vorángehen

* vi (s)

1) ісці́ на чале́

2) папярэ́днічаць (D – чаму-н.)

3) перан. прасо́ўвацца, ру́хацца [ісці́] напе́рад

die Árbeit geht gut ~ — рабо́та ідзе́ до́бра [ідзе́ спо́рна]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

рыво́к м

1. Ruck m -(e)s, -e;

рыўка́мі rúckweise, stóßweise, sprúnghaft;

рыво́к напе́рад перан ein Sprung vórwärts;

2. спарт (пад’ём цяжару) Ánriss m -es, -e, Réißen n -s; (у бегу і пад.) Spurt m -(e)s;

зрабі́ць рыво́к spúrten vi, éinen Spurt éinlegen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

backward(s)​2 [ˈbækwəd(z)] adv.

1. наза́д;

He took a step backwards. Ён зрабіў крок назад;

fall backwards па́даць дагары́ (нага́мі);

turn one’s head backwards агляда́цца

2. у адваро́тным напра́мку; за́дам напе́рад;

say the alphabet backwards называ́ць лі́тары алфаві́та ў адваро́тным пара́дку

♦

backward(s) and forward(s) уза́д і ўпе́рад;

He knew his lesson backward and forward. Ён ведаў урок назубок.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вы́перці, ‑пру, ‑праш, ‑пра; пр. выпер, ‑рла; зак.

1. што. Выціснуць, выдушыць што‑н. адкуль‑н. Выперці дно ў бочцы. Выперці шыбу.

2. каго. Разм. Прымусіць выйсці, выехаць адкуль‑н.; выгнаць. Выперці дзяцей з хаты. □ Напэўна б сход сарваўся, Але Трэзор Прыдумаў, чым даць рады: За вуха ўхапіў Свінню, Казёл паддаў ёй ззаду, і выперлі нягодніцу на двор. Корбан. // Выключыць, звольніць каго‑н. адкуль‑н. Выперці з установы.

3. без дап. Разм. Выдацца, высунуцца за межы чаго‑н. Выперці наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набрыня́ць, ‑яе; зак.

1. Набраўшыся вільгаці, вадкасці, павялічыцца ў аб’ёме. Зямля набрыняла вадой, разбухла, як перастаялае цеста. Асіпенка. Лёд на рацэ набрыняў, зламаліся на ім і запоўніліся вадой пракладзеныя людзьмі сцяжынкі. Хадкевіч. // Наогул прасякнуць вільгаццю, вадкасцю. Штаны і ватоўка адразу ж набрынялі вадою і пачарнелі. М. Ткачоў. [Ігнацюк] гнаў аўтобус, гледзячы толькі наперад. Бінт на руцэ збіўся, набрыняў крывёю. Хомчанка.

2. Тое, што і набухнуць (у 1 знач.). Стаяла вясна. Яшчэ не распусціліся клейкія бярозавыя лісточкі, а пупышкі ўжо набрынялі. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

то́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.

Хадзьбой, яздой пракладваць (дарогу, шлях і пад.). А прыгледзішся — і выходзіць: сцежка тая не сцежка, а дарога, бо торыць і брукуе яе народ. Лужанін. Кожны па-свойму ўмудраўся, лаўчыўся. Кожны торыў дарогу з лесу да свайго гумна. Бядуля. // перан. Пракладваць шлях у жыццё, у будучыню. Самі мы шляхі наперад торым. Лойка. Вашы продкі і вы з цемры торылі шлях, Ад якога цяпер больш дарог у жыццё, Чым на небе святых. Занядбаў я касцёл. Бажко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

strive

[straɪv]

v.i. strove or strived, striven, striving

1) мо́цна стара́цца, імкну́цца дасягну́ць

strive for self-control — стара́цца авало́даць сабо́ю

Always strive forward — Заўсёды імкні́ся напе́рад

2) змага́цца

The swimmer strove against the tide — Плыве́ц змага́ўся з плы́ньню

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

вызнача́ць несов.

1. (выяснять, устанавливать) определя́ть;

2. (раскрывать содержание чего-л.) определя́ть;

3. (обусловливать, предопределять) определя́ть;

быццё ~ча́е свядо́масць — бытие́ определя́ет созна́ние;

4. обознача́ть;

5. выделя́ть;

6. (меру наказания) определя́ть;

7. (указывать направление, путь) намеча́ть; (в сочетании с нареч. напе́рад) предопределя́ть, предвосхища́ть, предреша́ть;

1-7 см. вы́значыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

conclusion

[kənˈklu:ʒən]

n.

1) кане́ц -ца́ m., заканчэ́ньне n.; апо́шняя ча́стка

2) заклю́чная ча́стка (тво́ру, прамо́вы)

3) вы́нік -у m.

4) заключэ́ньне n. (умо́вы, мі́ру)

5) высно́ва, пастано́ва f.

to jump to a conclusion — рабі́ць пасьпе́шную высно́ву, забяга́ць напе́рад

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Рот, ро̂т ’поласць паміж сківіцамі і шчокамі да глоткі’ (ТСБМ, Нас., Бес., Шат., Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк., Стан., Юрч. Сін., Ян.), ’губы (нутро губы)’ (Дразд., Ян.), ’ляпа, пашча звера’ (Дразд.; паўд.-бел., ЛА, 1), ’паз у кароткіх бярвеннях, што кладуцца ў прасценкі’, ’зеў паміж верхнімі і ніжнімі ніткамі асновы’ (ТС). Укр. рот, ріт ’рот’, ’горла буча ці венцера’, рус. рот ’тс’, тул. рты ’губы’, стараж.-рус. рътъ ’вастрыё’, ’дзюба’; каш. retk ’мыс; каса, гак на возеры’, ’рукаў пяску’, ’яма на дне’, ’заліў’, ’лужа’ з незахаванага каш. ret (Борысь, SEK, 3, 179), палаб. råt ’морда, пашча, зяпа’, ’дзюба’, ’мурло’, в.-луж. rót, rot, ert ’рот’, чэш. ret ’губа’, славац. ret, rty ’вусны’, славен. ȓt ’вастрыё нажа’, ’вяршыня гары’, ’нос карабля’, серб. р̑т, харв. rȃt, ȓt ’мыс’, ’кончык нажа’, ’вяршыня’, ’верх чаго-небудзь’, макед. ʼрт ’мыс’, балг. рът ’узгорак, узвышша’, ц.-слав. рътъ ’нос (абутку, карабля)’, ’дзюба’, ’морда’. Прасл. *rъtъ ’нешта высунутае наперад ці ўверх; вострае заканчэнне, вяршыня чаго-небудзь’, якое з’яўляецца субстантывізаваным першасным дзеепрыметнікам *rŭ‑to‑, звычайна звязваецца з *ryti ’рыць’, *rъvati ’ірваць’ < і.-е. *reu̯‑ ’капаць, рыць’ (Міклашыч, 285; Праабражэнскі, 2, 217; Фасмер, 3, 506–507; Мюленбах-Эндзелін, 3, 565 дадаюць сюды яшчэ лат. rutulis ’драўляны кругляк, цурбалак’. Сной₂ (632) выводзіць прасл. *rъtъ з і.-е. *h3er‑ ’паднімацца, узвышацца, рухацца наперад’, якое захавалася ў ст.-грэч. ὄρνυμι, ὀρνύω ’паднімаю, хвалюю, пачынаю’, ст.-інд. ṛṇṓti ’рухацца, перамяшчацца’. Махэк₂ (513) без сумневу адносіць прасл. *rъtъ да роднасных ням. Rüssel ’рыла’, с.-в.-ням. rüezel < ст.-в.-ням. ruozzan ’капаць зямлю’, англ. root ’рыць зямлю, падрываць карані (пра свіней)’, англ.-сакс. wrōt ’рыць рылам (пра свінню)’, лац. rōstrum ’нос’, ’дзюба’ < rādo, ‑ere ’рыць, капаць, скрэбці’. Сюды ж рота́ты ’з вялікім ротам’, ’крыклівы, гарлапан’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)