Займацца шаманствам; выконваць абрад шаманства. — Анкат, гэта і ёсць шаман? — запытаў я ціха. — Шаман, шаман. — А што ён робіць? — Шаманіць, з духамі гаворыць, хворага лечыць.Бяганская.//перан. Чараваць. Шаманіць над катлом чабан З даўгім нажом, З двухзубцам.Барадулін.Па берагах не вельмі высокі, але стромкі меднастволы кедрач, густыя зараснікі тальніку, на рацэ дзе-нідзе чарнеюць лункі, ля якіх шаманяць над стаўнымі сеткамі рыбакі.«Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шархаце́ць, ‑хачу, ‑хаціш, ‑хаціць; незак.
Разм. Утвараць шорхат, шум, шапацець пад уздзеяннем чаго‑н. Гумавыя колы шархацяць па жвіры.Шарахоўскі.Рэня змоўкла, і ў гэтай няёмкай цішы чуваць было, як шархаціць пад яе далонькай шурпатая кара, па якой яна раз-пораз праводзіла рукой.Лецка.Ля возера гусціўся чарот. Карычневыя яго мяцёлкі ціха пагойдваліся на ветры, а вузкія лісцікі шархацелі адзін аб адзін, і здавалася, быццам чарот некаму скардзіцца.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dog[dɒg]n. саба́ка
♦
a lazy dog гульта́й, лайда́к, абібо́к;
a lucky dog шчаслі́вец;
a sly dog хітру́н;
a dog in the manger саба́ка на се́не;
a dog’s lifeinfml саба́чае жыццё;
go to the dogsinfml разары́цца;
take a hair of the dog пахмяля́цца;
let sleeping dogs lie! ≅ не будзі́ лі́ха, паку́ль ці́ха!;
there’s life in the old dog yet ≅ ёсць яшчэ́ по́рах у парахаўні́цах
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Асму́скваць, асму́зкваць ’абрываць зярняты аўса, захапіўшы паміж пальцамі адно ці колькі каліваў’ (Янк. I). Магчыма, звязана з укр.мускати ’прыгладжваць’, польск.muckać ’дакранацца, гладзіць, датыкацца’ o(b)muskać ’далікатна ацірацца’; балг.мушкам ’даторквацца, націскаць, басці, калоць’. Брукнер (348) лічыў muskać выключна польскім, Младэнаў (Годишник, XIII–XIV, 1917–1918, 91–92) узводзіў яго да і.-е.*(s)meu̯‑ ’дакрануўшыся, прывесці ў рух’ (Покарны, 743, дае без s‑), параўн. лац.movere ’рушыць’ (Вальдэ-Гофман, 2, 116), магчыма, літ.mùšti ’ўдарыць’, mušnóti ’ціха абстукаць’. Улічваючы, што націскны ы ў дадзенай беларускай гаворцы пераходзіць у у (ДАБМ, к. 39), можна дапусціць сувязь з смыкаць (гл.), але пры гэтым няясна другое ‑с‑ (‑з‑ у запісе Янкоўскага). Супрун, Веснік БДУ, 1973, 2, 66.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rúhig
1.a спако́йны; ці́хі;
sei ~ ! супако́йся!, маўчы́!;
~er Schlaf ціхамі́рны сон;
ein ~er Átem ро́ўнае дыха́нне;
~ Blut! спако́йна;
das lässt mich ganz ~ гэ́та мяне́ зусі́м не турбу́е
2.adv спако́йна; ці́ха;
~ stéllen мед. забяспе́чыць нерухо́масць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hałas, ~u
м. шум, гоман, крык, галас; шолам;
narobić ~u — нарабіць шуму;
wiele ~u o nic — шмат шуму з нічога; не столькі той брагі, колькі звягі;
bez ~u — без шуму; ціха; уціхую
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
драма́ць, драмлю, дрэмлеш, дрэмле; незак.
Быць у паўсонным стане, нямоцна спаць. І тут Ігнась заўважае, што бацька прытуліўся плячамі да палукаша і дрэмле, і галава яго, як нежывая, ківаецца ва ўсе бакі.Чарнышэвіч.Абапёршыся локцямі на стол, .. [Сяргей], здавалася, пачаў драмаць.Шахавец./уперан. Быць у стане спакою, бяздзейнасці, нерухомасці. Ціха драмала Палессе пад цёплым дыханнем сонца.Лынькоў.Гарадок драмаў у млявай цішыні, не паказваючы адзнак чаго-небудзь жывога.Ракітны.
•••
Не драмаць — дзейнічаць, праяўляць і актыўнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здалёкіздалёку, прысл.
З далёкай адлегласці. Дзяўчына здалёк колькі разоў.. акідвала поглядам незнаёмага маладога хлопца, а падышоўшы бліжэй, апусціла вочы.Колас.Удзень, калі ціха, у лесе здалёку чуваць.Чорны.// З далёкай мясцовасці. — Адкуль самі будзеце, дзядуля? — запытаўся я, калі нагнаў зноў. — Здалёк. Старыцу ведаеце?Скрыган.— Мы з Чэрыкава. А вы здалёку? — тарахцела [Юля].Васілевіч.//перан. Без непасрэднага дачынення; праз нейкі прамежак часу. Гляджу на былое здалёк.Астрэйка.
•••
Пачаць здалёк (здалёку)гл. пачаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлі́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1.Ціха плакаць; усхліпваць. [Маці] толькі сутаргава хліпала, выціраючы вочы вялікімі патрэсканымі пальцамі.Мележ.Белагаловая дзяўчынка сядзела трохі воддаль і хліпала, выціраючы кулачкамі заплаканыя вочы.Чыгрынаў.
2.перан. Слаба, мігатліва гарэць. Лямпа, якая вісела перад сталом прэзідыума, чамусьці пачала хліпаць усё мацней і мацней.Паслядовіч.Газоўка хліпала вечарам.Барадулін.Недзе ля Ялты раз-поразу загараўся зялёны агеньчык маяка; ён хліпаў бясконца, пасылаючы ў мора супакаенне начным вандроўнікам.Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1.накаго. Спыняць каго‑н. вокрыкам «цыц», «ц-с-с», прыкрыкваць, забараняючы рабіць што‑н. — Ціха ты! Дзяцей перапужаеш! — цыкае на.. [Алеся] Варвара.Васілевіч.Нават калі бабка часам патурала ўнуччыным капрызам, [дзед] цыкаў на яе як за вялікую і вельмі важную правінку.Сабаленка.
2. Пляваць, сплёўваць праз зубы. [Клемусь] курыў звыклыя камсамольскія «пушкі» і цыкаў слінаю праз зубы ў качаргі.Чорны.Курцы смалілі махорку і цыкалі слінай пасярод хаты.Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)