Verbum

добраахво́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які робіцца па ўласнаму жаданню, па сваёй воля, без прымусу. Добраахвотная згода. Добраахвотная справа. □ Лукаш, зразумела, праходзіўся па дварах, збіраў статак і браў добраахвотныя падаткі. Колас. Варакса даглядала курэй. Гэта была яе добраахвотная праца, бо была Варакса па-за сваімі рабочымі гадамі. Баранавых. // Які прыняў на сябе якія‑н. абавязкі па ўласнаму жаданню, без прымусу. [Маша] была не толькі лепшай аперацыйнай сястрой, але і яго [Яраша] добраахвотным сакратаром. Шамякін.

2. Заснаваны на прынцыпе самадзейнасці мас. Добраахвотная народная дружына. Добраахвотнае спартыўнае таварыства. Добраахвотная пажарная ахова.

надымі́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навыпускаць многа дыму. Грубка надыміла.

2. чым і без дап. Напусціць многа дыму. У гутарцы [мужчыны] так надымілі люлькамі, што і галоў не было відаць. Колас.

нака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Разм. Паводле народных павер’яў — наклікаць няшчасце, ліха (пра варону). // перан. Размовамі, прадказаннямі наклікаць непрыемнасць, бяду. Маша засмяялася: — Гэта я накаркала. Помніце, я сказала: «Аднімуць у вас правы». Шамякін.

падзю́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Разм.

1. Здзюбаць усё, многае (пра птушак). Галубы падзюбалі ўсе зярняты.

2. Дзюбаць некаторы час. // перан. Пастукаць. Следчы падзюбаў алоўкам у паперу, кінуў порсткі позірк на Янку. Дамашэвіч.

паёк, пайка, м.

Ежа або прадукты, якія выдаюцца ў пэўнай колькасці і на пэўны час. Сухі паёк. □ Хлопцы аддалі.. [аленю] рэшту свайго хлебнага пайка, а самі вячэралі без хлеба. Шамякін. Салдаты частавалі адзін аднаго небагатым сваім пайком. Мележ.

пазаваро́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і без дап.

1. Завярнуць, павярнуць куды‑н. усіх, многіх або ўсё, многае. Пазаварочваць машыны назад.

2. Разм. Заваліць, закідаць чым‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Пазаварочваць ямы камянямі.

пазя́бліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

1. Узараць пад зябліва ўсё, многае. Я прыкідваў у думках: калі ўдасца купіць каня, то яшчэ і жыта засеем і пазяблім на зіму. Якімовіч.

2. і без дап. Зябліць некаторы час.

пазяме́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ўладання і карыстання зямлёй. Пазямельная ўласнасць. Пазямельная рэнта. □ У рэвалюцыі .. змяшчаліся патрабаванне дабівацца зямлі без выкупу для мясцовага сялянства, .. забраць ад памешчыкаў і капіталістаў 700 млн. злотых пазямельнага падатку. Палуян.

памудраге́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., над чым і без дап.

Разм. Мудрагеліць некаторы час. Сядзелі [члены сельскагаспадарчай арцелі] яшчэ доўга: вырашалі, што дзе сеяць і колькі? Трэба было памудрагеліць, каб нарабіць хлеба і да хлеба: азімых жа не было. Місько.

паназіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., за кім-чым і без дап.

Пазіраць некаторы час. Паназіраць за хворай. □ Данік і Анатоль, косячы траву, павінны паназіраць за вартай, разведаць подступы. Шамякін. Павел пастаяў, паназіраў — усё ішло сваім парадкам. Гроднеў.