су..., прыстаўка.
1. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і абазначае:
1) сумеснасць, саўдзел, напр.: сунаймальнік, суадказчык, сустаршыня;
2) падабенства, напр.: суглінак, супесак, сукравіца;
3) сукупнасць, зборнасць, напр.: суквецце, суплоддзе.
2. Ужыв. пры ўтварэнні прыметнікаў і абазначае:
1) суадноснасць пэўнай якасці паміж прадметамі, напр.: суадносны, сугучны;
2) збліжэнне, супадзенне ў прасторы або ў часе, напр.: сучасны, сумежны.
3. Ужыв. пры ўтварэнні дзеясловаў і абазначае сумеснасць, суправаджэнне або ўстанаўленне суадносін паміж чым-н., напр.: сумясціць, суіснаваць, суаднесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тра́нспарт, -у, М -рце, м.
1. Галіна народнай гаспадаркі, звязаная з перавозкай людзей і грузаў, а таксама сродкі для такой перавозкі.
Пасажырскі т.
Гарадскі т.
2. Перавозка грузаў.
Т. мінеральных угнаенняў па чыгунцы.
3. Партыя атрыманых або прызначаных для перавозкі грузаў.
Заўтра адпраўляецца т. з бульбай.
4. Абоз або сукупнасць якіх-н. сродкаў спецыяльнага прызначэння.
Санітарны т.
5. Судна ваеннага флоту для перавозкі грузаў і людзей.
Дэсантны т.
|| прым. тра́нспартны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
я́зва, -ы, ж.
1. Гнойная або запалёная ранка на скуры ці слізістай абалонцы.
Незагойная я.
2. перан. Зло, шкода.
Грамадскія язвы.
3. перан. Пра шкадлівага, з’едлівага чалавека (разм.).
○ Сібірская язва — вострая заразная хвароба жывёлы і чалавека.
Язва страўніка — хранічнае захворванне страўніка з пашкоджаннем слізістай абалонкі.
|| памянш. я́звачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. я́звавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Язвавая хвароба (язва страўніка або дванаццаціперснай кішкі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зво́дніцтва, -а, н. (пагард.).
1. Карыслівае пасрэдніцтва паміж мужчынам і жанчынай для садзейнічання ўступленню іх у любоўную сувязь.
2. Пляткарства, нагаворы або падбухторванне да якіх-н. дрэнных учынкаў.
|| прым. зво́дніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ззя́нне, -я, н.
1. гл. ззяць.
2. Яркае святло, якое выпраменьваецца або адлюстроўваецца чым-н.
Сонечнае з.
У ззянні славы (перан.).
○
Паўночнае ззянне — свячэнне высокіх слаёў атмасферы, якое назіраецца за палярным кругам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
злак, -а, мн. -і, -аў, м.
Расліна са сцяблом у форме саломіны і дробнымі кветкамі, сабранымі ў суквецце (колас, мяцёлку або кісць).
Хлебныя злакі.
Кармавыя злакі.
|| прым. зла́кавы, -ая, -ае.
Злакавыя расліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
злачы́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.
Чалавек, які робіць або зрабіў злачынства.
Ваенны з. (асоба, якая ў ходзе вайны робіць злачынства супраць чалавецтва).
|| ж. злачы́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
імігры́раваць і іміграва́ць, -рую, -руеш, -руе; -руй; зак. і незак.
Перасяліцца (перасяляцца) у якую-н. краіну на пастаяннае або часовае жыхарства.
І. за граніцу.
|| наз. імігра́цыя, -і, ж.; прым. іміграцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
казуі́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (кніжн.).
1. Падвядзенне прыватных выпадкаў пад агульную догму як прыём сярэдневяковай схаластыкі і багаслоўя.
2. перан. Уменне адстойваць заблытаныя або фальшывыя палажэнні.
|| прым. казуісты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
няўця́мны, -ая, -ае (разм.).
1. Такі, што цяжка зразумець, усвядоміць; незразумелы.
Здарылася нешта няўцямнае.
2. Які выяўляе неразуменне чаго-н. або адсутнасць думак аб чым-н.
Н. погляд.
|| наз. няўця́мнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)