кала́ч I, -ча́ м. (пшеничный хлеб) кала́ч;

◊ цёрты к. — тёртый кала́ч

кала́ч II, -ча́ м. пе́тля ж. (из верёвки или прутьев)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

дарэмны, ✂.

  1. Які не прыносіць жаданых вынікаў.

    • Дарэмныя спробы.
    • Дарэмныя надзеі.

  2. Беспадстаўны, беспрычынны.

    • Дарэмная трывога.

  3. Атрыманы дарма, бясплатны.

    • Д. хлеб.

|| наз. дарэмнасць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

саладжавы, ✂.

  1. Саладкаваты.

    • С. хлеб.

  2. перан. Празмерна ветлівы, да прыкрасці ліслівы.

    • Саладжавая ўхмылка.
    • С. чалавек.

|| наз. саладжавасць, ✂.

  • У яго паводзінах адчувалася с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

перапячыся, ✂; зак.

  1. Папячыся больш, чым трэба і страціць сваю якасць.

    • Хлеб перапёкся.

  2. перан. Прабыць вельмі доўга на сонцы (разм.).

|| незак. перапякацца, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

прымак, ✂, м.

Зяць, прыняты ў сям’ю жонкі, які жыве ў доме жонкі.

|| прым. прымачы, ✂ і прымацкі, ✂.

  • Прымачы хлеб — сабачы (прымаўка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

połakomić się

зак. паквапіцца; пагаліцца; пагнацца;

połakomić się na łatwy zarobek — паквапіцца на лёгкі заробак (хлеб)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

гуля́шчы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Свабодны ад работы; незаняты. Гуляшчыя коні. Гуляшчы чалавек.

2. Які не патрабуе вялікіх намаганняў; лёгкі. Гуляшчая работа. Гуляшчы хлеб.

3. Які вядзе распуснае жыццё. Можа, .. [Анісім] думае, што .. [Алімпа] сапраўды якая гуляшчая. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́лачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак, ж.

1. Памянш. да булка; маленькая булка.

2. Здобная булка з пшанічнай мукі. — А гэта вось дом стаіць, — кажа .. [Люся]. — Вялікі-вялікі! Магазін, дзе прадаецца хлеб. І вулачкі! Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калані́ца, ‑ы, ж.

Разм. Калёсная мазь. Пры калёсах корпаецца дзядзька Ігнат. Ссунуў кола і шчодра і клапатліва, нібы масла на хлеб, намазвае на вось каланіцу. Хадановіч. Пахла яшчэ пылам і каланіцай — гэта з-пад калёс. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасу́днік, ‑а, м.

1. Паліца, шафа для пасуды. Помніцца, тая [жанчына] таксама нешта казала і пра Германію, пакуль бразгала ў пасудніку і кроіла хлеб. Быкаў.

2. Рабочы, які мые посуд у сталовай, рэстаране і пад. Працаваць пасуднікам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)