групава́цца, ‑пуецца; незак.

1. Збірацца ў групу (групы); размяшчацца групай (групамі). На акупіраванай .. тэрыторыі існавала шырокая сетка падпольных бальшавіцкіх арганізацый, вакол якіх групаваліся ўсе рэвалюцыйныя элементы горада і вёскі. «Весці».

2. Зал. да групаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пухлі́на, ‑ы, ж.

Хваравітае ўздуцце тканак арганізма. Недагледжаная рана гнаілася, вакол яе распаўзлася чырвоная пухліна. Арабей. Пухліна пайшла ад капытоў скрозь па нагах. Чорны. // Ненармальнае разрастанне тканкі якога‑н. органа. Дабраякасная пухліна. Злаякасная пухліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эксцэ́нтрык 1, ‑а, м.

1. Артыст, які выконвае эксцэнтрычныя нумары.

2. Уст. Чалавек з дзівацтвамі.

[Фр. excentrique.]

эксцэ́нтрык 2, ‑а, м.

Спец. Круглы дыск, які круціцца вакол сваёй асі, што размешчана не ў цэнтры, а збоку.

[Фр. excentrique ад лац. ex — з, па-за і centrum — цэнтр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вазон1 ’гаршчок з кветкамі’ (Шпіл., Янк. III). З польск. wazon (Сцяц. Нар.), якое, паводле Брукнера, 604, з’яўляецца ўласнапольскім утварэннем ад waza. Параўн. Фасмер, 1, 267; Рудніцкі, 1, 293.

Вазо́н2 ’выгін ракі на роўным месцы, парослы вакол алешнікам’ (Яшк.). Да вазоны1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

астрасфе́ра

(ад астра- + сфера)

частка цэнтрасферы, прамяністая зона цытаплазмы вакол клетачнага цэнтра, якая ўтвараецца ў час падзелу клеткі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гідратэ́ка

(ад гідра- + -тэка)

шкілетны бакальчык вакол гідранта марскіх гідроідаў, у які пры раздражненні можа ўцягвацца венчык шчупальцаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сферо́ід

(гр. sphairoeides = шарападобны)

цела, якое ўтвараецца вярчэннем эліпса вакол яго малой восі; сплюшчаны шар, паверхня такога шара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чалма́

(цюрк. calma)

мужчынскі галаўны ўбор у мусульман у выглядзе доўгага кавалка тканіны, абкручанага некалькі разоў вакол галавы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

навокал, навакол, вакол, вакола, вокала, укола, наўкол, кругом; укруг, наўкруг, наўкруга (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ВЯРЧА́ЛЬНЫ РУХ цвёрдага цела,

1) Вярчальны рух вакол нерухомай восі — рух, пры якім усе пункты цела перамяшчаюцца ў паралельных плоскасцях і апісваюць акружнасці з цэнтрамі на нерухомай прамой — восі вярчэння. Асн. кінематычныя характарыстыкі — вуглавая скорасць ω і вуглавое паскарэнне ε, лінейная скорасць пункта цела на адлегласць r ад восі вярчэння ν=ωr, тангенцыянальнае паскарэнне aτ=rε, нармальнае паскарэнне an=rω2. Асн. дынамічныя характарыстыкі — момант імпульсу і кінетычная энергія. Закон вярчэння вызначаецца з асн. ўраўнення дынамікі Mz=Izε, дзе Mzвярчальны момант, Izмомант інерцыі цела адносна восі вярчэння z.

2) Вярчальны рух вакол пункта (сферычны рух) — рух цела, пры якім адзін пункт цела нерухомы, а астатнія рухаюцца па паверхні сфер. Пры такім вярчальным руху кожнае элементарнае перамяшчэнне цела — вярчэнне вакол некаторай восі (імгненнай восі вярчэння), якая бесперапынна змяняе свой напрамак.

т. 4, с. 398

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)