члены сказа, якія адносяцца да аднаго і таго ж слова і выконваюць аднолькавую сінтаксічную функцыю. Паміж сабой звязваюцца спалучальнай сувяззю, сродкам выражэння якой служаць або інтанацыя пералічэння, або інтанацыя і спалучальныя злучнікі.
Аднароднымі могуць быць і галоўныя, і даданыя члены сказа: «Тут было і здзіўленне, і захапленне, і крыху зайздрасці» (М.Лынькоў) — аднародныя дзейнікі; «За гарамі, за даламі, у балотах пустынных паўставала, вырастала новая краіна» (Я.Купала) — аднародныя акалічнасці і выказнікі; «На бітву грозную ішоў народ за шчасце, за зямлю, за долю» (Р.Няхай) — аднародныя дапаўненні; «На дварэ другі дзень сеяў дробны, але густы дождж» (І.Шамякін) — аднародныя азначэнні. Аднароднымі могуць быць члены сказа, выражаныя рознымі часцінамі мовы: «Ліда вясёлая па натуры і любіць смяяцца» (А.Кулакоўскі). Аднародныя члены сказа ўтвараюць адкрыты, незамкнёны рад, у які можа ўваходзіць абагульняльнае слова: «Будынак, парк і агарожа — было ўсё слаўна і прыгожа» (Я.Колас).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Qui me amat, amat et canem meum
Хто любіць мяне, любіць і майго сабаку.
Кто любит меня, любит и мою собаку.
бел. Любіш мяне, дык любі і мае. Зяць цешчынага ката пятнаццаць гадоў на «вы» заве.
рус. Любишь меня, так люби и собачку мою. Любишь меня, люби и мою родню. Пригрел меня, так корми и коня. Кто гостю рад, тот и собачку его накормит.
фр. Qui m’aime, aime mon chien (Кто любит меня, любит и мою собачку).
англ. Love me, love my dog (Любишь меня, люби мою собачку).
нем. Wer schlägt meinen Hund, der liebt mich nicht von Herzensgrund (Кто бьёт мою собаку, тот не любит меня до глубины сердца).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
given1[ˈgɪvn]adj. да́дзены; умо́ўлены; пэ́ўны;
This must be done within the given time. Гэта павінна быць зроблена ва ўмоўлены тэрмін.
♦
be given to smth./to doing smth. быць схі́льным да чаго-н.;
He is given to drinking. Ён любіць выпіць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hooked[hʊkt]adj.
1. кручкава́ты, крывы́;
a hooked beak кручкава́тая дзю́ба
2. (on)infml зале́жны (ад чаго-н.);
He is hooked on morphine. Ён марфініст.
3.infml які́ вельмі лю́біць рабі́ць (што-н.); заўзя́ты;
He is hooked on TV. Яго не адарвеш ад тэлевізара.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
czubić się
czubi|ć się
незак. біцца; сварыцца;
kto się ~\ ten się lubi прык. хто каго любіць, той таго чубіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Сква́ра ‘гарачыня, спёка’ (Нас., Гарэц.), сквар ‘тс’ (Нас., Др.-Падб., Бяльк., Янк. БП), ‘гарачыя вуголлі; гарачыня’ (Сцяшк. Сл.). Укр.сквар ‘спякота’, шква́ра ‘тс’, рус.сква́ра, шква́ра ‘агонь, гарэнне; вытапкі, выжаркі’, стараж.-рус.сквара ‘агонь, спёка; ахвярапрынашэнне; дым, чад’, польск.skwar, skwara ‘спёка’, чэш.škvár, škvára ‘акаліна’, славац.skvara ‘шлак’, серб.-харв.цква̏ра, сква̏ра ‘растопленае сала; мазь для валасоў з тлушчу’, славен.skvára ‘кропля тлушчу на паверхні вадкасці’, ст.-слав.сквара, скваръ ‘жар, агонь’, ‘чад, дым (ад ахвяры, якую спальваюць)’, ‘пах гарэлага мяса’. Прасл.*skvarъ, skvara, нульсуфіксальны і з суф. ‑a дэрываты ад *skvariti (гл. скварыць). Мяркулава (Этим. иссл., 2, 114–116) мяркуе, што значэнне ‘спёка, спякота’ ў беларускай і ўкраінскай мовах развілося пад польскім уплывам, што цяжка давесці, параўн. народную прыказку: стар любіць сквар, а молад любіць холад (Нас. Сб.), а першасным значэннем было ‘спальванне ахвярнай жывёлы’, прадстаўленае ў стараславянскіх і старажытнарускіх словах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dread
[dred]1.
v.t.
мо́цна бая́цца, не любі́ць
My cat dreads water — Мой кот баі́цца вады́
2.
n.
жах, страх -у m.; бо́язь f.
3.
adj.
стра́шны, страшэ́нны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Апіво́ш ’п’яніца’ (Сцяц., Бір. дыс.), апівоша (Янк. III), апівошына (Абабур.). Польск.арг.opiwosz, piwosz. Рус.дыял.опивоха. Утворана ад дзеяслова апіваць ’часта і многа піць чужое’ (Янк. I), ад якога і апівака ’той, хто любіць апіваць’, пры дапамозе экспрэсіўнага элемента ‑ош. Гэты элемент суадносіцца з суфіксам ‑ох(а) (льсьцёх, раскідоха) (Карскі 2-3, 37) і суфіксамі на ‑ш (збродыш, поганыш) (там жа, 38).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Каменда́нт ’начальнік войск крэпасці’, ’начальнік, які наглядае за парадкам перамяшчэння войск’, ’адказны за ахову і гаспадарку грамадскага будынка’ (ТСБМ), ’чалавек, які любіць камандаваць’ (міёр., З нар. сл.). Яшчэ ст.-бел.комендантъ ’судовы выканаўца’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск.komendant, якое са ст.-в.-ням.Kommendant ’камандуючы’ < франц.commandant < лац.commendāns, ‑dantis ’той, хто дае ўказание, распараджэнне’ (Булыка, Запаз. 163; Слаўскі, 2, 380).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́йда ’знайдыш’ (Гарэц.), ’прайдзісвет’ (Жд. 1), ’нахабная, непаседлівая, назола’ (Бяльк.), ’гаваркая жанчына’ (ветк., Мат. Гом.), ’жанчына, якая любіць хадзіць па хатах’ (жлоб., Жыв. сл.), ’распусная жанчына’ (Яўс.), а таксама на́йдыш ’знайдыш’ (суфікс ‑ыш, гл. Карскі 2-3, 38). Усе экспрэсіўныя значэнні, відаць, на аснове першаснага ’знайдыш’, параўн. заўвагу Насовіча да слова найдыш — «употребл. как ругат. слово на возрастного» (Нас.). Ад найсці́ ’знайсці’.