рысо́к ’рубец’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Утворана на базе польск. rys ’лінія’, rysa ’драпіна, расколіна, трэшчына’. Сюды ж ры́сы ’насечкі’ (смарг., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)