надве́чар, прысл.
Пад самы вечар; падвечар. Вярнуліся [Рудчанка і Ярмоленка] толькі надвечар, амаль перад самым заходам сонца. Сіўцоў. Надвечар надвор’е схмурнела, і вецер аціх. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непакры́ты, ‑ая, ‑ае.
Без галаўнога ўбору. [Лясніцкі] дзесьці пакінуў шапку і ішоў з непакрытаю галавою. Шамякін. Ціхі вецер развяваў непакрытыя валасы Аксінні. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́галас, ‑у, м.
Разм. Тое, што і пагалоска. Народны погалас хутчэй за вецер разносіць навіны ў самыя далёкія аулы і паселішчы. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́чыць, ‑чыць; незак., што.
Раздуваць, уздымаць. Вецер пучыць брызент. □ Не будзе ежа будучыні пучыць так жываты людзям, як гэта самая капуста. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбушава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.
Пачаць бушаваць (пра вецер, мора і пад.). Мора ўзбушавалася. // перан. Раскрычацца, пачаць буяніць. Пад вечар узбушаваўся стары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kiełb
м. заал. пячкур (Gobio gobio);
~ie we łbie — у галаве вецер гуляе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ветралом ’дрэвы, паваленыя ветрам; буралом’. Сюды ж ветраломная лінія (КТС). Укр. вітроло́м ’дрэва, зламанае ветрам’; ’моцны вецер’, рус. калуж., пск., перм. ветролом ’буралом’, польск. wiatrołom ’дрэва, паваленае або зламанае ветрам’; ’участак лесу-буралому’, чэш. větrolam, славац. vetrolam ’лясная паласа для аховы палёў ад ветру’; серб.-харв. в(ј)етро̀лом ’ламанне дрэў па прычыне моцнага ветру’; ’укрыццё, сховішча ад ветру’, балг. ветролом ’лес, паламаны моцным ветрам’. Магчыма, прасл. větro‑lamъ. Да вецер і ламаць (гл.). Семантычныя паралелі: літ. vė́tralauža, vė́jalaužos, ням. Windbruch, іт. frangivento.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вятры́шча ’моцны вецер’ (КСТ, КТС). Рус. ветри́ще, балг. ве́трище ’тс’. Даволі звычайнае ўтварэнне з суф. ‑išče, які ў дадзеным выпадку выконвае ўзмацняльную функцыю; гл. Слаўскі, SP, 96. Можна дапусціць архаічнасць утварэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыціха́ць, прыці́хнуць still [léiser] wérden; sich berúhigen (супакоіцца); sich légen (пра вецер);
гукі прыці́хлі die Töne verhállten [verstúmmten, erstárben]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
расшуме́цца разм (stark) lärmen vi, viel Lärm máchen; Radáu máchen (скандаліць);
ве́цер расшуме́ўся der Wind braust
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)