по́ўдзень¹, -дня, м.

1. Адзін з чатырох напрамкаў свету, супрацьлеглы поўначы.

Вецер з поўдня.

Вокны выходзяць на п.

2. Мясцовасць, размешчаная ў гэтым напрамку.

На поўдні Беларусі.

3. Мясцовасць з цёплым, гарачым кліматам, цёплыя краі.

Жыхары поўдня.

Адпачываць на поўдні.

|| прым. паўднёвы, -ая, -ае.

П. полюс.

П. тэмперамент (уласцівы жыхарам поўдня).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзьмуць, дзьму, дзьмеш, дзьме; -мём, -мяце́, -муць; -мі; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Веяць, гнаць паветра.

Дзьмуў лёгкі ветрык.

2. З сілай выпускаць з рота струмень паветра.

Д. на агонь.

У дудку дзьме хлапчук.

◊

Куды вецер дзьме (разм., неадабр.) — не мець сваёй думкі, прыстасоўвацца да існуючых меркаванняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апыля́льнік, ‑а, н.

1. Пераносчык пылку кветак з тычынак на песцік (насякомыя, птушкі, вецер, вада).

2. Тое, што і апыльвальнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абсвіста́ць, ‑свішчу, ‑свішчаш, ‑свішча; зак., каго-што.

Свістам выказаць каму‑н. сваё неадабрэнне, асуджэнне, пагарду. // Абвеяць са свістам (пра вецер).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абадзьму́ць, ‑му, ‑меш, ‑ме; ‑мём, ‑мяце; зак., каго-што.

Разм. Ачысціць, сагнаць што‑н. зверху струменем паветра. Вецер абадзьмуў расу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вяшчу́н, вешчуна, м.

1. Прадказальнік, прадракальнік. Вяшчун буры. Вяшчун прарочы. Вецер-вяшчун.

2. Тое, што і вяшчальнік (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

застрэ́шша, ‑а, н.

Тое, што і застрэшак. Застрэшшы хат, адрын, прыгрэбнікаў закладзены гарбузамі. Навуменка. Гудзе ў застрэшшы зімні вецер. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наабіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Абабіць вялікую колькасць чаго‑н. Пахла альховае лісце, яго наабіваў ля ракі вецер. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлю́па, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і хлюпота. Прыехаў я ў Вільню — на вуліцах хлюпа, мокры снег, сцюдзёны вецер. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

northwesterly

[,nɔrӨˈwestərli]

adj.

1) у паўно́чна-захо́днім кіру́нку

2) (пра ве́цер) з паўно́чнага за́хаду

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)